Του Μιχάλη Ψύλου
Βόμβα μεγατόνων χαρακτηρίστηκε η αιφνιδιαστική παραίτηση του Γενς Βάιντμαν από την ηγεσία της Bundesbank και κατ` επέκταση από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκης Κεντρικής Τράπεζας. «Η αποχώρηση του σηματοδοτεί την έξοδο ενός από τους πιο συντηρητικούς διαμορφωτές της νομισματικής πολιτικής στην Ευρώπη», γράφει το Bloomberg. «To “γεράκι” παραιτείται για να αλλάξει σελίδα», σημειώνει η ιταλική La Repubblica.
«Για παραδοχή αποτυχίας των "γερακιών"-των υποστηρικτών μιας περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, εστιασμένης κυρίως στο φόβο των πληθωριστικών κινδύνων», σημειώνει η Les Echos. «Ο Βάιντμαν προφανώς δεν κατάφερε να επιβάλει το όραμά του στην ΕΚΤ», εκτιμά η Γαλλική οικονομική εφημερίδα, προσθέτοντας ότι η παραίτηση του 53χρονου Γερμανού τραπεζίτη, «δίνει μια ιδέα για τις εντάσεις που υπήρχαν στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας».
Μετά από 10 χρόνια στην ηγεσία της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας, ο Βάιντμαν, ζήτησε από τον πρόεδρο της χώρας Φράνκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ , να τον απαλλάξει από τα καθήκοντά του, ως τις 31 Δεκεμβρίου. Στην επιστολή του προς το προσωπικό της Bundesbank, ο Βάιντμαν επικαλείται «προσωπικούς λόγους».
Η Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), δεν κρύβει την ανησυχία της : «Η παραίτηση Βάιντμαν από την προεδρία της Deutsche Bundesbank και επομένως και από το Συμβούλιο της ΕΚΤ , είναι από μόνη της μια αποθαρρυντική είδηση. Σε μια εποχή που, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, ο πληθωρισμός γίνεται ένα σοβαρό και ενδεχομένως πιο μόνιμο πρόβλημα από ό, τι πιστεύαμε, η είδηση της αποχώρησής του ,είναι εντελώς ανησυχητική» , γράφει η γερμανική εφημερίδα . Προσθέτει μάλιστα με έμφαση ότι «όποιος γνωρίζει τον Βάιντμαν καταλαβαίνει ότι η απόφασή του δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως εγκατάλειψη - αλλά ως ένα σήμα απογοήτευσης και έκφραση ανησυχίας για την πορεία της νομισματικής πολιτικής, από την ΕΚΤ». « Πίσω από την απόφαση του Βάιντμαν είναι πιθανό να υπάρχει μια απογοήτευση για την μακροπρόθεσμη απώλεια επιρροής στη διοίκηση της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας ,η οποία, κατά τη γνώμη του, αναπτύσσεται σε λάθος κατεύθυνση όσον αφορά τη νομισματική πολιτική», γράφει η FAZ. Προσθέτει μάλιστα ότι «και στο παρελθόν, ο Βάιντμαν έδειξε ξεκάθαρα ότι «ο ακτιβισμός που επιδεικνύει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην κλιματική πολιτική, για παράδειγμα, πηγαίνει πολύ μακριά για ένα ίδρυμα ,του οποίου η κύρια εντολή είναι να εξασφαλίζει την αξία του χρήματος».
Η μάχη με τον «σούπερ Μάριο»
Ο Βάιντμαν είχε διοριστεί πρόεδρος της Bundesbank τον Μάιο του 2011 σε ηλικία μόλις 43 ετών, διαδεχόμενος τον Αξελ Βέμπερ –έναν άλλο χαρακτηρισμένο ως «γεράκι» ,τραπεζίτη- στο απόγειο της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Ο Βέμπερ φιλοδοξούσε να διαδεχτεί τότε τον Γάλλο Ζαν Κλοντ Τρισέ στην ηγεσία της ΕΚΤ, αλλά λογάριαζε χωρίς τον …ξενοδόχο τον Ιταλό τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι που προκρίθηκε τελικά ,για να «κάνει ότι χρειαστεί», προκειμένου να σώσει το ευρώ, το 2012. Δεν είναι μυστικό στους παροικούντες στην Φρανκφούρτη, ότι ο Βάιντμαν, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την Bundesbank, βρέθηκε στο αντίπαλο στρατόπεδο από τον «σούπερ Μάριο».
Η Ιταλική Corriere della Sera γράφει χαρακτηριστικά: «Ως υποστηρικτής της δημοσιονομικής αυστηρότητας , ο Βάιντμαν ήταν από την αρχή αντίπαλος του τότε προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι στη γραμμή «αγοράς ομολόγων που έσωσαν το ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους των χωρών της νότιας Ευρώπης».
Το 2019, ο Βάιντμαν ήταν μάλιστα υποψήφιος για να διαδεχθεί τον Ντράγκι ως πρόεδρος της ΕΚΤ , «αλλά οι πολύ άκαμπτες θέσεις του, αν και χαλάρωσαν τους τελευταίους μήνες, δεν του έδωσαν καμία πραγματική πιθανότητα επιτυχίας», προσθέτει η Ιταλική εφημερίδα. Ακούγεται παράξενο, αλλά και σήμερα ο Γενς Βάιντμαν φαίνεται να χάνει ξανά από τον ίδιο αντίπαλο- τον Μάριο Ντράγκι . `Η καλύτερα από την πολιτική του Ντράγκι , που εστιάζει σε μια πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική στην Ευρώπη. Η τελευταία μάχη που έδωσε ο Γερμανός τραπεζίτης ήταν για την αναθεώρηση της στρατηγικής της ΕΚΤ για τον έλεγχο του πληθωρισμού- μιας στρατηγικής , η οποία αποτελούσε πάντα τον ακρογωνιαίο λίθο της ορθοδοξίας της γερμανικής κεντρικής τράπεζας. Η πλειοψηφία της ΕΚΤ έδειξε όμως να μην συμμερίζεται τις απόψεις του, με την Κριστίν Λαγκάρντ να επαναλαμβάνει σχεδόν μονότονα, ότι ο πληθωρισμός είναι παροδικό φαινόμενο .
Ηταν φανερό πια ότι η γραμμή Βάιντμαν είναι μειοψηφική . Όχι μόνο στους Πύργους της Φρανκφούρτης, αλλά και σε –μικρότερο βαθμό- και στο Βερολίνο. Οσο και αν ο νέος ,υποψήφιος καγκελάριος Ολαφ Σολτς έσπευσε να πλέξει το εγκώμιο του Βάιντμαν, είναι βέβαιο ότι δεν θα ήθελε έναν Χριστιανοδημοκράτη στην ηγεσία της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας . «Όποιος υποψιάζεται επίσης ότι η αποχώρηση του Βάιντμαν συνδέεται με την έλλειψη πολιτικής υποστήριξης στο Βερολίνο, δεν θα έχει άδικο», γράφει η FAZ.
Στην επιστολή παραίτησής του, ο Βάιντμαν , επανέλαβε για άλλη μία φορά ότι παραμένει πιστός στην αυστηρή δημοσιονομική πολιτική: «Η οικονομική κρίση, η κρίση του δημόσιου χρέους και, πιο πρόσφατα, η πανδημία οδήγησαν σε αποφάσεις πολιτικής και νομισματικής πολιτικής που θα έχουν μόνιμα αποτελέσματα. Πάντα ήταν σημαντικό για μένα η καθαρή και προσανατολισμένη στη σταθερότητα φωνή της Bundesbank να ακούγεται ακόμη πιο καθαρά», γράφει ο Βάιντμαν. Ο ηγέτης των Φιλελευθέρων Δημοκρατών, Κρίστιαν Λίντνερ , που προαλείφεται για υπουργός Οικονομικών, επαίνεσε πάντως τον Βάιντμαν γιατί «υποστήριξε μια νομισματική πολιτική προσανατολισμένη στη σταθερότητα, η σημασία της οποίας αυξάνεται ενόψει των πληθωριστικών κινδύνων».
Κρίσιμη φάση
Το σίγουρο είναι όμως ότι παραίτηση Βάιντμαν συμπίπτει με ένα κρίσιμο στάδιο στην ευρωζώνη: Δύο μήνες, πριν η ΕΚΤ αποφασίσει την πολιτική της για τα προγράμματα αγοράς ομολόγων , μετά την έξοδο από την πανδημία. Οσο και αν ο ίδιος επιμένει ότι δεν συνδέεται η νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική, η στιγμή δεν είναι άσχετη με την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας στην ευρωζώνη .
H Handelsblatt το λέει χωρίς περιστροφές: Η ΕΚΤ βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις : «Πιθανότατα τον Δεκέμβριο , θα καθορίσει πώς θα συνεχιστούν οι μαζικές αγορές ομολόγων, μετά το πρόγραμμα PEPP: Θα διατηρήσει αυτήν την ευελιξία στο μέλλον; `Η θα επιστρέψει στους παλιούς κανόνες ,που στοχεύουν σε μεγαλύτερο διαχωρισμό της νομισματικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής; Η ανησυχία ότι θα ληφθεί μια εσφαλμένη απόφαση , συνέβαλε στην αποχώρηση του Γενς Βάιντμαν», γράφει η γερμανική οικονομική εφημερίδα.
