Από την έντυπη έκδοση
* Μερικές φορές η εικόνα μιας αγοράς μέσα από τους δείκτες της μπορεί να φαίνεται άνευρη, άοσμη και αδιάφορη, αλλά στον πάγκο της να διαπραγματεύονται μετοχές με γοητεία αναγνωρισμένη και άλλες με κρυφή για την ώρα γοητεία. Τα χρηματιστήρια είναι μηχανισμός που ανταποκρίνεται στην ψυχολογία των ανθρώπων που τα επιλέγουν ως χώρο για να αποκομίσουν κέρδη από τα διαθέσιμα κεφάλαιά τους. Γι’ αυτό χρειάζεται να υπάρξει μια σχέση έρωτα προς τις μετοχές κάποιων εταιρειών που θα πάρει σταδιακά τα χαρακτηριστικά μιας σχέσης αγάπης. Δηλαδή θα αντέχει στον πόνο και θα μοιράζεται τη χαρά, αλλά γι’ αυτό χρειάζεται χρόνος. Τα παράγωγα προϊόντα μόνα τους, οι επενδύσεις σε παθητικά μετοχικά αμοιβαία και οι τοποθετήσεις σε κρυπτονομίσματα δεν βοηθούν στη δημιουργία τέτοιων σχέσεων μεταξύ του επενδυτή και των assets που τοποθετείται. Με εξαίρεση τα -για την ώρα- ανταγωνιστικά προς τις μετοχικές αξίες crypto, που αποκτούν φανατικούς… εραστές και σύντομα εγκεκριμένα ETFs.
* Μεταξύ μας, οι νέοι έχουν εύκολη πρόσβαση στις αξίες που υπάρχουν στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά. Αλλά δεν έχουν την, μέσα από την πάροδο ικανού χρόνου με κέρδη και ζημίες, κατασταλαγμένη επενδυτική προσωπικότητα. Αν έχουν επίπεδο γνώσεων θετικής κατεύθυνσης επιλέγουν τα εργαλεία της στατιστικής ως αναγκαίες δικαιολογίες για τις επιλογές τους. Μπορούν συνεπώς να ενεργοποιηθούν επιλέγοντας μετοχές και όχι δείκτες. Αυτοί για την ώρα δεν διεγείρουν την αναγκαία επενδυτική απληστία. Γιατί δεν υπάρχει υπεραπόδοση έναντι άλλων ακριβότερων, αλλά περισσότερο ασφαλών χρηματιστηρίων. Αντιθέτως, ακόμα και όταν οι μετοχικοί δείκτες σε Ευρώπη και ΗΠΑ περνούσαν σε ρεκόρ υψηλών, εδώ, δικαιολογημένα, η αγορά αγκομαχούσε να φθάσει και να περάσει τις 900 μονάδες. Τώρα όλοι αντιλαμβάνονται πως κάτι έχει αλλάξει προς το καλύτερο. Αλλά όλοι αναγνωρίζουν, επίσης, πως κάτι σαν να τραβάει από το μανίκι τους θεσμικούς και τους κρατά εκτός.
* Μια αγορά που τα «κυρίαρχα γιατί» αφορούν το ότι δεν ανεβαίνει, δεν μπορεί να συγκριθεί με αγορές που τα «γιατί» σχετίζονται με τη διατήρηση της ανόδου. Από το δεύτερο «έπασχαν» τα χρηματιστήρια της Αμερικής και της Ευρώπης λίγο πριν από την εμφάνιση της πανδημίας. Ενώ στην Αθήνα η συσσώρευση έγινε «κολόνια που κρατάει χρόνια». Η δυναμική στην τελευταία συνεδρίαση με το ξέσπασμα του αγοραστικού ενδιαφέροντος μετά τη διακοπή της διαπραγμάτευσης των σειρών Οκτωβρίου στα παράγωγα έδειξε πως η πορεία προς τις 900 μονάδες είναι πιθανότερη. Μπροστά μας έχουμε την αξιολόγηση από την αυστηρή S&P του ελληνικού αξιόχρεου. Αλλά και την προεξόφληση των αλλαγών που αφορούν ελληνικές μετοχές ως προς τη συμμετοχή τους σε δείκτες που παρακολουθούν οι θεσμικοί επενδυτές. Βλέπε πτώση της ΜΠΕΛΑ μετά την εκτίμηση της Societe Generale για πιθανή έξοδο από τον δείκτη MSCI Greece Standard.
* Εκτιμούμε πως θα εμφανιστεί εντονότερο συναλλακτικό ενδιαφέρον και οι τράπεζες θα γίνουν ο μόνιμος δεξιός ψάλτης των συνεδριάσεων που θα ακολουθήσουν ως το φινάλε της. Ο πρώτος μήνας του τελευταίου τρίμηνου θα είναι ανοδικός αν οι αποφάσεις της αυριανής γενικής συνέλευσης της ΔΕΗ ικανοποιήσουν την επενδυτική κοινότητα. Για την ώρα πολλοί υποστηρίζουν πως η υποχώρηση του μέσου τζίρου στην τρίτη εβδομάδα του Οκτωβρίου οφείλεται σε ένα ποσοστό στη διακράτηση κεφαλαίων για την όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμμετοχή στην ΑΜΚ. Πού θα πάει, θα σπάσει η συσσώρευση, με πιθανότερη την ανοδική κίνηση.
Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου
Στο τέλος αυτής της μεταβατικής για τον πλανήτη περιόδου, σημασία έχει να σωθεί ο κοσμάκης από την αγριότητα των φυσικών φαινομένων. Γιατί θα εμφανίζονται συχνότερα. Θα είναι σαν τον καύσωνα του Αυγούστου, τον Μπάλλο και ακόμα χειρότερα. Για πολλά πράγματα, βέβαια, οι αναγνώστες θεωρούν πως δεν είναι κοσμάκης. Ενδιαφέρονται για σοβαρές οικονομικές ειδήσεις, για τα χρηματιστήρια μετοχών και εμπορευμάτων, έχουν δηλαδή αξιόλογα οικονομικά ενδιαφέροντα. Μπροστά στη φύση, ωστόσο, όλοι είμαστε… κοσμάκης. Το να δείχνουμε τις τρύπες στα οδοστρώματα δεν βοηθά τόσο όσο αν ειδικοί επιστήμονες περιγράψουν τους όγκους των υδάτων που προκάλεσαν αυτές τις ζημιές. Ειδοποιώντας παράλληλα ότι αυτά δεν θα έρχονται μια φορά στα δέκα χρόνια. Σε κοινωνίες συνηθισμένες σε πολιτικές διαχείρισης με απουσία οραμάτων για το μέλλον, ελπίδα να σωθεί ο κοσμάκης θα υπάρξει μόνο όταν μια κρίσιμη μάζα πολιτών κάνει σημαία της μια ολοκληρωμένη απάντηση στην κλιματική αλλαγή. Τη συνθέτουν βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα επιστημονικά σχεδιασμένα. Δυστυχώς θα αργήσει.
Σοφοκλής β’
Κατά Κόσμον Κώστας Ιωαννίδης
