Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Φορολογικά κίνητρα με σκοπό τη διευκόλυνση των συνενώσεων, των πάσης φύσεως εταιρικών μετασχηματισμών και συνεργασιών των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε πλήρη αρμονία με τον εταιρικό νόμο για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς προβλέπει το σχέδιο νόμου «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων» που έθεσαν σε δημόσια διαβούλευση ο υπ. Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αναπληρωτής υπ. Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης.
Οι διατάξεις του σχεδίου νόμου προβλέπεται να εφαρμόζονται επί μετασχηματισμών επιχειρήσεων που απασχολούν μέχρι 250 εργαζόμενους και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών, βάσει των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων της καθεμίας, που δεν υπερβαίνει τα 50.000.000 ευρώ, καθώς και επί συνεργασιών επιχειρήσεων που απασχολούν μέχρι 50 εργαζόμενους και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τα 10.000.000 ευρώ.
Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι η παροχή φορολογικών κινήτρων στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, με σκοπό την αντιμετώπιση της «νηπιακής θνησιμότητάς» τους, την αύξηση της παραγωγικότητας, την προώθηση της μεταξύ τους συνεργασίας και την επίτευξη οικονομιών κλίμακας.
Μέχρι σήμερα παρατηρείται, σύμφωνα με σειρά επίσημων μελετών, με πιο πρόσφατες της Εθνικής Τράπεζας και την Έκθεση Πισσαρίδη, ότι το μέσο μέγεθος της ελληνικής μικρής και μεσαίας επιχείρησης είναι μικρότερο από το μέσο μέγεθος της αντίστοιχης μικρής και μεσαίας επιχείρησης των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη παρατηρείται ότι, ελλείψει κινήτρων, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις παύουν τη δραστηριότητα σε σύντομο από την ίδρυσή τους διάστημα.
Επίσης, στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται πως η δημιουργία μεγαλύτερων επιχειρήσεων μέσω των συγχωνεύσεων θα μειώσει το υψηλό «κενό» ΦΠΑ (VAT GAP) που παρατηρείται στην ελληνική οικονομία. Αναλυτικότερα:
α) Ως «νέα εταιρεία» νοείται η εταιρεία που προκύπτει από οποιασδήποτε μορφής μετασχηματισμό, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης διατήρησης της νομικής προσωπικότητας μίας εκ των μετασχηματιζόμενων.
β) Ως «συνεργασία» νοείται η εταιρική σχέση ή ο σχηματισμός που συγκεντρώνει αθροιστικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
βα) δημιουργείται δυνάμει οποιασδήποτε μορφής σύμβασης ή συμφωνίας μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων, με αντικείμενο τη συμβολαιακή γεωργία ή σύμβασης δικαιόχρησης (franchising) ή δυνάμει της ίδρυσης οποιασδήποτε μορφής νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, συμπεριλαμβανομένων των κοινοπραξιών, των συνεταιρισμών, των οργανώσεων ή των ομάδων παραγωγών ανεξαρτήτως νομικής μορφής,
ββ) έχει σκοπό την από κοινού προώθηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των συνεργαζόμενων εταιρειών ή προσώπων,
βγ) διαρκεί για τουλάχιστον 5 έτη από την ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας ή της ίδρυσης του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, και
βδ) ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των εταιρειών που μετέχουν σε αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με 150% του κύκλου εργασιών της εταιρείας με τον μεγαλύτερο, μεταξύ των συνεργαζόμενων εταιρειών, μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.
Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων: Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται τα παρακάτω:
α) ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας, και
β) ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 450.000 ευρώ.
Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων: Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος για κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) στην περίπτωση που η συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει της ίδρυσης νέου νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα να έχει εισφέρει στο εταιρικό κεφάλαιο του υπό ίδρυση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας ποσό ίσο με το 10% τουλάχιστον του εταιρικού του κεφαλαίου και το εταιρικό κεφάλαιο του νέου νομικού προσώπου ή της νέας οντότητας να μην μπορεί να υπολείπεται των 150.000 ευρώ,
β) στην περίπτωση που η συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει σύμβασης ή συμφωνίας συμβολαιακής γεωργίας, καθένας από τους συνεργαζόμενους παραγωγούς να εισφέρει ποσότητες προϊόντων ίσες με το 40% τουλάχιστον της συνολικής ποσότητας όμοιων ή παρεμφερών προϊόντων της παραγωγής του.
Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση μετατροπής ατομικής επιχείρησης ή συνένωσης ατομικών επιχειρήσεων: Στην περίπτωση μετατροπής ατομικής επιχείρησης σε προσωπική εταιρεία ή σε οποιασδήποτε άλλης μορφής εταιρεία ή σε περίπτωση συνένωσης ατομικών επιχειρήσεων με σκοπό τη δημιουργία νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η ατομική επιχείρηση που μετατρέπεται ή οι συνεργαζόμενες ατομικές έχουν ιδρυθεί τουλάχιστον προ τριετίας από την ημερομηνία της μετατροπής ή της έναρξης της συνεργασίας,
β) η νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα, και
γ) σε περίπτωση συνένωσης περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι ίσος ή μεγαλύτερος κατά 150% από τον κύκλο εργασιών της ατομικής επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των μετασχηματιζόμενων εταιρειών μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.
Πώς θα εφαρμόζεται η απαλλαγή:
1. Η απαλλαγή από τον φόρο στις παραπάνω περιπτώσεις εφαρμόζεται για έως 3 φορολογικά έτη, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού μορφής ή της ημερομηνίας έναρξης της οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας.
2. Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης και μετατροπής ή συνένωσης ατομικών επιχειρήσεων, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1.000.000 ευρώ, σε διάστημα έως τριών ετών από την ημερομηνία εφαρμογής της απαλλαγής από τον φόρο.
3. Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 100.000 ευρώ για καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα, το οποίο υπολογίζεται επί των κερδών που προκύπτουν από τη συνεργασία για καθένα από αυτά, σε διάστημα έως 3 ετών από την ημερομηνία εφαρμογής της απαλλαγής από τον φόρο.
4. Το παρόν δεν εφαρμόζεται στις κατασκευαστικές κοινοπραξίες καθώς και στους μετασχηματισμούς και τις συνεργασίες στις οποίες μετέχουν κατασκευαστικές κοινοπραξίες.
5. Στην περίπτωση που η συνεργασία δημιουργείται δυνάμει συμφωνίας franchising, το κίνητρο της απαλλαγής παρέχεται αποκλειστικά υπέρ του δικαιοδόχου (franchisee).
Μεταφορά ζημίας: Εφόσον μεταξύ των στοιχείων του παθητικού των μετασχηματιζόμενων υφίσταται υπόλοιπο ζημιών τρέχουσας ή προηγούμενων χρήσεων, τούτο εμφανίζεται σε ιδιαίτερο λογαριασμό στον ισολογισμό τους και στον ισολογισμό της νέας εταιρείας. Η μεταφερόμενη στον ισολογισμό της νέας εταιρείας ζημία κατά το ποσό που τυχόν δεν συμψηφίζεται με κέρδη υφιστάμενα κατά τον μετασχηματισμό, συμψηφίζεται με τα προκύπτοντα κέρδη της νέας εταιρείας της τρέχουσας ή επόμενων χρήσεων, μόνο κατά το μέρος που αναγνωρίζεται φορολογικώς, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις περί φορολογίας του εισοδήματος, εφόσον ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των μετασχηματιζόμενων εταιρειών, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από 450.000 ευρώ. Το ποσό της μη αναγνωριζόμενης προς συμψηφισμό ζημίας μπορεί να αποσβένεται κάθε χρόνο χωρίς δικαίωμα έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα ή συμψηφισμού με τα προκύπτοντα κέρδη. Οι επιχειρήσεις που ρύθμισαν τα χρέη τους σύμφωνα με τα άρθρα 31 έως και 64 του ν. 4738/2020 (Α’ 207) μπορούν να μεταφέρουν εν όλω ή εν μέρει το υπόλοιπο του λογαριασμού με τις ζημίες, το οποίο προκύπτει μετά τη σύναψη συμφωνίας εξυγίανσης με τους πιστωτές τους και την επικύρωσή της από το αρμόδιο δικαστήριο, κατά τους ορισμούς του ν. 4308/2014 (ΕΛΠ).
Η ζημία παρελθουσών χρήσεων της απορροφώσας Α.Ε. ή ΕΠΕ μεταφέρεται για να συμψηφισθεί με τα κέρδη διαδοχικά στα επόμενα 5 φορολογικά έτη. Η νέα εταιρεία δικαιούται να ζητήσει την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο κατά το αμέσως επόμενο έτος από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της μεταφοράς ζημίας.
