Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Νέα επίπεδα ρεκόρ άγγιξαν χθες οι ενεργειακές αγορές της Ευρώπης, από το φυσικό αέριο έως τα δικαιώματα ρύπων, με το πετρέλαιο να ακολουθεί κατά πόδας, καθώς το brent ξεπέρασε προς στιγμήν το φράγμα των 80 δολαρίων το βαρέλι, με φόντο την έλλειψη της προσφοράς, που τείνει να επιδεινωθεί καθώς πλησιάζει ο χειμώνας. Ο ΟΠΕΚ επανήλθε δυναμικά ζητώντας να αυξηθούν οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα, ένα αίτημα που τον φέρνει σε μετωπική σύγκρουση με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) που μόλις μία μέρα πριν προσπάθησε να αποσυνδέσει τις πολιτικές της πράσινης ενέργειας από την ξέφρενη αύξηση των τιμών. Γκουρού της αγοράς ενέργειας προειδοποιεί για εξάπλωση της ενεργειακής κρίσης και στις ΗΠΑ, αφού έχει ήδη αφήσει βαρύ αποτύπωμα σε Βρετανία και Κίνα. Η επίτροπος της Ε.Ε. για την Ενέργεια προτείνει να χρησιμοποιηθεί μέρος των εσόδων από το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων για τη στήριξη των πλέον ευάλωτων νοικοκυριών.
Μείωση αποθεμάτων
Τα αποθέματα στα πάντα, από φυσικό αέριο έως άνθρακα και νερό στη Νορβηγία, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχουν μειωθεί στο μισό, με ελάχιστες ενδείξεις βελτίωσης σε σύντομο διάστημα, καθώς η ζήτηση συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Πολλοί από τους μικρότερους ενεργειακούς προμηθευτές της Βρετανίας έχουν καταρρεύσει, κάποιοι γαλλικοί όμιλοι ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά λιανικής δυσκολεύονται να προμηθεύσουν τους πελάτες τους, ενώ κορυφαίοι μεταλλευτικοί όμιλοι της Ευρώπης προειδοποιούν ότι η άνευ προηγουμένου άνοδος των τιμών θα υπονομεύσει τις προσπάθειές τους για στροφή από τα ορυκτά καύσιμα.
Τα προθεσμιακά συμβόλαια φυσικού αερίου στο Άμστερνταμ αυξήθηκαν 12,2%, στα 85,80 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ τα προθεσμιακά διοξειδίου του άνθρακα στη Βρετανία αυξήθηκαν 2,2%. Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία και του φυσικού αερίου στη Βρετανία εκτινάχθηκαν σε νέα ύψη. Το brent στο Λονδίνο ξέφυγε πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του 2018, ενώ οι τιμές άνθρακα στη βορειοδυτική Ευρώπη βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από τότε που ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση.
Ευάλωτοι καταναλωτές
Υπό αυτές τις συνθήκες, η επίτροπος της Ε.Ε. για την Ενέργεια, Κάντρι Σίμπσον, αναφέρει σε συνέντευξή της στο Bloomberg ότι η αγορά δικαιωμάτων ρύπων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αμβλυνθεί ο αντίκτυπος από τις υψηλές τιμές ενέργειας στους πλέον ευάλωτους καταναλωτές. Τα έσοδα από τις δημοπρασίες των δικαιωμάτων στο Σύστημα Εμπορίας Ρύπων της Ε.Ε. ξεπέρασαν τα 20 δισ. ευρώ φέτος, καθώς η τιμή των δικαιωμάτων κατέρριψε χθες νέο ιστορικό υψηλό στα 65,77 ευρώ ο τόνος. Ενώ οι εθνικές κυβερνήσεις υποχρεούνται να χρησιμοποιήσουν το ήμισυ των κεφαλαίων αυτών για την κλιματική αλλαγή, έχουν επίσης τη δυνατότητα να τα χρησιμοποιήσουν για να στηρίξουν τα νοικοκυριά μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος, σύμφωνα με την επίτροπο.
Η τελευταία προειδοποίηση για γενικευμένη ενεργειακή κρίση σε ολόκληρη την Ευρώπη ήρθε από τη νορβηγική Statnett SF, η οποία έκρουσε το καμπανάκι για την πολύ χαμηλή προσφορά σε ορισμένες περιοχές της χώρας. Οι ελλείψεις μπορεί να έχουν επίπτωση στις εξαγωγές προς άλλες αγορές, από τη στιγμή που η Νορβηγία αποτελεί κέντρο εξαγωγών προς Βρετανία, Γερμανία και Δανία. Το ράλι των τιμών οφείλεται κατά το πλείστον στην έλλειψη φυσικού αερίου, καθώς ο πιο ψυχρός και παρατεταμένος περσινός χειμώνας μείωσε τα αποθέματα. Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο της BNEF, τα αποθέματα της Ευρώπης στα τέλη Μαρτίου θα είναι 2,5 δισ. κυβικά μέτρα, μόλις στο 3,8% της συνολικής παραγωγικής ικανότητας.
Ομαλή μετάβαση
Ο δισεκατομμυριούχος πρώην trader στην αφορά φυσικού αερίου, Τζoν Άρνολντ, ιδρυτής του αντισταθμιστικού ταμείου Centaurus Capital με προσανατολισμό στην ενέργεια, προειδοποίησε ότι η ενεργειακή κρίση θα φθάσει και στις ΗΠΑ, εάν επιχειρήσουν να αποχωρήσουν υπερβολικά γρήγορα από τα ορυκτά καύσιμα. «Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη αποτελεί ένα καμπανάκι κινδύνου ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να διασφαλίσουν μία ομαλή μετάβαση», είπε χαρακτηριστικά. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι θέσεις του ΟΠΕΚ, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη να συνεχιστούν οι επενδύσεις στην παραγωγή πετρελαίου προκειμένου να αποφευχθεί μία σοβαρή κρίση, παρά το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει η μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια. Ο ΟΠΕΚ βλέπει συνεχή αύξηση της ζήτησης για πετρέλαιο έως και το 2035, με ζενίθ τα 107,9 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
