Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης υπογράφηκε στη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας μόλις πριν από μια δεκαετία και το 2012 η χώρα έγινε η πρώτη που την επικύρωσε.
Η διεθνώς δεσμευτική συνθήκη δεν ήταν αρκετή για να αποτρέψει δολοφονίες τιμής ή περιστατικά ενδοοικογενειακή βίας στην Τουρκία. Παρόλα αυτά οι περισσότερες γυναίκες και οι μκο πίστευαν ότι ήταν απαραίτητο σε μια χώρα που οι μισογυνιστικές απόψεις έχουν γίνει πιο έντονες.
Η απόσυρση της Τουρκίας από τη συνθήκη, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου, θεωρείται ως άλλο ένα σημάδι ότι το μουσουλμανικό έθνος υιοθετεί ένα συντηρητισμό που δεν είναι σύμφωνος με τους ευρωπαίους γείτονες με τους οποίους κάποτε προσπαθούσε να δημιουργήσει στενότερους δεσμούς.
Πώς επηρεάζεται η τουρκική οικονομία: «δύο βήματα μπροστά, και δύο πίσω»
Η απόφαση αυτή έχει επίσης επιπτώσεις στην τουρκική οικονομία στην οποία οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο του συνολικού εργατικού δυναμικού. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι ότι σε ορισμένες συντηρητικές οικογένειες, όπου επικρίνεται η εργασία μιας γυναίκας έξω από το σπίτι, η δυναμική θα μπορούσε να αλλάξει, λέει η Gokce Uysal, αναπληρωτής καθηγήτρια οικονομικών που επικεντρώνεται στην απασχόληση των γυναικών.
«Εάν οι σύζυγοι δεν θέλουν οι γυναίκες τους να εργάζονται, μερικές γυναίκες μπορεί να επιλέξουν να μείνουν στο σπίτι για να αποφύγουν την πιθανότητα ενδοοικογενειακής βίας», εξηγεί.
Εκτιμώντας τον πιθανό αντίκτυπο της απόφασης στην οικονομία, η Uysal σημείωσε ότι η ενίσχυση της γυναικείας συμμετοχής στην εργασία, η οποία ήταν 33% μέχρι το 2019, δεν αποτελεί προτεραιότητα για την Τουρκία, όπου οι γυναίκες εργαζόμενες θεωρούνται συχνά διαθέσιμες.
Όπως πρόσθεσε, το AKP δεν φαίνεται να έχει ένα σαφές, συνεπές σχέδιο όσον αφορά την ισότητα, παρά τα θετικά μέτρα όπως η χορήγηση επιδοτήσεων σε γυναίκες το 2008-9 κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και η προσαρμογή της άδειας μητρότητας το 2016 για να επιτρέψουν στους δημόσιους υπαλλήλους -και άνδρες και γυναίκες-να εργάζονται με μερική απασχόληση έως ότου φτάσουν τα παιδιά στην σχολική ηλικία.
«Προχωρούν δύο βήματα μπροστά, και δύο πίσω», λέει χαρακτηριστικά.
300 δολοφονίες γυναικών το 2020
Υπερασπίζοντας την απόφαση αποχώρησης, το προεδρικό γραφείο επικοινωνιών εξέδωσε μια δήλωση που ανέφερε ότι η συνθήκη δεν ήταν πλέον συμβατή με τις οικογενειακές αξίες της χώρας μετά την «κακοποίησή» της από ομάδες LGBTQ «προσπαθώντας να ομαλοποιήσουν την ομοφυλοφιλία».
Η γλώσσα που χρησιμοποιείται στη δήλωση του γραφείου επικοινωνίας του προέδρου φάνηκε ότι έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει την υποστήριξη των ισλαμιστών και συντηρητικών που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του κυβερνώντος κόμματος ΑΚ. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες εγκρίνουν τον πρόδδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του για τον χειρισμό της οικονομίας και τον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος χρησιμοποιεί την εξουσία του.
Η απόσυρση πυροδότησε μεγάλες διαμαρτυρίες στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας, όπου οι ιστορίες δολοφονιών τιμής και άλλες πράξεις βίας κατά των γυναικών γίνονται συχνά πρωτοσέλιδα. Η χώρα ήταν υπό αυστηρό lockdown όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφαση με την αστυνομία να διακόπτει τις διαδηλώσεις με δακρυγόνα, επικαλούμενη τα μέτρα για την πανδημία.
Ο Ερντογάν δέχτηκε την κριτική για την απόφαση λέγοντας ότι οι τοπικοί νόμοι εγγυώνται ήδη την ασφάλεια των γυναικών. Ξεκίνησε επίσης ένα τετραετές σχέδιο για την ενίσχυση των μέτρων που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Η συνθήκη από την οποία αποχώρησε η Τουρκία απαιετεί από τις υπογράφουσες χώρες να διερευνήσουν περιστατικά βίας και να διώξουν τους δράστες. Οι υποστηρικτές της συνθήκης προβλέπουν ότι η έξοδος της Τουρκίας θα οδηγήσει σε αύξηση δολοφονιών και αυτοκτονιών. Σύμφωνα με την We Will Stop Femicide Platform, στη χώρα το 2020 σκοτώθηκαν τουλάχιστον 300, κυρίως από τους συντρόφους τους και άλλες 171 βρέθηκαν νεκρές υπό ύποπτες συνθήκες.
Επιπλέον, η συμφωνία λειτουργούσε επίσης ως ομπρέλα για καταφύγια και συμβουλευτικές υπηρεσίες γυναικών, καθώς και εθνικούς και διεθνείς νόμους.
Να σημειωθεί ότι το 1934, υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, η Τουρκία έγινε από τις πρώτες χώρες που έδωσε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου και εκλέγεσθαι. Φέτος, όμως, η χώρα κατέλαβε την 133η θέση από 156 χώρες στην Παγκόσμια Έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για την ισότητα των φύλων, η οποία καθορίζει κριτήρια όπως η συμμετοχή και ηγεσία στην εργασία, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, οι πολιτικές και πολιτικές ελευθερίες, η εκπαίδευση και η υγεία.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από Bloomberg Businessweek
