Από την έντυπη έκδοση
Κλείνει εντός του Σεπτεμβρίου το πρώτο από τα πολλά ανοιχτά «ενεργειακά μέτωπα» που έχει η ελληνική κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, οριστικοποιήθηκε -έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις και δυο market tests- η συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών για τη συμμόρφωση της Ελλάδας στην καταδικαστική απόφαση του Ευρωδικαστηρίου το 2007 σχετικά με το μονοπώλιο της ΔΕΗ στον λιγνίτη, γνωστό ως antitrust case.
Η «θεραπεία»
Το τελικό κείμενο των δεσμεύσεων (commitments) που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση απεστάλη στην Κομισιόν (Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού) πριν από λίγες ημέρες και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζεται τώρα τη νομοθετική ρύθμιση που είναι απαραίτητη για να τεθεί σε ισχύ η «θεραπεία» (remedy) και να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός για τη διάθεση από τη ΔΕΗ προϊόντων ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη, σε τρίτους προμηθευτές, μέσω προθεσμιακών συμβολαίων. Τα χρονικά περιθώρια είναι πιεστικά, καθώς η συμφωνία προβλέπει ότι τα πρώτα συμβόλαια θα πρέπει να έχουν συναφθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου και τα πρώτα «πακέτα» λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής να έχουν παραδοθεί έως το τέλος του έτους.
Τα «πακέτα» θα έχουν τριμηνιαία διάρκεια. Έτσι, οι συνολικές ποσότητες που θα παραχωρούνται κάθε τρίμηνο θα είναι ένα ποσοστό της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής του αντίστοιχου τριμήνου του προηγούμενου έτους. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΕΝ για την προκαταρκτική συμφωνία για τον μηχανισμό, αυτό σημαίνει πως το τέταρτο τρίμηνο του 2021 θα διατεθεί το 50% της λιγνιτικής παραγωγής του τέταρτου τριμήνου του 2020. Έως και το τρίτο τρίμηνο του 2022 θα παραχωρηθούν ποσότητες ίσες με το 50% της παραγωγής της προηγούμενης χρονιάς, ενώ για το τέταρτο τρίμηνο του 2022 το ποσοστό διαμορφώνεται στο 40%. Το ίδιο ποσοστό θα διατηρηθεί και για ολόκληρο το 2023. Η διάθεση των ποσοτήτων θα γίνεται μέσω της Προθεσμιακή Αγοράς του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, ή του Ευρωπαϊκού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EEX) και προσδοκάται ότι θα τονώσει την ελληνική προθεσμιακή αγορά, που έχει πολύ χαμηλή ρευστότητα στην παρούσα φάση.
Όσον αφορά τον χρονικό ορίζοντα εφαρμογής του μηχανισμού, δεν μπορεί να εκτείνεται πέραν του Δεκεμβρίου 2024. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα απόσυρσης των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ, όπως έχει ενσωματωθεί στο ισχύον Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, όλοι οι εν λειτουργία λιγνιτικοί σταθμοί της ΔΕΗ θα τεθούν εκτός αγοράς έως το τέλος του 2023. Στις αρχές του 2023 προβλέπεται να ξεκινήσει η λειτουργία της «Πτολεμαΐδα 5». Με βάση τον οδικό χάρτη που λαμβάνει υπόψη του ο ΑΔΜΗΕ για την εκπόνηση της νέας Μελέτης Επάρκειας Ισχύος 2022-2031, η «Πτολεμαΐδα 5» θα αποσυρθεί τον Δεκέμβριο του 2024, για να αλλάξει καύσιμο και να μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό των ποσοτήτων των συμβολαίων δεν θα λαμβάνεται υπόψη η παραγωγή λιγνιτικών μονάδων που δεν θα έχουν αποσυρθεί, αλλά θα έχουν τεθεί εκτός αγοράς, σε καθεστώς στρατηγικής εφεδρείας, υπό την αίρεση προφανώς της έγκρισης του εν λόγω μηχανισμού που αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών αυτή τη στιγμή.
Να αναφερθεί ότι ΥΠΕΝ και Κομισιόν είχαν συμφωνήσει επί της αρχής για το θέμα στις αρχές του έτους, όμως η πρώτη δοκιμή αγοράς (market test) τον Φεβρουάριο κατέδειξε την ανάγκη τροποποιήσεων, καθώς οι προμηθευτές συνέκλιναν στην άποψη ότι με την αρχική μορφή του ο μηχανισμός δεν θα ενίσχυε σημαντικά τον ανταγωνισμό στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, που είναι το βασικό ζητούμενο του εγχειρήματος.
