Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
«Δώστε δάνεια!». Αυτό θα είναι το μότο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης σε ό,τι αφορά τις τράπεζες. Μολονότι στο πρώτο εξάμηνο του έτους οι εκταμιεύσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών διαμορφώνονται στα 11,1 δισ. ευρώ, η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα και τον Ιούλιο ήταν αρνητική κατά 532 εκατ., έναντι θετικής καθαρής ροής 517 εκατ. τον Ιούνιο. Τούτο συνέβη λόγω των σημαντικών αποπληρωμών που πραγματοποιούν οι μεγάλες επιχειρήσεις στον δανεισμό τους με την έκδοση ομολογιακών δανείων, αλλάζοντας τη δομή των πιστώσεων και περιορίζοντας με τον τρόπο αυτόν την πρόσοδο των τραπεζών.
Πιο αναλυτικά, κατά το πρώτο εξάμηνο η Eurobank χορήγησε δάνεια ύψους 3,4 δισ. ευρώ, άλλα 3,4 δισ. ευρώ εκταμίευσε η Τράπεζα Πειραιώς, ενώ οι χορηγήσεις από την Alpha Bank ανήλθαν σε 2,3 δισ. ευρώ και για την Εθνική Τράπεζα σε 2 δισ. ευρώ. Πλην, όμως, η θέση της αγοράς παραμένει ίδια: πως τα νέα δάνεια αφορούν συγκεκριμένες επιχειρήσεις και πως οι πόροι δεν μετακυλίονται σε ευρύτερο αριθμό επιχειρήσεων.
Την ίδια στιγμή θα συνεχιστεί η επιδότηση των ιδιωτών με παράταση του προγράμματος «Γέφυρα Ι», ενώ σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ» δεν υφίσταται θέμα παρατάσεως, αφού το υπουργείο Οικονομικών μόλις εκταμίευσε την πρώτη δόση επιδότησης από τις συνολικά οκτώ. Δεν έχει καταστεί γνωστό αν και κατά πόσον θα υπάρξουν φορολογικά κίνητρα για τις χρηματοδοτήσεις -κυρίως των ιδιωτών- με έκπτωση των φόρων της πρώτης κατοικίας, μολονότι τούτο αποτελεί επιθυμία των τραπεζών.
Από την άλλη πλευρά οι καταθέσεις συνεχίζουν να αυξάνονται, παρά το γεγονός πως τα επιτόκια έχουν μηδενιστεί. Σύμφωνα με τα όσα αναμένονται, οι τράπεζες δεν πρόκειται να αρνητικοποιήσουν τα επιτόκια, ωστόσο το έλλειμμα των τόκων ενισχύει τα έσοδα από προμήθειες και αυτό εκφράζει μια διεθνή τάση. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους οι τέσσερις τράπεζες εμφάνισαν αύξηση στα έσοδα από προμήθειες από 3,6% έως 33,2%, λόγω της αυξημένης παραγωγής προμηθειών από κάρτες, bancassurance και διαχείριση διαθεσίμων. Το θέμα των αρνητικών επιτοκίων είναι από εκείνα που δείχνουν να απασχολούν εντονότατα πλέον τα πιστωτικά ιδρύματα. Για παράδειγμα, στα αποτελέσματά της η Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε πως επιβάλλει περαιτέρω προμήθεια στους εταιρικούς πελάτες της αντί να προχωρήσει σε αρνητικά επιτόκια προκειμένου αυτοί να διατηρήσουν τους καταθετικούς λογαριασμούς τους στην τράπεζα. Αν και η χώρα μας δεν είναι καθόλου ώριμη για μια τέτοια εξέλιξη, οι τράπεζες δεν μπορούν παρά να παρακολουθήσουν την παγκόσμια τάση, όπως αναφέρουν κύκλοι της αγοράς. Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να θεωρείται περίπου βέβαιο πως οι χαμηλοί τόκοι, που ρίχνουν και τα επιτόκια των χορηγήσεων, μοιραία θα οδηγήσουν σε ενισχυμένες προμήθειες.
Στο πρώτο εξάμηνο του έτους οι ελληνικές τράπεζες έσωσαν την κατάσταση, καθώς παρουσίασαν καθαρά έσοδα από τόκους από 0,1% έως 11,3%, λόγω σημαντικού περιορισμού του κόστους καταθέσεων, της παραγωγής νέων δανείων καθώς και της αξιοποίησης των εργαλείων της ΕΚΤ (LTRO και TLTRO).
