Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Την εκταμίευση για την Ελλάδα 4 δισ. ευρώ, υπό μορφή προκαταβολής ύψους 13% από τα κονδύλια που αναλογούν στη χώρα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, ανακοίνωσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ελλάδα είναι η τέταρτη χώρα της Ε.Ε. που λαμβάνει την προκαταβολή μετά την Πορτογαλία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο (3 Αυγούστου), εξέλιξη που σηματοδοτεί και την επίσημη έναρξη υλοποίησης του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, οι προχρηματοδοτήσεις αποτελούν το εναρκτήριο λάκτισμα για την εφαρμογή των κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων που περιγράφονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας.
Η Επιτροπή θα εγκρίνει περαιτέρω εκταμιεύσεις με βάση την υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που περιγράφονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας. Η χώρα αναμένεται να λάβει συνολικά 30,5 δισ. ευρώ καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδίου της (17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια).
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το ελληνικό σχέδιο αποτελεί μέρος της πρωτοφανούς αντίδρασης της Ε.Ε. απέναντι στην κρίση Covid-19 με στόχο να εξέλθει ακόμα ισχυρότερη από αυτήν, προωθώντας την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και τη συνοχή στις κοινωνίες μας.
Κατανομή πόρων
Ειδικότερα, στην Ελλάδα οι κοινοτικοί πόροι θα διατεθούν για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που αναμένεται να έχουν βαθιά μετασχηματιστική επίδραση στην οικονομία και την κοινωνία της Ελλάδας, τονίζει η Επιτροπή, η οποία αναφέρει ορισμένα από τα χρηματοδοτούμενα έργα, που είναι τα ακόλουθα:
- Διασφάλιση της πράσινης μετάβασης: 645 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση της διασύνδεσης με τις Κυκλάδες, αυξάνοντας το δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ικανότητα αποθήκευσης.
- Στήριξη της ψηφιακής μετάβασης: Μέτρα ύψους 375 εκατ. ευρώ θα ενισχύσουν την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών, ιδίως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και θα στηρίξουν την αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας.
- Ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας:740 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στην ενίσχυση ενεργητικών πολιτικών στην αγορά εργασίας με στόχο την αύξηση της πλήρους απασχόλησης. Άλλα 627 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στη βελτίωση και την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος και τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας.
Η χθεσινή εκταμίευση πραγματοποιείται μετά την πρόσφατη επιτυχή έξοδο στις αγορές από την Επιτροπή με την έκδοση σειρών ομολόγων, οι οποίες μέχρι το τέλος του έτους θα αντλήσουν συνολικά 80 δισ. ευρώ. Οι εκδόσεις αφορούν μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, η οποία θα συμπληρωθεί με βραχυπρόθεσμα γραμμάτια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο του μηχανισμού ανθεκτικότητας, που είναι βασική συνιστώσα του Ταμείου Ανάκαμψης, θα διατεθούν 723,8 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε όλα τα κράτη-μέλη. Η χρηματοδοτική αρωγή της Ε.Ε. από τον παραπάνω μηχανισμό επικεντρώνεται σε έξι τομείς πολιτικής («πυλώνες») που περιέχονται στον κανονισμό για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι εν λόγω τομείς περιλαμβάνουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, καθώς και την κοινωνική και εδαφική συνοχή.
Υπενθυμίζεται ότι το 38% των συνολικών κονδυλίων για την Ελλάδα θα διατεθεί σε δράσεις που υποστηρίζουν τους κλιματικούς στόχους. Σε αυτές περιλαμβάνονται επενδύσεις για την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και ενίσχυση του καθεστώτος στήριξης για τους παραγωγούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επιπλέον, το σχέδιο υποστηρίζει επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις και την ανάπτυξη τοπικών αστικών σχεδίων με έμφαση στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αστικών περιοχών στην κλιματική αλλαγή. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν τη στήριξη ενός εθνικού προγράμματος αναδάσωσης και μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ενίσχυση των συστημάτων πολιτικής προστασίας και διαχείρισης καταστροφών, που καλύπτει, μεταξύ άλλων, τις επενδύσεις για τον μετριασμό των πλημμυρών.
Το 23% των συνολικών κονδυλίων διατίθεται στην ψηφιακή μετάβαση. Τα μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης περιλαμβάνουν επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές όπως δίκτυα 5G και οπτικών ινών, μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της δημόσιας διοίκησης, καθώς και επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Ο ρυθμός των επόμενων χρηματοδοτήσεων προς την Ελλάδα θα είναι ανά εξάμηνο και θα γίνεται μετά από αίτημα της χώρας στην Κομισιόν, η οποία με τη σειρά της θα ελέγχει εάν επιτεύχθηκαν τα ορόσημα για κάθε εκταμίευση. Η κάθε εξαμηνιαία δόση για επιχορηγήσεις θα είναι της τάξης του 1,7 δισ. ευρώ, ενώ η δόση για το σκέλος των δανείων θα είναι ετήσια και το ποσό θα ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια το σύνολο των εκταμιεύσεων για επιχορηγήσεις και δάνεια θα ανέρχεται σε 5,2 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι και το 2026.
Μηνύματα αξιωματούχων
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η απόφαση για την εκταμίευση των πρώτων κονδυλίων αποτελεί και την έναρξη εφαρμογής ενός φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης της Ελλάδας και απαρχή, όπως είπε, ενός πιο οικολογικού και πιο ψηφιακού μέλλοντος για τη χώρα. Η Ευρωπαία αξιωματούχος εξέφρασε τη χαρά της γι’ αυτήν την εξέλιξη, ενώ υποσχέθηκε ότι θα σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας ώστε το σχέδιο να στεφθεί με επιτυχία.
«Οι προχρηματοδοτήσεις που εκταμιεύθηκαν σήμερα για την Ελλάδα αποτελούν σημαντικό βήμα για τη στήριξη της εφαρμογής του ελληνικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει μείζονες επενδύσεις και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις για την επόμενη πενταετία» δήλωσε από την πλευρά του ο επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι. Ο Ιταλός επίτροπος πρόσθεσε ότι η Κομισιόν θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με την Ελλάδα για να στηρίξουμε το φιλόδοξο σχέδιό της, το οποίο θα αποβεί προς όφελος όλων των περιοχών της χώρας και όλων των τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας.
Τέλος, ο επίτροπος Προϋπολογισμού, Γιοχάνες Χαν, στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η εντατική συνεργασία με την Ελλάδα και η πολύ καλή προετοιμασία από την πλευρά της Επιτροπής μάς επέτρεψαν να εκταμιεύσουμε τα κονδύλια σε χρόνο-ρεκόρ.
«Γκάζι» στη χρηματοδότηση επενδύσεων
Στον τραπεζικό λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδος βρίσκονται από χθες τα 4 δισ. ευρώ της προκαταβολής του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», επιτρέποντας στο οικονομικό επιτελείο να επιταχύνει τη διαδικασία χρηματοδότησης των δράσεων που προβλέπονται.
«Οι πόροι αυτοί, σημαντικό τμήμα των οποίων αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θα αξιοποιηθούν με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα και αποτελεσματικότητα προς όφελος της οικονομικής ανάκαμψης, της κοινωνικής συνοχής και του φυσικού περιβάλλοντος της πατρίδας μας» δήλωσε σχετικά ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Με την εκταμίευση των 4 δισ. ευρώ ο τραπεζικός λογαριασμός του Ελληνικού Δημοσίου είχε χθες υπόλοιπο της τάξεως των 38,5 δισ. ευρώ, ποσό που είχε να καταγραφεί από την περίοδο πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας.
Για να φτάσουν τα ταμειακά διαθέσιμα να βρίσκονται από χθες στα 38,5 δισ. ευρώ προηγήθηκαν:
1. Η έκδοση 8 ομολόγων εν μέσω πανδημίας συνολικού ύψους 21 δισ. ευρώ. Τρεις από αυτές είχαν επιτόκιο κάτω της μίας ποσοστιαίας μονάδας. Συνολικά από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, το ποσό φτάνει στα 27,5 δισ. ευρώ.
2. Η είσπραξη 5,2 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα SURE.
3. Η αύξηση του υπολοίπου των εντόκων γραμματίων κατά 2,8 δισ. ευρώ.
4. Η έκδοση ομολόγων με ιδιωτική τοποθέτηση.
