Από την έντυπη έκδοση
Του Ανέστη Ντόκα
[email protected]
Ελληνικές μετοχές αξίας 41,56 δισ. ευρώ είχαν στη κατοχή τους οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές στο Ελληνικό Χρηματιστήριο μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2021 από τη συνολική κεφαλαιοποίηση των 62,297 δισ. ευρώ που ήταν η αξία του Χ.Α. με τη λήξη του 1ου εξαμήνου του 2021.
Δηλαδή, οι ξένοι θεσμικοί ελέγχουν σχεδόν τα 2/3 του Ελληνικού Χρηματιστηρίου με τη συμπλήρωση του πρώτου μισού της χρονιάς ή ποσοστό 64,26%. Συνολικά για το πρώτο εξάμηνο του 2021 οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές εμφανίζονται αγοραστές με συνολικά κεφάλαια 32,41 εκατ. ευρώ, ενώ τα τελευταία 11 χρόνια (2010- 2020) συνολικά οι ξένοι προχώρησαν σε αγορές ελληνικών μετοχών αξίας 4,087 δισ. ευρώ.
Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές παραμένουν σε φθίνουσα πορεία μετά το 2019, όταν είχαν τον έλεγχο του 68,9% της συνολικής κεφαλαιοποίησης του Ελληνικού Χρηματιστηρίου.
Η χειρότερη χρονιά μετά το 2010 ήταν ασφαλώς το 2013 όταν είχε κορυφωθεί η 10ετής κρίση και οι ξένοι επενδυτές είχαν τον έλεγχο του 59,2% της εγχώριας αγοράς μετοχών. Ακολούθησε επίσης μία άσχημη χρονιά όπως ήταν το 2015, με το ποσοστό των ξένων να πέφτει στο 59,2%, για να ενισχυθεί το 2016 το 2017 και να περιορισθεί ελαφρώς το 2018. Το 2019 με την αλλαγή της διακυβέρνησης της χώρας το ποσοστό των ξένων έφθασε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2010.
Στον πρώτο μήνα του 2020 η συμμετοχή τους είχε περιοριστεί στο 45,6%, μείωση ανάλογη με αυτή που καταγράφηκε τον Δεκέμβριο του 2020 (45,2%). Αν και μικρότερη η συμμετοχή των ξένων, αυτό δεν εμπόδισε να βγουν και πάλι καθαροί πωλητές. Το 2020 καταγράφηκε καθαρή εκροή 625 εκατ. ευρώ, με τους ξένους να εμφανίζονται πωλητές στους 11 από τους 12 μήνες της χρονιάς. Τις εκροές αυτές κάλυψαν με αντίστοιχες εισροές τα χαρτοφυλάκια με έδρα την Ελλάδα. Ο Ιανουάριος του 2021 έγραψε εκροές 6 εκατ. ευρώ, οι οποίες είναι μεν οριακές, υποδηλώνουν ωστόσο μια στάση αναμονής. Κατά την ίδια χρονική περίοδο οι Έλληνες θεσμικοί επενδυτές κατέγραψαν εισροές στα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια 3,1 εκατ. ευρώ.
Τα αίτια της στάσης
Όπως εξηγούν οι αναλυτές, μία πιθανή αιτία πίσω από την αποχή σημαντικών ξένων κεφαλαίων από την εγχώρια αγορά είναι και η μεταβατική κατάσταση που επικρατεί λόγω Brexit στη Μ. Βρετανία και της μετανάστευσης χρηματοοικονομικών εταιρειών και οργανισμών σε προορισμούς συμβατούς με το Ευρωπαϊκό Διαβατήριο Κεφαλαιαγορών.
Το Λονδίνο μέχρι πρότινος αντιπροσώπευε το 30% με 40% του τζίρου του Χ.Α. και η μετεγκατάσταση κάποιων εταιρειών μετά την οριστικοποίηση των όρων του Brexit ενδεχομένως να αναβάλει την καθημερινή παρουσία τους στην Αγορά.
Μια δεύτερη αιτία είναι μείωση της συμμετοχής ελληνικών εταιρειών μεγάλης κεφαλαιοποίησης σε δείκτες αναφοράς που παρακολουθούν διεθνή αμοιβαία κεφάλαια με παθητική διαχείριση. Τέλος, η μείωση των συναλλαγών έξω από την περίμετρο των κεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών και οκτώ βιομηχανικών εταιρειών του FTSE-25 δημιουργεί θέμα μεγαλύτερης επένδυσης σε ύψος κεφαλαίων λόγω ορίων εμπορευσιμότητας παρά τα ελκυστικά θεμελιώδη και τις μερισματικές αποδόσεις που παρουσιάζουν αρκετές ελληνικές εταιρείες.
Από τη συρρίκνωση των συναλλαγών, τη μείωση της συμμετοχής των ξένων και τις εκροές προκύπτει ότι το Ελληνικό Χρηματιστήριο γίνεται όλο και περισσότερο «ελληνική υπόθεση». Δεν ξέρουμε σε τι βαθμό η τάση αυτή θα συνεχιστεί. Οι ξένοι επενδυτές, ή για να το πούμε πιο σωστά οι επενδυτές που πραγματοποιούν συναλλαγές από το εξωτερικό, είχαν ισχυρή παρουσία και αναμένεται να την ενισχύουν περαιτέρω στο ελληνικό χρηματιστήριο στο μέλλον. Οι συσχετισμοί, όμως, θα αλλάζουν διαρκώς, όσο εγχώρια κεφάλαια που επί χρόνια απείχαν από το Χ.Α. ανακαλύπτουν ξανά τον δρόμο προς τη Λεωφόρο Αθηνών. Δεν είναι απαραίτητα κακό αυτό. Η αναπλήρωση του κενού μπορεί να γίνει με ελληνικά κεφάλαια που βρίσκονται εκτός αγοράς και τα οποία είτε παραμένουν παρκαρισμένα στις τράπεζες, είτε αναζητούν ευκαιρίες σε απίθανες πλατφόρμες εγγυημένων αποδόσεων ή σε προϊόντα που ουδείς καταλαβαίνει την ουσία της επένδυσης.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει το Χρηματιστήριο να προσπαθήσει να διαχύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον στις μετοχές της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, αν και υπάρχει θέμα με τα κριτήρια εμπορευσιμότητας για πολλές εταιρείες και γι’ αυτό δεν εκδηλώνεται ενδιαφέρον από τα ξένα χαρτοφυλάκια που επιμένουν να τοποθετούνται στις γνωστές 8-9 εταιρίες του Ftse 25 και στις 4 μεγάλες τράπεζες.
