Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
H αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 4 δισ. ευρώ μέσα και από την πάταξη της φοροδιαφυγής το 2022 συγκριτικά με το 2021 αποτελεί έναν από τους κεντρικούς στόχους της κυβέρνησης στην προσπάθεια να εξαλείψει τα τεράστια ελλείμματα που δημιουργήθηκαν εν μέσω πανδημίας. Και η αύξηση των φορολογικών εσόδων από τα 45,5 δισ. ευρώ, που αναμένεται να συγκεντρωθούν φέτος, στα 49,433 δισ. ευρώ το 2022 προγραμματίζεται να προέλθει κυρίως από τους έμμεσους φόρους.
Ο προϋπολογισμός του 2022, το προσχέδιο του οποίου αναμένεται να οριστικοποιηθεί τον Σεπτέμβριο προκειμένου να κατατεθεί στη Βουλή έως την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, θα προβλέπει ότι οι φόροι επί των αγαθών και των υπηρεσιών θα πρέπει να αποδώσουν 28,315 δισ. ευρώ το 2022 έναντι 25,919 δισ. ευρώ το 2021. Η αύξηση προσεγγίζει τα 2,5 δισ. ευρώ και θα πρέπει να προέλθει όχι μόνο από την αύξηση του ΑΕΠ -η θετική μεταβολή του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος προκαλεί αυτόματα και αύξηση των εσόδων κυρίως από τον ΦΠΑ και τους φόρους κατανάλωσης- αλλά και από τη μείωση της φοροδιαφυγής.
Προκειμένου να μειώσει το περίφημο «κενό του ΦΠΑ» (VAT GAP), το οικονομικό επιτελείο θα ξεδιπλώσει όλο το σχέδιο κινήτρων για την τόνωση των ηλεκτρονικών πληρωμών μέσα στο φθινόπωρο.
Κίνητρα για e-πληρωμές Στο φορολογικό νομοσχέδιο που θα συνοδέψει τον φετινό προϋπολογισμό θα περιλαμβάνεται όλο το πλαίσιο παροχής κινήτρων για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών -ήδη ανακοινώθηκε μέσω του «Ελλάδα 2.0» η έκπτωση φόρου 30% για πληρωμές με κάρτα σε 18 επαγγελματικές κατηγορίες- ένας εκ βάθρων τροποποιημένος μηχανισμός φορολοταρίας, αλλά και κίνητρα για την «ψηφιοποίηση» των χάρτινων αποδείξεων από την πλευρά των φορολογουμένων προκειμένου να ελέγχεται σε πραγματικό χρόνο η εγκυρότητα του φορολογικού μηχανισμού (ταμειακές μηχανές κ.λπ.).
Ένα από τα καλά που αφήνει πίσω της η πανδημία έχει να κάνει με την ακόμη μεγαλύτερη εξοικείωση των πολιτών με τις ηλεκτρονικές πληρωμές, αύξηση η οποία συνεχίζεται και το 2021 σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών. Αυτή ακριβώς την εξοικείωση θέλει να εκμεταλλευτεί το οικονομικό επιτελείο, διασφαλίζοντας αύξηση των φορολογικών εσόδων και την ευκαιρία χρηματοδότησης περαιτέρω μείωσης φορολογικών συντελεστών.
Πρακτικά, το σχέδιο περαιτέρω τόνωσης των ηλεκτρονικών πληρωμών από το 2022 θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες παρεμβάσεις:
1 Την πλήρη επαναφορά της υποχρέωσης πραγματοποίησης ηλεκτρονικών πληρωμών ώστε αυτές να αναλογούν στο 30% του φορολογητέου εισοδήματος. Η διάταξη «πάγωσε» μέσα στο 2021 ώστε να μην επιβαρυνθούν με πρόστιμα οι πληττόμενοι από την πανδημία. Στην πράξη, δεν επιβάλλεται πρόστιμο 22% σε όσους δεν συνέλεξαν το απαιτούμενο ποσό ηλεκτρονικών πληρωμών μέσα στο 2020. Ευνοϊκά μέτρα αναμένεται να ισχύσουν και για τη φετινή χρονιά προκειμένου να μην υπάρξουν επιβαρύνσεις με την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων του 2022 (οι αποφάσεις θα ληφθούν του χρόνου προκειμένου να υπάρχει πλήρης εικόνα για την επίπτωση της πανδημίας μέσα στο 2021). Το βέβαιο είναι ότι -εφόσον ο COVID το επιτρέψει- η υποχρέωση του 22% θα επανέλθει πλήρως από την 1η/1/2022 και τα πρόστιμα θα ενεργοποιηθούν εκ νέου στις φορολογικές δηλώσεις του 2023.
2 Το φθινόπωρο θα νομοθετηθούν τα κίνητρα για την επιστροφή φόρων σε όσους πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πληρωμές σε συγκεκριμένες ομάδες φορολογουμένων (σ.σ.: είναι οι 18 ομάδες που περιγράφηκαν στα αναλυτικά κείμενα του «Ελλάδα 2.0»). Η δημοσιονομική τεκμηρίωση του μέτρου, που επίσης δημοσιεύεται στο «Ελλάδα 2.0», δείχνει ότι αυτή τη στιγμή οι ηλεκτρονικές πληρωμές στις 18 ομάδες που έχουν επιλεγεί (υδραυλικοί, αλουμινάδες, δικηγόροι κ.λπ.) ανέρχονται μόλις στα 103 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Έτσι, αν το μέτρο αποτύχει και δεν υπάρξει αύξηση, το δημοσιονομικό κόστος που θα υποστεί ο προϋπολογισμός από τη θέσπιση της φορολογικής έκπτωσης θα είναι μόλις 7 εκατ. ευρώ. (σ.σ.: το 30% των συναλλαγών θα αφαιρεθεί από το φορολογητέο εισόδημα, ήτοι 31 εκατ. ευρώ. Και αν ληφθεί υπόψη ο μέσος φορολογικός συντελεστής του 22%, το δημοσιονομικό κόστος προκύπτει στα 7 εκατ. ευρώ). Αυτό είναι το δυσμενές σενάριο. Στην περίπτωση όμως κινητοποίησης των φορολογουμένων και διπλασιασμού των ηλεκτρονικών πληρωμών (δηλαδή επιπλέον 103 εκατ. ευρώ συναλλαγών), το Δημόσιο θα κερδίζει 25 εκατ. ευρώ μόνο από τον ΦΠΑ χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο φόρος εισοδήματος.
3 Η φορολοταρία και η αναμόρφωσή της δεν θα έχει ουσιαστικό δημοσιονομικό κόστος, καθώς και τώρα δίδονται 12 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Ωστόσο, με την αναμόρφωση του σχεδίου (σημαντική αύξηση των επάθλων καθώς τα 1.000 ευρώ που δίδονται σήμερα σε 1.000 τυχερούς δεν είναι ελκυστική ανταμοιβή) μπορεί να προκύψει όφελος.
4 Το τέταρτο μέτρο έχει να κάνει με τη θέσπιση κινήτρων για το σκανάρισμα των χάρτινων αποδείξεων μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής. Αυτό το σχέδιο αποσκοπεί στην ηλεκτρονική διασταύρωση των αποδείξεων που εκδίδονται από τις ταμειακές μηχανές και τον εντοπισμό των φορολογικών μηχανισμών μαϊμού.
