Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Δέκα μυστικά που κρύβονται σε ορισμένους κωδικούς του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων πρέπει να εντοπίσουν και να προσέξουν ιδιαίτερα φέτος χιλιάδες φορολογούμενοι, για να γλιτώσουν από άδικες χρεώσεις με φόρους εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης, αλλά και για να κατοχυρώσουν δικαιώματα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων. Παράλληλα η σωστή συμπλήρωση των κωδικών των φορολογικών δηλώσεων απαλλάσσει από το ενδεχόμενο παροχής εξηγήσεων ή την προσκόμιση δικαιολογητικών στην οικεία ΔΟΥ.
Σημειώνεται πως αν ειδοποιηθεί ο φορολογούμενος για την προσκόμιση δικαιολογητικών, οφείλει να τα προσκομίσει εντός 15 ημερών από την αποστολή της ηλεκτρονικής ειδοποίησης.
Οι κωδικοί που θέλουν προσοχή
1. Τα καθαρά κέρδη χρήσης 2020 των νέων ατομικών επιχειρήσεων φορολογούνται με συντελεστή μόλις 4,5%, υπό προϋποθέσεις. Οι φορολογούμενοι που έχουν υποβάλει πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από την 1η-1-2018 και μετά, δηλαδή όσοι έχουν ατομικές επιχειρήσεις που δεν είχαν συμπληρώσει στις 31-12-2020 τρία έτη λειτουργίας, δικαιούνται μειωμένο κατά 50% ελάχιστο φορολογικό συντελεστή, δηλαδή συντελεστή φορολογίας εισοδήματος μειωμένο από το 9% στο 4,5%, υπό την προϋπόθεση ότι το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που προέρχεται από την επιχειρηματική δραστηριότητα ήταν το 2020 μέχρι 10.000 ευρώ. Η ευνοϊκή αυτή ρύθμιση έχει εφαρμογή και για όποιον ασκεί ατομική αγροτική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει απαλλαγή ή όχι από την τήρηση βιβλίων με βάση τα ΕΛΠ και την ένταξή του στα καθεστώτα του ΦΠΑ. Όλοι οι φορολογούμενοι που υπάγονται σ' αυτή τη ρύθμιση, για να κατοχυρώσουν τον μειωμένο αυτό συντελεστή θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 017-018 του πίνακα 2 της φορολογικής δήλωσης (του εντύπου Ε1).
2. Οι αφορολόγητες αγροτικές επιδοτήσεις-ενισχύσεις μπορούν να αξιοποιηθούν για την κάλυψη τεκμηρίων. Όλες οι κατηγορίες των εισοδηματικών αγροτικών επιδοτήσεων/ενισχύσεων, κατά το μέρος που δεν λήφθηκαν υπόψη στον προσδιορισμό του κέρδους από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο στους κωδικούς 659-660 του εντύπου Ε1. Ειδικά οι αγροτικές ενισχύσεις που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο δράσεων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορονοϊού στον πρωτογενή τομέα συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο στους κωδικούς 657-658 του πίνακα 6 του εντύπου Ε1. Όλα αυτά τα ποσά πρέπει να δηλωθούν διότι μπορούν να χρησιμεύσουν για την κάλυψη τεκμηρίων είτε φέτος είτε τα επόμενα έτη.
3. Φέτος, για πρώτη φορά χιλιάδες ατομικές επιχειρήσεις ζημιογόνες το προηγούμενο έτος μπορούν να μεταφέρουν τις ζημιές τους στο επόμενο φορολογικό έτος. Κι αυτό διότι επειδή οι επιχειρήσεις αυτές εντάσσονται στις πληττόμενες από την πανδημία εξαιρούνται από τις διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης και έτσι ως καθαρό αποτέλεσμα χρήσης 2020 λαμβάνεται υπόψη η ζημία η οποία δηλώνεται. Η ζημία αυτή μπορεί να μεταφερθεί από τον ίδιο τον φορολογούμενο επιχειρηματία στο επόμενο φορολογικό έτος για συμψηφισμό με τυχόν κέρδη του έτους αυτού.
4. Κατά τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος από ενοίκια ακινήτων το οποίο θα περιληφθεί στη φετινή φορολογική δήλωση δεν λαμβάνονται υπόψη τα ποσά τα οποία δεν εισπράχθηκαν λόγω αναγκαστικών μειώσεων ενοικίων κατ' εντολή του κράτους. Στο εισόδημα από ακίνητα δεν περιλαμβάνεται το ποσό του μισθώματος που δεν εισπράχθηκε για όλους τους μήνες που ίσχυσε εντός του 2020 το μέτρο της αναγκαστικής μείωσης του μηνιαίου μισθώματος σε ποσοστό 40% ή της μείωσης του μισθώματος κατά 30% τουλάχιστον, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εκμισθωτή και μισθωτή, στο πλαίσιο αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορονοϊού. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ποσοστό 30% αυτού του χαμένου εισοδήματος καλύφθηκε εν μέρει από το κράτος με αποζημίωση, που είχε τη μορφή συμψηφισμού με τρέχουσες φορολογικές οφειλές των ιδιοκτητών ή τη μορφή άμεσης οικονομικής ενίσχυσης ίσης με το 50% του χαμένου εισοδήματος.
5. Δεν συνυπολογίζονται στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που θεωρείται πληττόμενος οικονομικά από την πανδημία οι έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις και αποζημιώσεις που του καταβλήθηκαν για την κάλυψη των πάσης φύσεως εισοδηματικών απωλειών του.
Τα ποσά αυτά αναλυτικά είναι:
α) Η έκτακτη αποζημίωση της παρ. 1 άρθ. 33 ν.4690/2020 για τους εποχικά εργαζόμενους του τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου.
β) Οι αγροτικές ενισχύσεις που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο δράσεων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορονοϊού στον πρωτογενή τομέα.
γ) Αποζημιώσεις, λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν σε εργαζόμενους ή σε μη έχοντες εξαρτημένη εργασία στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού και επιδόματα (περιλαμβάνονται η αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800 ευρώ και των 534 ευρώ, καθώς και η οικονομική ενίσχυση-αποζημίωση των 400 ευρώ που καταβλήθηκε σε επιστήμονες πληττόμενους).
δ) Ποσά που εισπράχθηκαν εντός του έτους 2020 ως προσωρινό μέτρο ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω του κορονοϊού.
Τα ποσά των περιπτώσεων (α) και (β) δηλώνονται στους κωδικούς 617-618 ή 657-658 ή του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης, ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι ηλεκτρονική πληροφόρηση, αλλά δεν προσμετρώνται στο συνολικό εισόδημα της οικογένειας του φορολογούμενου.
Τα ποσά των περιπτώσεων (γ) και (δ) δύνανται να αποδεικνύονται με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο και να αναγράφονται στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6, προκειμένου να αξιοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων.
6. Δεν προσμετρώνται στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που επλήγη από φυσικές καταστροφές οι έκτακτες εφάπαξ οικονομικές ενισχύσεις που του καταβλήθηκαν. Τέτοια ποσά είναι οι αποζημιώσεις και λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν εξαιτίας των συνεπειών φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, σεισμοί και λοιπές θεομηνίες (π.χ. ο μεσογειακός κυκλώνας «Ιανός», οι πλημμύρες της Εύβοιας, ο σεισμός στις περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου). Οι ενισχύσεις αυτές δύνανται να αναγράφονται στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6, εφόσον αποδεικνύονται με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο, προκειμένου να αξιοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων.
7. Κάλυψη τεκμηρίων μπορεί να γίνει και με δωρεές χρηματικών ποσών, για τις οποίες οι δηλώσεις υποβλήθηκαν μετά την 31η-12-2020 ή δεν έχουν ακόμη υποβληθεί. Προκειμένου να καλυφθεί η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος, ειδικά για το φορολογικό έτος 2020, λόγω των ειδικών συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί εξαιτίας της πανδημίας, στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης μπορούν να αναγράφονται και χρηματικά ποσά δωρεών ή γονικών παροχών, για τα οποία οι οικείες δηλώσεις φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής έπρεπε να είχαν υποβληθεί εντός των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2020 αλλά τελικά υποβλήθηκαν μετά την 31η-12-2020 και μέχρι σήμερα ή θα υποβληθούν από αύριο μέχρι και την 30ή-6-2021, κατόπιν παρατάσεων της προθεσμίας υποβολής τους.
8. Κάλυψη τεκμηρίων μπορεί να γίνει και με εισπραχθείσες προνοιακές παροχές. Οι προνοιακές παροχές ΟΠΕΚΑ σε χρήμα που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρία μπορούν να καλύψουν τεκμήρια και να αναγραφούν στους κωδικούς 781-782 χρησιμοποιώντας ως αποδεικτικό στοιχείο οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο.
9. Φέτος, για πρώτη φορά χορηγείται έκπτωση φόρου για δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης κτηρίων. Προστέθηκαν στον πίνακα 7 της δήλωσης οι νέοι κωδικοί 627-628, στους οποίους συμπληρώνεται το συνολικό ποσό των δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του άρθρου 39Β του ν.4172/2013. Με τις διατάξεις αυτές αναγνωρίζεται στο εξής μείωση από τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, επί του ποσού των δαπανών που αφορούν στη λήψη υπηρεσιών για την αισθητική, λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτηρίων και εφόσον οι εν λόγω δαπάνες πραγματοποιούνται με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Οι δαπάνες μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο τεσσάρων (4) ετών, σε ποσοστό 40% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Δηλαδή στη φετινή φορολογική δήλωση και στις δηλώσεις των επομένων τριών ετών, εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος το 10% (το 1/4 του 40%) της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε το 2020.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του φόρου από το ποσό των παραπάνω δαπανών είναι η απόδειξή τους με νόμιμα παραστατικά του ν. 4308/2014 και η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Στα παραστατικά απαιτείται να αναγράφεται διακριτά το ποσό που αφορά αποκλειστικά τη λήψη υπηρεσιών, διότι μόνο αυτό το μέρος της δαπάνης εμπίπτει στις εν λόγω διατάξεις, όχι το μέρος που αφορά τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν.
10. Ο εντοπισμός των φορολογουμένων που ανήκουν στους πληττόμενους από τον κορονοϊό και, ως εκ τούτου, απαλλάσσονται από τα τεκμήρια διαβίωσης ή και από την υποχρέωση κάλυψης του 30% του εισοδήματος του 2020 με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών γίνεται από την ίδια την ΑΑΔΕ. Στον πίνακα 9 του εντύπου Ε1 «Στοιχεία από τον φάκελο του φορολογούμενου», οι κωδικοί 985-986 προσυμπληρώνονται από τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, με την ένδειξη με αριθμό «1» στις περιπτώσεις που ο φορολογούμενος ή η σύζυγός του/μέρος συμφώνου συμβίωσης υπάγονται στις διατάξεις που προβλέπουν, για τους πληττόμενους από τον κορονοϊό, απαλλαγές από τα τεκμήρια διαβίωσης ή και από την υποχρέωση κάλυψης του 30% του εισοδήματος του 2020 με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών.
