Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ένας πολύπλοκος μαθηματικός αλγόριθμος, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη του σειρά παραμέτρων -από το οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη και των εγγυητών μέχρι τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, την ηλικία των εμπλεκομένων, αλλά και την αξία της ακίνητης περιουσίας καθώς και τα υπόλοιπα των τραπεζικών λογαριασμών-, θα καθορίζει τον αριθμό των δόσεων αλλά και το ποσό που θα πρέπει να πληρώνει κάθε μήνα ένας οφειλέτης προκειμένου να τακτοποιήσει τα χρέη του σε τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, εφορία και δήμους. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός διευθέτησης οφειλών ενεργοποιήθηκε από χθες, θα είναι εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικός και θα συμβάλλει στο να τακτοποιηθεί το ιδιωτικό χρέος, το οποίο έχει ξεπεράσει πλέον τα 240 δισ. ευρώ.
Δύο είναι οι βασικές διαφορές σε σχέση με τις απόπειρες ρύθμισης του ιδιωτικού χρέους που είχαν γίνει μέχρι σήμερα:
Η πρώτη είναι ότι όλη η διαδικασία θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, άρα και γρήγορα. Εκτιμάται ότι από τη στιγμή κατάθεσης της αίτησης -για την οποία θα μπορούν να πιέσουν και οι ίδιες οι τράπεζες, κάτι που σημαίνει ότι δεν κινείται η διαδικασία μόνο με πρωτοβουλία του οφειλέτη- θα χρειάζονται περίπου δύο μήνες για να προκύψει το περιεχόμενο της ρύθμισης.
Η δεύτερη διαφορά είναι ότι θα γίνεται πλήρης ακτινογραφία της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη, της οικογένειάς του αλλά και των εγγυητών, ώστε η ρύθμιση που θα προκύπτει να συνιστά την «τελευταία ευκαιρία» διευθέτησης του χρέους.
Όσοι δεν καταφέρουν να αντεπεξέλθουν στη ρύθμιση που θα τους προτείνεται ή όσοι δεν την αποδεχτούν, ουσιαστικά θα βρεθούν αντιμέτωποι με την προσωπική πτώχευση και τη ρευστοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων μέσω του πλειστηριασμού. Γι’ αυτό και ο εξωδικαστικός μηχανισμός διευθέτησης οφειλών αναμένεται να αποτελέσει το «εργαλείο» στο οποίο θα στηριχτεί η προσπάθεια ξεκαθαρίσματος του ιδιωτικού χρέους. Οι πιστωτές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα χρήματα που θα εισπράττουν μέσω της ρύθμισης θα είναι τα ίδια ή και περισσότερα σε σχέση με αυτά που θα εισέπρατταν αν έβγαζαν στο «σφυρί» τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη. Και από την άλλη, ο οφειλέτης θα πρέπει να μετρήσει αν αξίζει να επιδιώξει τη ρύθμιση των χρεών του -με βάση τη μηνιαία δόση που θα του προτείνεται, η οποία μάλιστα θα βαίνει αυξανόμενη με το πέρασμα του χρόνου, καθώς θα υιοθετείται η λογική του step up (αύξηση δόσης ύστερα από έναν χρόνο, ύστερα από 4 χρόνια κ.λπ.)- ή αν θα είναι προτιμότερο να κηρύξει την προσωπική πτώχευση, διασφαλίζοντας και τη διαγραφή των οφειλών μέσα από τη διαδικασία της «2ης ευκαιρίας».
Με αφορμή την ενεργοποίηση της νέας ρύθμισης, το υπουργείο Οικονομικών «στάθηκε» σε τρία βασικά σημεία:
1. Την αναστολή των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως διαταγές πληρωμής, κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, καθώς και δεσμεύσεις και πλειστηριασμοί στην κινητή και ακίνητη περιουσία του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της 1ης κατοικίας, καθώς και της επαγγελματικής στέγης. Υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης θα εξυπηρετεί τη ρύθμιση -απώλεια θα επέρχεται αν χαθούν τρεις δόσεις- δεν θα εφαρμόζονται τα αναγκαστικά μέτρα.
2. Την αποπληρωμή των οφειλών προς το Δημόσιο (ΑΑΔΕ, ΟΤΑ κ.λπ.) και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ, ΚΕΑΟ κ.λπ.) σε χρονικό διάστημα έως 20 ετών. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρέχεται αποπληρωμή σε έως 240 δόσεις, δηλαδή σε διπλάσιο αριθμό δόσεων απ’ ό,τι προβλεπόταν μέχρι σήμερα. Αριθμός που μπορεί να φθάσει έως τις 420 δόσεις, για οφειλές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Να σημειωθεί βέβαια ότι ο αριθμός των 240 και των 420 δόσεων είναι τα ανώτατα όρια. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των δόσεων θα είναι το αποτέλεσμα που θα βγάζει ο αλγόριθμος. Δηλαδή, ο αριθμός θα εξαρτάται από τα εισοδήματα του οφειλέτη και της οικογένειάς του ή των εγγυητών, από τα περιουσιακά στοιχεία αλλά και τις δαπάνες διαβίωσης των εμπλεκομένων. Μέχρι και η ηλικία θα παίζει ρόλο, καθώς δεν θα προσφέρεται αριθμός δόσεων που να εκτείνει χρονικά τη ρύθμιση πέραν του 85ου έτους της ηλικίας του οφειλέτη.
3. Τη διαγραφή μέρους της οφειλής, υπό τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που καθορίζονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Η βασική οφειλή προς την εφορία θα μπορεί να κουρευτεί κατά 75%, χωρίς όμως να υπάρχει δυνατότητα κουρέματος είτε του ΦΠΑ είτε του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών, καθώς εμπίπτουν στην κατηγορία των παρακρατούμενων φόρων και δεν κουρεύονται. Το ποσοστό κουρέματος για τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις μπορεί να φτάνει στο 95%, ενώ για τα χρέη προς τις τράπεζες, τα ίδια τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα προτείνουν το ποσοστό, τηρώντας όμως πάντοτε τον βασικό κανόνα: να μην είναι το χρέος που θα πληρωθεί μικρότερο από αυτό που θα προέκυπτε αν διατασσόταν εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
Οι διαδικασίες ρύθμισης οφειλών διενεργούνται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού που σχεδίασε και ανέπτυξε η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών και τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, από την οποία υποστηρίζεται διαρκώς και φιλοξενείται στις υποδομές της.
