Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Σε επικαιροποίηση της βιομηχανικής στρατηγικής προχώρησε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα που αντλήθηκαν και τις νέες συνθήκες μετά την πανδημία, αλλά και την προσαρμογή στον διττό στόχο της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Η νέα στρατηγική, που παρουσίασαν οι εκτελεστικοί αντιπρόεδροι Μαργκρέιτε Βεστάγκερ και Βάλντις Ντομπρόβσκις, προτείνει μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ενιαίας αγοράς, ιδίως σε περιόδους κρίσης, ενώ αντιμετωπίζει την ανάγκη για καλύτερη κατανόηση των εξαρτήσεων της Ε.Ε. σε βασικούς στρατηγικούς τομείς και παρουσιάζει μια εργαλειοθήκη για την αντιμετώπισή τους. Προσφέρει επίσης νέα μέτρα για την επιτάχυνση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
Η διάσταση των μμε βρίσκεται στο επίκεντρο της νέας στρατηγικής με προσαρμοσμένη χρηματοδοτική στήριξη και μέτρα που θα επιτρέψουν στις μικρομεσαίες νεοφυείς επιχειρήσεις να ενστερνιστούν τη διττή μετάβαση. Μάλιστα, η Επιτροπή διόρισε ειδικό απεσταλμένο για τις μμε.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η κρίση κατέδειξε την ουσιαστική ανάγκη να διατηρηθεί η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων στην ενιαία αγορά, και την ανάγκη συνεργασίας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της στις διαταραχές. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή μεταξύ άλλων προτείνει:
* Ένα μέσο έκτακτης ανάγκης για την ενιαία αγορά, μια διαρθρωτική λύση για τη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών σε περίπτωση μελλοντικών κρίσεων. Το μέσο αυτό θα πρέπει να εγγυάται μεγαλύτερη διαφάνεια και αλληλεγγύη, καθώς και να συμβάλλει στην αντιμετώπιση κρίσιμων ελλείψεων προϊόντων, επιταχύνοντας τη διαθεσιμότητα των προϊόντων και ενισχύοντας τη συνεργασία στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων.
* Την πλήρη εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα κράτη-μέλη συμμορφώνονται με τις υφιστάμενες υποχρεώσεις τους, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης κοινοποίησης, προκειμένου να εντοπιστούν και να εξαλειφθούν τυχόν νέα εμπόδια.
* Ενίσχυση της εποπτείας της αγοράς προϊόντων, παρέχοντας στήριξη στις εθνικές αρχές για την αύξηση της ικανότητας και την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης των επιθεωρήσεων προϊόντων και της συλλογής δεδομένων.
* Σημαντικές επενδύσεις για τη στήριξη των μμε, με συστήματα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών για την αντιμετώπιση καθυστερήσεων πληρωμών προς τις μμε, ενώ θεσπίζει μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων φερεγγυότητας που επηρεάζουν τις μμε.
Αναφορικά με την αντιμετώπιση των στρατηγικών εξαρτήσεων, τόσο τεχνολογικών όσο και βιομηχανικών, που ανέδειξε η πανδημία στην Ε.Ε., η Επιτροπή διενήργησε ανάλυση εξετάζοντας 5.200 προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες. Η αρχική ανάλυση εντοπίζει 137 προϊόντα (που αντιπροσωπεύουν το 6% της συνολικής αξίας εισαγωγών εμπορευμάτων της Ε.Ε.) σε ευαίσθητα οικοσυστήματα από τα οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η Ε.Ε., κυρίως σε ενεργοβόρες βιομηχανίες (όπως οι πρώτες ύλες) και στα οικοσυστήματα υγείας (όπως φαρμακευτικά συστατικά), καθώς και σε άλλα προϊόντα που σχετίζονται με τη στήριξη του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Εντόπισε επίσης 34 προϊόντα (που αντιπροσωπεύουν το 0,6% της συνολικής αξίας εισαγωγών εμπορευμάτων της Ε.Ε.) τα οποία είναι δυνητικά πιο ευάλωτα λόγω του πιθανώς χαμηλού δυναμικού τους για περαιτέρω διαφοροποίηση και υποκατάστασή τους με παραγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανάλυση δείχνει επίσης προκλήσεις και εξαρτήσεις στον τομέα των προηγμένων τεχνολογιών.
Η Κομισιόν προέβη επίσης σε έξι εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις σχετικά με τις πρώτες ύλες, τις μπαταρίες, τα δραστικά φαρμακευτικά συστατικά, το υδρογόνο, τους ημιαγωγούς και τις τεχνολογίες υπολογιστικού νέφους και αιχμής, παρέχοντας περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των στρατηγικών εξαρτήσεων και τον αντίκτυπό τους.
Θα δρομολογήσει ένα δεύτερο στάδιο επανεξέτασης των δυνητικών εξαρτήσεων σε βασικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων, υπηρεσιών ή τεχνολογιών καίριας σημασίας για τη διττή μετάβαση, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η αποθήκευση ενέργειας και η κυβερνοασφάλεια, και θα αναπτύξει ένα σύστημα παρακολούθησης μέσω του παρατηρητηρίου της Επιτροπής για τις κρίσιμες τεχνολογίες, ενώ καταβάλλει προσπάθειες για τη διαφοροποίηση των διεθνών αλυσίδων εφοδιασμού και επιδιώκει διεθνείς εταιρικές σχέσεις, ώστε να αυξηθεί η ετοιμότητα.
Η Επιτροπή υποστηρίζει νέες βιομηχανικές συμμαχίες σε στρατηγικούς τομείς, θεωρώντας ότι είναι το καλύτερο εργαλείο για την επιτάχυνση δραστηριοτήτων που διαφορετικά δεν θα αναπτύσσονταν. Οι βιομηχανικές συμμαχίες θα υποστηριχθούν όταν προσελκύουν ιδιώτες επενδυτές για να συζητήσουν νέες επιχειρηματικές συμπράξεις και μοντέλα κατά τρόπο ανοικτό, διαφανή και σύμφωνο με τους κανόνες ανταγωνισμού, και προσφέρουν δυνατότητες καινοτομίας και δημιουργίας θέσεων εργασίας υψηλής αξίας. Οι συμμαχίες παρέχουν μια πλατφόρμα που είναι κατ' αρχήν ευρεία και ανοικτή και θα δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη συμμετοχικότητα για τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τις μμε.
Προετοιμάζει ακόμη τη δρομολόγηση της συμμαχίας για τους επεξεργαστές και τις τεχνολογίες ημιαγωγών και της συμμαχίας για τα βιομηχανικά δεδομένα, την υπολογιστική παρυφών και το υπολογιστικό νέφος, και εξετάζει το ενδεχόμενο προετοιμασίας μιας συμμαχίας για τους εκτοξευτές, καθώς και για αεροπορία μηδενικών εκπομπών.
Επιτάχυνση πράσινης και e-μετάβασης
Νέα μέτρα για τη στήριξη της επιχειρηματικής σκοπιμότητας αναφορικά με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση σκιαγραφεί η Κομισιόν στην επικαιροποιημένη στρατηγική για τη βιομηχανία. Ειδικότερα:
* Από κοινού δημιουργία διόδων μετάβασης σε συνεργασία με τη βιομηχανία, τις δημόσιες αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, όπου χρειάζεται, αρχής γενομένης από τον τουρισμό και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες. Οι εν λόγω δίοδοι θα μπορούσαν να προσφέρουν καλύτερη, από τη βάση προς την κορυφή, κατανόηση της κλίμακας, του κόστους και των συνθηκών της απαιτούμενης δράσης που θα συνοδεύει τη διττή μετάβαση για τα πιο σημαντικά οικοσυστήματα.
* Παροχή ενός συνεκτικού κανονιστικού πλαισίου για την επίτευξη των στόχων της ψηφιακής δεκαετίας της Ευρώπης, μεταξύ άλλων επιταχύνοντας την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εξασφαλίζοντας την πρόσβαση σε άφθονη, οικονομικά προσιτή και απαλλαγμένη από ανθρακούχες εκπομπές ηλεκτρική ενέργεια,
* Παροχή στις μμε συμβούλων ώστε να αξιοποιηθεί στο έπακρο η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση,
* Επένδυση στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την απόκτηση νέων για την υποστήριξη της διττής μετάβασης.
