Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Αισιοδοξία ότι η ύφεση στο 1ο τρίμηνο της φετινής χρονιάς θα είναι συγκρατημένη επικρατεί πλέον στο οικονομικό επιτελείο, καθώς οι επιμέρους οικονομικοί δείκτες που ανακοινώνονται το τελευταίο διάστημα δείχνουν ότι η αγορά έχει βρει τρόπους να λειτουργεί εν μέσω καραντίνας. Μετά τη μικρότερη του αναμενομένου μείωση των φορολογικών εσόδων στο πρώτο τρίμηνο, αλλά και την «ανθεκτικότητα» που καταγράφηκε στο διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου όσον αφορά τα έσοδα των μεγάλων επιχειρήσεων, ήρθε χθες και η ανακοίνωση των στοιχείων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών για το πρώτο δίμηνο της φετινής χρονιάς.
Το έλλειμμα υποχώρησε στο 1,276 δισ. ευρώ και ήταν περίπου το μισό συγκριτικά με το πρώτο δίμηνο του 2020, περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε καν πανδημία. Η συρρίκνωση του ελλείμματος, παρά τον ουσιαστικό μηδενισμό των εσόδων από τον τουρισμό στο πρώτο δίμηνο, ήταν αποτέλεσμα της κατακόρυφης μείωσης των εισαγωγών.
Με τους περιορισμούς στις μετακινήσεις μειώθηκαν αισθητά και οι εισαγωγές καυσίμων, ενώ με τα καταστήματα κλειστά καταγράφηκε μείωση και στις εισαγωγές λοιπών προϊόντων. Σε κάθε περίπτωση, η μείωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα παίξει θετικό ρόλο στη διαμόρφωση του ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου, αντισταθμίζοντας, σε ένα βαθμό, τις απώλειες που θα προκληθούν από τη διαφαινόμενη μείωση της κατανάλωσης.
Αντοχή εσόδων από ΦΠΑ Η αισιοδοξία ότι θα είναι συγκρατημένες οι απώλειες αφορά και την κατανάλωση. Τα έσοδα από τον ΦΠΑ στο πρώτο δίμηνο δεν εμφανίζουν σημάδια κατάρρευσης παρά το γεγονός ότι τα μαγαζιά ήταν κλειστά. Σε αυτό έχει συμβάλει και η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, αλλά και το γεγονός ότι τα μαγαζιά λειτούργησαν κανονικά κυρίως τον Ιανουάριο.
Επίσης, σε αυτό το lockdown δεν υπάρχει τόσο μεγάλη μείωση στην παροχή υπηρεσιών όπως συνέβη πέρυσι τον Μάρτιο, καθώς οι επαγγελματίες βρήκαν τους τρόπους να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Ο περιορισμός της ύφεσης μέσα στο πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς -το αρνητικό πρόσημο θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο από τη στιγμή που η σύγκριση του φετινού διαστήματος Ιανουαρίου - Μαρτίου γίνεται με το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο κατά το οποίο δεν υπήρχε πανδημία, παρά μόνο για κάποιες εβδομάδες τον Μάρτιο- είναι μεγάλης σημασίας για το οικονομικό επιτελείο, το οποίο θέλει να διασφαλίσει ότι η ανάπτυξη φέτος θα είναι μεγαλύτερη του 3,8%.
Όσο λοιπόν μικρότερο είναι το «βαρίδι» από την πορεία της οικονομίας στο πρώτο τρίμηνο, τόσο μεγαλύτερες θα είναι και οι πιθανότητες να επιτευχθεί ο στόχος της ανάπτυξης για το σύνολο της χρονιάς. Ήδη από τον Απρίλιο διαφαίνονται ανοδικές τάσεις καθώς ο μήνας ξεκίνησε με τα μαγαζιά να λειτουργούν, σε αντίθεση με τον περσινό Απρίλιο ο οποίος από οικονομικής άποψης ήταν ο πιο «νεκρός» μήνας ολόκληρου του έτους.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2021 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 1,3 δισ. ευρώ, κατά 1,2 δισ. ευρώ μικρότερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2020. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών καθώς και στη βελτίωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, που αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στη μεγαλύτερη μείωση των εισαγωγών σε σχέση με εκείνη των εξαγωγών. Ειδικότερα, οι εξαγωγές παρουσίασαν μείωση κατά 2,4% σε τρέχουσες τιμές και οι εισαγωγές μείωση κατά 11,2%. Σημειώνεται ότι οι εξαγωγές αγαθών σε σταθερές τιμές αυξήθηκαν κατά 3,6%.
Ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση των ισοζυγίων ταξιδιωτικών υπηρεσιών και μεταφορών, ενώ το ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών βελτιώθηκε. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 87,9% και 90,3% αντίστοιχα σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020.
Οι εισπράξεις από μεταφορές μειώθηκαν κατά 17,1%. Τέλος, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων βελτιώθηκαν σημαντικά.
Πορεία τον Φεβρουάριο
Τον Φεβρουάριο του 2021 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα ύψους 840 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας βελτίωση κατά 314 εκατ. ευρώ έναντι του Φεβρουαρίου του 2020. Η εξέλιξη αυτή προήλθε από τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στην αύξηση της αξίας των εξαγωγών κατά 9,5% και στη μείωση της αξίας των εισαγωγών κατά 5,1%, εξελίξεις που οφείλονται κυρίως στις μεταβολές της αξίας των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων. Σε σταθερές τιμές, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 11% και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 10,7%. Επίσης, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν άνοδο κατά 2,4% και οι αντίστοιχες εισαγωγές μείωση κατά 1,1%, σε σταθερές τιμές.
Ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση σε όλα τα επιμέρους ισοζύγια σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2020. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 87,8% και 89,4% αντίστοιχα. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών μειώθηκε κατά 17,8%, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές (κατά 7,5%).
Τον Φεβρουάριο του 2021 το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων υπερδιπλασιάστηκε, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος τον αντίστοιχο μήνα του 2020, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών της γενικής κυβέρνησης.
Ισοζύγιο κεφαλαίων
Την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2021 το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων βελτιώθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020 και διαμορφώθηκε στα 480 εκατ. ευρώ, λόγω της αύξησης των μεταβιβάσεων από την Ε.Ε. προς τη γενική κυβέρνηση.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2021 το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων κατέγραψε έλλειμμα 796 εκατ. ευρώ, έναντι 2,3 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2020.
Τέλος, σημειώνεται ότι στο τέλος Φεβρουαρίου του 2021 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 9,2 δισ. ευρώ, έναντι 7,8 δισ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου του 2020.
