Από την έντυπη έκδοση
Του Φάνη Ζώη
[email protected]
Τα σενάρια για την αξιοποίηση των 23 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας που έχουν παραμείνει στη διαχείριση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) εξετάζει η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ), γνωστότερη ως Υπερταμείο, δίδοντας προτεραιότητα στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας «Καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος», ένα από τα ταχύτερα ανερχόμενα αεροδρόμια στην Ελλάδα, στο οποίο όμως εταιρεία ισραηλινών συμφερόντων δημιουργεί Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης Πιλότων της Πολεμικής Αεροπορίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το αεροδρόμιο της Καλαμάτας προτείνεται να ιδιωτικοποιηθεί μεμονωμένα και όχι σε πακέτο με άλλα περιφερειακά αεροδρόμια. Έτσι, με αυτόν τον τρόπο, θα υλοποιηθεί η εξαγγελία του πρωθυπουργού που έγινε στην Καλαμάτα το φθινόπωρο του 2019. Ωστόσο, αυτό που παραμένει ανοιχτό και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το πώς θα διασφαλιστεί ότι το Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης Πιλότων της Πολεμικής Αεροπορίας θα λειτουργεί παράλληλα και χωρίς να φέρνει εμπόδια στη λειτουργία του πολιτικού αεροδρομίου.
Για τον εν λόγω αερολιμένα -ο οποίος βρίσκεται στην κορυφή των 23 αεροδρομίων, αφού το 2019 εξυπηρέτησε περισσότερους από 330.000 επιβάτες- εμφανίζεται ως ισχυρός διεκδικητής ο κ. Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος. Ως γνωστόν, ο ομώνυμος όμιλος έχει ταυτίσει την επιχειρηματική πορεία του µε την ανάπτυξη της Μεσσηνίας, την οποία έχει αναδείξει σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό χάρη στις υποδομές και τις υπηρεσίες στο «Costa Navarino». Στο αεροδρόμιο θα πρέπει να γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις για την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό του (επέκταση κτηρίου και αεροσταθμού κατά 2.500 τ.μ., επέκταση του δαπέδου στάθμευσης αεροσκαφών κατά 32.000 τ.μ., αναβάθμιση διαδρόμου και τροχοδρόμου κ.ά.), αρχής γενομένης από απαλλοτριώσεις, με το υπουργείο Υποδομών να έχει υπολογίσει τις δαπάνες αυτές από 60 έως 80 εκατ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η εξίσωση αξιοποίησης των 23 περιφερειακών αεροδρομίων είναι δύσκολη, καθώς πολλά από τα εν λόγω αεροδρόμια δεν διαθέτουν την κίνηση και τις αεροπορικές συνδέσεις που θα τα καθιστούσαν ελκυστικά για ιδιώτες επενδυτές. Όπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, τα αεροδρόμια αυτά παρουσιάζουν ανομοιογενή χαρακτηριστικά σε ό,τι αφορά την επιβατική και τη διεθνή κίνηση, τις προοπτικές ανάπτυξης, τις υποδομές και τη δυνατότητα εξυπηρέτησης πτήσεων, αλλά και τις επενδυτικές και χρηματοδοτικές ανάγκες, κάτι που επιβεβαιώνει ότι δεν θα ακολουθήσουν όλα τον ίδιο σχεδιασμό. Παράγοντες, όπως η γεωγραφική και η γεωστρατηγική θέση, είναι επίσης από τα στοιχεία που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στα κριτήρια κατηγοριοποίησης.
Το βασικό σενάριο που επεξεργάζονται στο Υπερταμείο είναι να δημιουργηθεί τουλάχιστον ένα «πακέτο» που θα περιλαμβάνει προς ιδιωτικοποίηση περισσότερα του ενός αεροδρόμια, ενώ κάποια άλλα προορίζονται να πωληθούν ξεχωριστά. Το αν τελικά θα υπάρξει ενδιαφέρον, παραμένει άγνωστο.
Οι προοπτικές αξιοποίησης των 23 αεροδρομίων έχουν αξιολογηθεί από τους συμβούλους του Δημοσίου. Τη διαχείρισή τους έχει η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, αλλά το δικαίωμα παραχώρησής τους έχει περάσει στην ΕΕΣΥΠ (από το ΤΑΙΠΕΔ), η οποία προοπτικά θα προχωρήσει διαγωνισμούς αξιοποίησης, πέραν της Καλαμάτας, ώστε οι παραχωρησιούχοι να αναλάβουν τη χρηματοδότηση και υλοποίηση νευραλγικών επενδύσεων σε υποδομές και εξοπλισμό, όπως και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Κριτήριο για τον διαγωνισμό θα είναι βεβαίως το ετήσιο αντάλλαγμα που θα προσφερθεί, αλλά και οι επενδύσεις που θα δεσμευθούν να κάνουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές για την ανάπτυξη του αεροδρομίου. Φυσικά αυτό δεν μπορεί να γίνει σε όλα τα αεροδρόμια, αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, καθώς κάποια δεν προσελκύουν οικονομικώς, λόγω της χαμηλής κίνησης, ενώ άλλα εξ αυτών φιλοξενούν καίριες υποδομές της Πολεμικής Αεροπορίας (Λήμνος, Σκύρος).
Υπενθυμίζεται ότι τα 23 αεροδρόμια έχουν κατηγοριοποιηθεί από το 2019 σε τρεις ομάδες ή clusters με βάση την επιβατική τους κίνηση και το δυνητικό επενδυτικό ενδιαφέρον. Η πρώτη ομάδα είναι αυτή με αεροδρόμια που εξυπηρετούν περισσότερους από 100.000 επιβάτες ετησίως (Κάρπαθος, Χίος, Καλαμάτα, Αλεξανδρούπολη, Άραξος), ενώ η δεύτερη περιλαμβάνει αεροδρόμια με ετήσια επιβατική κίνηση μεταξύ 30.000 και 100.000 ατόμων (Λήμνος, Ιωάννινα, Μήλος, Νάξος, Πάρος, Ικαρία, Κύθηρα). Η τρίτη κατηγορία, τέλος, απαρτίζεται από αεροδρόμια για τα οποία το επενδυτικό ενδιαφέρον εκτιμάται ως ανύπαρκτο (Λέρος, Σητεία, Νέα Αγχίαλος, Κάλυμνος, Σκύρος, Σύρος, Αστυπάλαια, Καστελόριζο, Καστοριά, Κάσος, Κοζάνη).
Φαίνεται, πάντως, πως έχει εγκαταλειφθεί ο σχεδιασμός της προηγούμενης κυβέρνησης, ο οποίος προέβλεπε την παραχώρηση εμπορικών λειτουργιών των αεροδρομίων σε αεροπορικές και τουριστικές εταιρείες.
Τα αεροδρόμια της τρίτης κατηγορίας είναι σχεδόν σίγουρο πως θα παραμείνουν υπό τον έλεγχο του Δημοσίου και γι’ αυτά αναμένεται να αξιοποιηθούν τα έσοδα του ευρωπαϊκού φορέα Eurocontrol από τα τέλη που καταβάλλουν τα διερχόμενα αεροσκάφη που διασχίζουν το FIR Αθηνών. Τα έσοδα αυτά, που διαμορφώνονται στα 150-180 εκατ. ευρώ ετησίως (πριν από την πανδημία Covid-19), μέχρι τώρα εισρέουν στο κρατικό ταμείο.
Η συμφωνία με το Ισραήλ
Η διακρατική συμφωνία για τη δημιουργία Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης Πιλότων από την ισραηλινή Elbit Systems στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας υπεγράφη την περασμένη Παρασκευή. Εκτός από τη δημιουργία και λειτουργία Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης Πιλότων για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία, η συμφωνία ανάμεσα στην ελληνική και την ισραηλινή Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) περιλαμβάνει την προμήθεια δέκα αεροσκαφών M-346 (Lavi), τη συντήρηση αεροσκαφών T-6 (Efroni), καθώς και την παροχή προσομοιωτών, εκπαίδευσης και υλικοτεχνικής υποστήριξης. Η διακυβερνητική συμφωνία ανέρχεται σε περίπου 1,68 δισ. δολ. και θα έχει διάρκεια πλέον των 20 χρόνων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη δημιουργία διεθνούς κέντρου εκπαίδευσης πιλότων πολεμικών αεροσκαφών στην Καλαμάτα διεκδικούσε και η καναδική CAE Gloobal Defence & Security.
Τόσο οι Καναδοί όσο και οι Ισραηλινοί επέλεξαν το αεροδρόμιο της Καλαμάτας επειδή στην ακτίνα των εκπαιδευτικών πτήσεων δεν υπάρχει κανένας διεθνής αεροδιάδρομος. Η απουσία αεροδιαδρόμου, οι πολλές μέρες ηλιοφάνειας και το χαμηλό υψόμετρο, που διευκολύνει τις απογειώσεις, καθιστούν το αεροδρόμιο της Καλαμάτας ιδανικό για εκπαίδευση πληρωμάτων μαχητικών αεροσκαφών.
