Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 στο σύστημα TAXISnet είτε για να δηλώσουν τυχόν αλλαγές που επήλθαν στην ακίνητη περιουσία τους κατά τη διάρκεια του 2020 ή προηγούμενων ετών ή ακόμη και κατά τις πρώτες 77 μέρες του 2021 είτε απλώς για να διορθώσουν τα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων τους, καθώς επίσης και τα στοιχεία για τα ποσοστά συνιδιοκτησίας και τα είδη των εμπραγμάτων δικαιωμάτων τους, ώστε, σε κάθε περίπτωση, να είναι πλήρως «ευθυγραμμισμένα» με τις αντίστοιχες δηλώσεις στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Για τη δήλωση μεταβολών που επήλθαν στην ακίνητη περιουσία κατά τη διάρκεια του 2020 η προθεσμία υποβολής δήλωσης Ε9 λήγει στις 31/5/2021. Μετά την ημερομηνία αυτή, κάθε δήλωση Ε9 που θα υποβάλλεται για τον σκοπό αυτό θα θεωρείται εκπρόθεσμη.
Σύμφωνα με νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε στις αρχές του τρέχοντος έτους, η δυνατότητα υποβολής εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 για τα έτη 2010-2020 παρέχεται με απαλλαγή από το πρόστιμο των 100 ευρώ που ισχύει για την εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης πληροφοριακού χαρακτήρα. Η απαλλαγή αυτή ισχύει όμως μέχρι την οριστικοποίηση των στοιχείων όλων των δηλώσεων Κτηματολογίου σε όλη την επικράτεια της χώρας.
Η υποβολή των δηλώσεων Ε9 γίνεται στην εφαρμογή «Ε9-Περιουσιολόγιο» που έχει αναπτύξει στο σύστημα ΤΑΧΙSnet η ΑΑΔΕ.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, κατά την οποία από την τροποποίηση - διόρθωση των στοιχείων των ακινήτων που αναγράφονται στο Ε9 κάποιου έτους προκύπτει υποχρέωση καταβολής επιπλέον ΕΝΦΙΑ (π.χ., λόγω αύξησης των τετραγωνικών μέτρων της επιφάνειας ενός ή περισσότερων ακινήτων) εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ και ο φορολογούμενος καλείται να καταβάλει τον επιπλέον φόρο. Την αποπληρωμή του επιπλέον ποσού φόρου μπορεί να τη ρυθμίσει σε έως και 24 μηνιαίες δόσεις με βάση την πάγια ρύθμιση φορολογικών οφειλών.
Όσοι φορολογούμενοι δεν υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να διορθώσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους στο ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ, ώστε τα στοιχεία αυτά να ταυτίζονται πλήρως με αυτά του Εθνικού Κτηματολογίου, κινδυνεύουν να εντοπιστούν από μελλοντικές διασταυρώσεις στοιχείων που θα γίνουν μεταξύ των δύο αρχείων και, στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι εξαιτίας της μη διόρθωσης των στοιχείων πλήρωναν για ένα ή περισσότερα έτη ΕΝΦΙΑ λιγότερο από αυτόν που όφειλαν κανονικά, θα κληθούν να καταβάλουν τα διαφυγόντα ποσά αναδρομικά μαζί με υπέρογκες προσαυξήσεις της τάξεως του 10%-50% και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής υπολογιζόμενους με 0,73% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.
Επισημαίνεται ότι δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των τροποποιητικών δηλώσεων που μπορούν να υποβληθούν από τους φορολογούμενους για ένα ή περισσότερα από τα έτη της περιόδου 2010-2020. Επίσης δεν επιβάλλεται το αυτοτελές πρόστιμο των 100 ευρώ για εκπρόθεσμη υποβολή.
Μετά την ηλεκτρονική υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης Ε9 για ένα έτος της περιόδου από το 2014 έως και το 2020 εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ σε περίπτωση που από τις αλλαγές έχει προκύψει αύξηση του οφειλόμενου φόρου ή μείωσή του έως και 300 ευρώ. Στην περίπτωση που έχει προκύψει μείωση του ΕΝΦΙΑ η οποία ξεπερνά τα 300 ευρώ ο φορολογούμενος θα λάβει ηλεκτρονικό μήνυμα μέσω του TΑΧΙSnet προκειμένου να προσκομίσει στην εφορία τα απαραίτητα δικαιολογητικά (συμβόλαια κ.ά.) για να ελεγχθούν και να ολοκληρωθεί η νέα εκκαθάριση.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τις βασικότερες οδηγίες ΑΑΔΕ για την υποβολή δηλώσεων Ε9:
1 Τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τα έτη 2010 και μετά μέσω της εφαρμογής του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Περιουσιολογίου που λειτουργεί στο σύστημα ΤΑΧΙSnet, στην ιστοσελίδα www.aade.gr. Επίσης, μέσω της εφαρμογής αυτής, δίνεται η δυνατότητα εκτύπωσης ατομικού εκκαθαριστικού σημειώματος Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για τα έτη 2010 έως 2013 και πράξης διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 και μετά, εφόσον έχουν εκδοθεί. Στο τρέχον έτος, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ (άρθρο 54Α του ν. 4174/2013) και υπεύθυνης δήλωσης άρθρ. 8 του ν. 1599/1986.
2 Επίσης, μέσω της εφαρμογής του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Περιουσιολογίου τα νομικά πρόσωπα μπορούν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τα έτη 2011 και μετά. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα εκτύπωσης πράξης διοικητικού - διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 και μετά, εφόσον έχουν εκδοθεί. Στο τρέχον έτος, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ (άρθρο 54Α του ν. 4174/2013) και υπεύθυνης δήλωσης άρθρ. 8 του ν. 1599/1986.
3 Για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα επί ακινήτων, ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων υποχρεούται να την υποβάλει μέχρι την 31η Μαΐου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα δικαιώματα αυτά. Έτσι, σε περίπτωση αγοράς ή απόκτησης ακινήτου με δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά εντός του 2020, επιλέγεται, από την εφαρμογή e-Περιουσιολόγιο, το έτος 2021 και υποβάλλεται η δήλωση Ε9. Η προθεσμία υποβολής, στην περίπτωση αυτή, λήγει στις 31/5/2021.
4 Το Ε9 που υποβάλλεται για το τρέχον έτος αφορά μόνο τις μεταβολές που έγιναν εντός του έτους αυτού. Εάν όμως ο φορολογούμενος διαπιστώσει ότι πρέπει να προβεί και σε άλλες διορθώσεις της περιουσιακής του κατάστασης, που αφορούν μεταβολές παλαιότερων ετών, θα πρέπει να ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα:
* Επιλογή του έτους που θέλει να υποβάλει δήλωση (για παλαιότερες μεταβολές). Μετά την οριστικοποίηση της δήλωσης μπορεί να τη μεταφέρει στα επόμενα έτη μέχρι και το τελευταίο έτος που ισχύει η μεταβολή, για να ενημερωθεί με ορθό τρόπο η περιουσιακή εικόνα στα έτη αυτά.
* Όταν διορθώσει την περιουσιακή εικόνα με τον τρόπο που περιγράφεται παραπάνω, στη συνέχεια θα υποβάλει Ε9 για τη μεταβολή που υπάρχει στο τρέχον έτος.
5 Μία δήλωση Ε9 που θα επιλεγεί να υποβληθεί σε ένα έτος πρέπει να μεταφερθεί έως το τελευταίο έτος που ισχύει αυτή η μεταβολή, ώστε να ενημερωθεί με ορθό τρόπο η περιουσιακή εικόνα στα έτη αυτά. Σε κάθε περίπτωση, όταν μεταφερθεί δήλωση, θα πρέπει στο έτος μεταφοράς να ελέγχεται η προεπισκόπηση περιουσιακής κατάστασης και εφόσον ο υποβάλλων φορολογούμενος συμφωνεί με αυτή, τότε να προχωρεί σε οριστικοποίηση της μεταφερόμενης δήλωσης. Η δήλωση μεταφέρεται στο επόμενο έτος ως «προσωρινά» υποβαλλόμενη και θα πρέπει να επιλεγεί το έτος αυτό και στη συνέχεια η καρτέλα «υποβολή δήλωσης Ε9», για να γίνει επεξεργάσιμη η δήλωση και να οριστικοποιηθεί. Μετά την οριστικοποίησή της, εμφανίζεται μήνυμα για μεταφορά αυτής στο επόμενο έτος κ.ο.κ.
6 Κατά την υποβολή της δήλωσης Ε9 θα πρέπει να αναγραφούν με ιδιαίτερη προσοχή τα στοιχεία που ζητούνται κατά την επιλογή της αιτίας εισαγωγής ή μεταβολής ή διαγραφής ακινήτου και ιδιαιτέρως οι ημερομηνίες (ημερομηνία συμβολαίου, ημερομηνία δημοσίευσης διαθήκης κ.λπ.).
7 Όταν υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση Ε9 για τα έτη 2010 έως 2013, τότε εάν το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι μηδενικό ή χρεωστικό το εκκαθαριστικό σημείωμα Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) εκδίδεται κεντρικά εντός ολίγων ημερών.
8 Εάν υποβληθεί αρχική ή τροποποιητική δήλωση Ε9 για τα έτη 2010 έως 2013 και από την εκκαθάριση προκύψει πιστωτικό αποτέλεσμα, κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9, εμφανίζεται μήνυμα ότι η δήλωση υποβλήθηκε επιτυχώς. Για την οριστικοποίησή της όμως θα πρέπει ο φορολογούμενος να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια ΔΟΥ. Από τις διαθέσιμες ενέργειες μπορεί πάντως να εκτυπώσει την προσωρινή δήλωση Ε9, η οποία έχει ειδική σήμανση «ΑΚΥΡΟ», διότι δεν έχει υποβληθεί οριστικά και εκκρεμεί έλεγχος από τη ΔΟΥ. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να ακυρώσει την προσωρινή δήλωση.
9 Όταν ο φορολογούμενος επιλέγει μεταφορά δήλωσης στο επόμενο έτος, στο έτος αυτό πρέπει από τις διαθέσιμες ενέργειες και μέσω της προεπισκόπησης περιουσιακής κατάστασης. να κάνει έλεγχο στην περιουσιακή κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί από την προσωρινή «εκ μεταφοράς» δήλωση.
Εάν, για παράδειγμα, μεταφέρει μία δήλωση με μία εισαγωγή ακινήτου σε επόμενο έτος όπου το ακίνητο ήδη υπάρχει στην περιουσιακή εικόνα, τότε, εάν κάνει έλεγχο σύμφωνα με τα παραπάνω, θα διαπιστώσει ότι το ακίνητο υπάρχει δύο φορές. Συνεπώς, θα πρέπει να ακυρώσει την προσωρινή δήλωση που μετέφερε.
10 Εάν κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9, ο φορολογούμενος δεν επέλεξε μεταφορά της δήλωσης σε επόμενο έτος, μπορεί και εκ των υστέρων από την καρτέλα «δηλώσεις Ε9» να επιλέξει τη συγκεκριμένη δήλωση και στη συνέχεια από τις διαθέσιμες ενέργειες, να επιλέξει «μεταφορά δήλωσης στο επόμενο έτος». Εάν η επιλογή «μεταφορά δήλωσης σε επόμενο έτος» είναι ανενεργή, σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά στο επόμενο έτος.
11 Εφόσον είναι διαθέσιμη η εφαρμογή, ο φορολογούμενος μπορεί να υποβάλει όσες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 κρίνει αναγκαίες για τη διαμόρφωση ορθής περιουσιακής εικόνας.
12 Εάν μετά την οριστική υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης, διαπιστωθούν λάθη ή παραλείψεις, έτσι ώστε να μην απεικονίζεται ορθά η περιουσιακή εικόνα για το συγκεκριμένο έτος, μπορεί να υποβληθεί άμεσα νέα τροποποιητική δήλωση Ε9, όταν στο έτος αυτό δεν εκδίδεται πράξη προσδιορισμού φόρου. Αν στο έτος αυτό έχει εκδοθεί πράξη προσδιορισμού φόρου, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εκκαθάρισης της προηγούμενης δήλωσης, για να μπορεί να υποβληθεί νέα τροποποιητική δήλωση.
13 Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσιμες ενέργειες και δεν μπορεί να υποβληθεί δήλωση Ε9, ο φορολογούμενος πρέπει να μεταβεί στην καρτέλα «Αρχική σελίδα» και να διαβάσει προσεκτικά τα μηνύματα που εμφανίζονται. Πιθανόν υπάρχει κάποια εκκρεμότητα και γι’ αυτό δεν υπάρχουν διαθέσιμες ενέργειες. Πιθανές εκκρεμότητες:
* Έχει ξεκινήσει ήδη δημιουργία δήλωσης και πρέπει να μεταβεί στην καρτέλα «Υποβολή δήλωσης» για να την επεξεργαστεί.
* Έχει ξεκινήσει δημιουργία δήλωσης από τη ΔΟΥ, οπότε δεν μπορείτε να υποβάλλει νέα δήλωση, εάν δεν ολοκληρωθεί η επεξεργασία από τη ΔΟΥ.
* Δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες εκκαθάρισης προηγούμενης δήλωσης που υποβλήθηκε είτε ηλεκτρονικά είτε στη ΔΟΥ.
14Εάν ο φορολογούμενος έχει υποβάλει οριστική δήλωση Ε9 αλλά στη συνέχεια διαπίστωσε λάθη, τότε εάν έχει εμφανιστεί μήνυμα ότι η δήλωση είναι οριστική και εκκρεμεί εκκαθάριση, δεν μπορεί να την ακυρώσει. Μόλις εκκαθαριστεί, μπορεί να υποβάλει νέα δήλωση Ε9. Εάν κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9, εμφανίζεται μήνυμα ότι η δήλωση υποβλήθηκε επιτυχώς και για να οριστικοποιηθεί θα πρέπει να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια ΔΟΥ, μπορεί από τις διαθέσιμες ενέργειες να ακυρώσει τη δήλωση.
