Από την έντυπη έκδοση
Μεγάλη επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό αναμένεται να προκαλέσει η γενικότερου ενδιαφέροντος απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που έκρινε αντισυνταγματική την παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης από τους συνταξιούχους του Δημοσίου και των Σωμάτων Ασφαλείας.
Η αμετάκλητη αυτή απόφαση της Ολομέλειας του ανωτάτου δημοσιονομικού δικαστηρίου δείχνει και τον δρόμο για την επιστροφή αναδρομικών, εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, σε περίπου 500.000 συνταξιούχους (πρώην υπαλλήλους του Δημοσίου και των Σωμάτων Ασφαλείας). Τα αναδρομικά αφορούν κρατήσεις για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), που ξεκίνησαν να εφαρμόζονται την εποχή των πρώτων μνημονίων, δηλαδή, από το 2010.
Η κρίση της Ολομέλειας του Ε.Σ. αναμένεται να προκαλέσει νέο κύμα προσφυγών από συνταξιούχους - δικαιούχους, που θα διεκδικήσουν την αναδρομική επιστροφή των ποσών της εισφοράς που κατέβαλαν (και κρίθηκε αντισυνταγματική).
Όπως προκύπτει από την απόφαση (504/2021) της Ολομέλειας, δικαιούνται αναδρομικά πενταετίας και πλέον, με τόκο 6%, όσοι έχουν καταθέσει αγωγές στα δικαστήρια. Παράλληλα, όμως, επιστροφή αναδρομικών δικαιούνται -για μικρότερο χρονικό διάστημα- και όσοι δεν έχουν καταθέσει προσφυγές. Με βάση, μάλιστα, τις πρόσφατες αποφάσεις του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, δικαιούχοι των αναδρομικών μπορούν να είναι και οι κληρονόμοι των συνταξιούχων.
Όπως εκτιμάται, πάντως, από σχετικούς υπολογισμούς, περίπου 500.000 συνταξιούχοι έχασαν το επίμαχο διάστημα από την εν λόγω παρακράτηση κατά μέσο όρο 25.000 ευρώ. Επομένως, η συγκεκριμένη απόφαση μπορεί να συνεπάγεται επιστροφή αναδρομικών που ανέρχονται σε τέσσερα δισ. ευρώ, όπως αναφέρεται και σε σχετική ανακοίνωση της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους.
Αγωγή από απόστρατους αξιωματικούς
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του Ε.Σ. ασχολήθηκε με την υπόθεση, με αφορμή αγωγή απόστρατων συνταξιούχων του ΕΦΚΑ από την 1η Ιανουαρίου 2017, που ζήτησαν να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου ελληνικού Δημοσίου να τους καταβάλει, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής, ως αποζημίωση, τα ποσά που προσδιορίζονται ειδικότερα με την αγωγή για τον καθένα από αυτούς, προς αποκατάσταση της ζημίας την οποία υπέστησαν από την παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων από τη σύνταξή τους, κατά το χρονικό διάστημα από 24.8.2012 έως 29.11.2017.
Στο σκεπτικό της απόφασης των ανώτατων δικαστών τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι η παρακράτηση της εισφοράς, για το επίμαχο χρονικό διάστημα, «αντίκειται στην αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου και της ισότητας στα δημόσια βάρη (άρθρα 4 παρ. 1 και 5 και 25 παρ. 4 του Συντάγματος), καθώς και στην αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος), καθόσον δεν τεκμηριώνεται, ως στοιχείο της νέας συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, η προσφορότητά της ως προς τα βαρυνόμενα πρόσωπα, τη βάση υπολογισμού και την κλιμάκωσή της».
Πάντως, το Ελεγκτικό Συνέδριο για την αποπληρωμή των αναδρομικών, κρίνει πως η δημιουργία του ΕΦΚΑ και η υπαγωγή στον φορέα όλων δεν συνεπάγεται αποποίηση των ευθυνών του Δημοσίου. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται, «το Δημόσιο δεν απεκδύεται της άμεσης υποχρέωσης αυτού για καταβολή των συντάξεων στους ανωτέρω, καθιστάμενο τρίτος, η δε αξίωση των ανωτέρω έναντι του Δημοσίου δεν εξαρτάται προς ενεργοποίησή της από προϋποθέσεις συναφείς προς την ικανότητα του κατά τα ανωτέρω ενδιάμεσου ασφαλιστικού φορέα να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του».
Με την απόφασή της, η Ολομέλεια αποφάνθηκε επί προδικαστικού ερωτήματος (κατ’ εφαρμογή του άρθρου 108 Α παρ. 2 του π.δ/τος 1225/1981), αναφορικά με την αντίθεση στο Σύνταγμα αφενός μεν των διατάξεων του ν. 4387/2016, με τις οποίες υπήχθησαν οι στρατιωτικοί υπάλληλοι και συνταξιούχοι στο ενιαίο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης του ν. 4387/2016 και, αφετέρου, μετά την ένταξή τους στο καθεστώς αυτό, της παρακράτησης από τη σύνταξή τους της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων (κατ’ εφαρμογή των σχετικών διατάξεων), το οποίο υποβλήθηκε με την 278/2019 απόφαση του ΙΙΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Και από τον ιδιωτικό τομέα
Σημειώνεται, επίσης, ότι η συγκεκριμένη απόφαση εκτιμάται ότι θα προκαλέσει την κατάθεση προσφυγών και από τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα, καθώς και τους υπόλοιπους ένστολους συνταξιούχους, για την πενταετία 2012 - 2017.
