Από την έντυπη έκδοση
Στη Σοφία Εμμανουήλ
[email protected]
Η πανδημία ανέτρεψε άρδην τα δεδομένα, επιφέροντας πλήγμα στην κοινωνία, αλλά και στην οικονομία, η οποία κινείται σε τροχιά βαθιάς ύφεσης, με τις επιχειρήσεις να έχουν εξανεμίσει τα οφέλη της ανάκαμψης που επετεύχθη την τριετία 2017-2019 μετά την προηγούμενη οικονομική κρίση.
Στοιχεία της ICAP Group, στο πλαίσιο της έκδοσης «Greece in Figures 2021», δείχνουν ότι το 2019 οι επιχειρήσεις κατάφεραν να βελτιώσουν τα αποτελέσματά τους για πέμπτη συνεχή χρονιά. Σε δείγμα ισολογισμών 21.349 ελληνικών επιχειρήσεων (εκτός τραπεζών - ασφαλειών) ο κύκλος εργασιών το 2019 αυξήθηκε κατά 4,2%, ανερχόμενος σε 161 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα αυξήθηκε κατά 24,4% έναντι της προηγούμενης χρήσης.
Σχολιάζοντας τις προοπτικές της αγοράς στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνει η πανδημία, στο πλαίσιο της έκδοσης, ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Εταιρειών ICAP, σημειώνει ότι το 2020, που η χώρα μας βίωσε μια τεράστια ύφεση 10%, αναμένεται σημαντική επιδείνωση των αποτελεσμάτων των ελληνικών επιχειρήσεων.
Ενδεικτικά αναφέρει ότι από τα οικονομικά αποτελέσματα 125 ελληνικών εταιρειών, που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, προκύπτει μείωση του κύκλου εργασιών τους κατά περίπου 20% στο εννεάμηνο του έτους και σημαντική μείωση των κερδών EBITDA κατά 25%.
Ο ίδιος εκτιμά ότι η υγειονομική κρίση, η οποία, παρά τα μέτρα που λαμβάνονται από την Πολιτεία, θα συνεχιστεί για μερικούς μήνες ακόμα, εντείνει τα σημαντικότατα προβλήματα που ταλανίζουν τον επιχειρηματικό κόσμο εδώ και έναν χρόνο, ενισχύοντας την αβεβαιότητα για το μέλλον.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί πότε θα επέλθει η έξοδος από την κρίση, δεδομένου ότι η εγχώρια οικονομία κινείται και πάλι σε τροχιά ύφεσης. Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης είναι σημαντικές και πλήττουν σε μεγάλο βαθμό το σύνολο του ελληνικού επιχειρηματικού κόσμου, ο οποίος λειτουργεί σε περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας, όπως σημειώνουν οι αναλυτές της ICAP Group.
Οι επιδόσεις το 2019
Παρά τις δυσμενείς εξελίξεις του 2020, οι οποίες συνεχίζονται και τους πρώτους μήνες του 2021, είναι σημαντικό να καταγραφούν οι επιδόσεις που πέτυχαν οι ελληνικές επιχειρήσεις για να αντεπεξέλθουν στις συνθήκες της αγοράς την προηγούμενη περίοδο, καθώς δίνουν πολύτιμα στοιχεία για την ανθεκτικότητα που οικοδομήθηκε και τις δυνητικές αντοχές στη νέα κρίση. Η συνολική εικόνα που προκύπτει από τους ισολογισμούς και τα αποτελέσματα χρήσης για το οικονομικό έτος 2019 είναι θετική, παρά τις όποιες διαφορές χαρακτηρίζουν κάθε τομέα δραστηριότητας.
Συγκρίνοντας τους δημοσιευμένους ισολογισμούς και τα αποτελέσματα χρήσης 21.349 επιχειρήσεων για τα έτη 2019 και 2018, στο πλαίσιο της κατάρτισης από την ICAP του τόμου «Η Ελλάδα σε Αριθμούς», διαπιστώνεται αύξηση κύκλου εργασιών σε οκτώ από τους εννέα κλάδους του εταιρικού τομέα, εξαιρουμένου του χρηματοπιστωτικού. Την υψηλότερη (ποσοστιαία) αύξηση στον κύκλο εργασιών κατέγραψε ο κλάδος ξενοδοχείων και εστιατορίων (10,7%), που σήμερα δοκιμάζεται από τις επιπτώσεις της πανδημίας και μετά το παρατεταμένο lockdown τελεί εν αναμονή της επανεκκίνησης. Αξιοσημείωτες επιδόσεις κατέγραψε ο κλάδος γεωργίας και αλιείας (8,5%), καθώς και ο κλάδος ορυχείων και λατομείων (7,8%). Στον αντίποδα, μικρότερη (ποσοστιαία) αύξηση κατέγραψαν άλλοι κλάδοι, όπως αυτός των κατασκευών με πτώση 7%.
Παρατηρείται ότι παράλληλα με την αύξηση των συνολικών πωλήσεων (4,2%) διευρύνθηκαν και τα συνολικά μικτά κέρδη και μάλιστα με υψηλότερο ρυθμό (7,8%), στοιχείο ενδεικτικό της συγκράτησης του κόστους πωλήσεων (αύξηση κατά 3,2%). Οι δαπάνες διοίκησης και διάθεσης, καθώς και οι χρηματοοικονομικές δαπάνες διευρύνθηκαν συνολικά κατά 4,8% το ίδιο έτος. Ως αποτέλεσμα, βελτιώθηκαν σημαντικά τα συνολικά λειτουργικά αποτελέσματα κατά 24,4%.
Οι επιμέρους κλάδοι
Αναφορικά με τους επιμέρους κλάδους (του μη χρηματοπιστωτικού εταιρικού τομέα) θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 2019 ο κλάδος ενέργειας πέρασε σε ζημιές από κέρδη στην προηγούμενη χρήση, ενώ ζημιογόνοι παρέμειναν οι κλάδοι ορυχείων, γεωργίας - αλιείας, καθώς και των κατασκευών.
Η πλειονότητα, πάντως, των 21.349 εταιρειών (70,4%) ήταν κερδοφόρες το 2019, τα δε κέρδη τους υπερίσχυσαν και καθόρισαν και το συνολικό αποτέλεσμα. Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στα κέρδη είχαν οι κλάδοι της μεταποίησης, των μεταφορών / επικοινωνιών και του εμπορίου.
Καταλυτικός παράγοντας στη μείωση του συνολικού καθαρού αποτελέσματος των 21.349 επιχειρήσεων ήταν οι 4.492 που διεύρυναν σημαντικά τις ζημιές τους, αλλά και οι 1.831 που από κερδοφόρες το 2018 εμφάνισαν αρνητικό αποτέλεσμα το 2019. Από την άλλη πλευρά, όμως, 12.622 επιχειρήσεις (59,2% του συνόλου) ήταν κερδοφόρες τη διετία 2018-2019, αυξάνοντας μάλιστα την κερδοφορία τους κατά 8,4%. Επίσης, 2.404 επιχειρήσεις κατάφεραν να εμφανίσουν κέρδη το 2019, ενώ το 2018 ήταν ζημιογόνες.
Στα περιθώρια κερδοφορίας οι μεταβολές είναι οριακές. Συγκεκριμένα, το περιθώριο μικτού κέρδους διευρύνθηκε ελαφρώς κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώθηκε σε 22,51% τo 2019. Αντίθετα, το περιθώριο καθαρού κέρδους μειώθηκε κατά 1,02 ποσοστιαία μονάδα, σε 3,18%. Σε κλαδικό επίπεδο, το υψηλότερο περιθώριο μικτού κέρδους τόσο το 2019 όσο και το 2018 είχαν οι κλάδοι των μεταφορών / επικοινωνιών (43,6% το 2019) και των ξενοδοχείων και εστίασης (42,84%). Όσο για τον δείκτη δανειακής επιβάρυνσης δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή (0,61 το 2019), ενώ ο δείκτης γενικής ρευστότητας ήταν στάσιμος (1,09). Μείωση κατά 2,08 ποσοστιαίες μονάδες παρουσίασε ο δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων του συνόλου των εταιρειών, ο οποίος ανήλθε σε 6,3% το 2019 από 8,4% το προηγούμενο έτος.
Οι κλάδοι που ξεχώρισαν πριν από το «χτύπημα» του Covid
Σε τομεακό επίπεδο, πάντα βάσει της έκδοσης «Greece in Figures 2021» από την ICAP Group, γίνεται σαφές ότι με το πλήγμα που έχει επιφέρει η πανδημία στις επιχειρήσεις «οι πρώτοι έσονται έσχατοι». Ενδεικτικά, ένας από τους κλάδους που έφεραν το καλύτερο αποτέλεσμα το 2019 ήταν ο κλάδος ξενοδοχείων και εστιατορίων. Συγκεκριμένα, ο συνολικός κύκλος εργασιών 1.897 επιχειρήσεων του κλάδου αυξήθηκε κατά 10,7% και διαμορφώθηκε σε 3,9 δισ. ευρώ. Τα αντίστοιχα μικτά κέρδη αυξήθηκαν με οριακά υψηλότερο ρυθμό (11,6%). Η άνοδος, ωστόσο, των λειτουργικών δαπανών με υψηλότερο ρυθμό (15%) οδήγησε σε ελαφρά επιδείνωση των συνολικών λειτουργικών αποτελεσμάτων κατά 2,1%. Ως εκ τούτου το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο ήταν κερδοφόρο και τα δύο έτη, μειώθηκε κατά 4,4%. Οι συνολικές υποχρεώσεις διευρύνθηκαν κατά 9% την ίδια περίοδο, ενώ το περιθώριο μικτού κέρδους διαμορφώθηκε σε 42,8% (από 42,5% το 2018) και το περιθώριο καθαρού κέρδους μειώθηκε κατά 1,25 ποσοστιαία μονάδα το ίδιο έτος (σε 7,9% από 9,2% αντίστοιχα).
Αναφορικά με το εμπόριο, που είναι ο άλλος μεγάλος κλάδος που παραμένει σε καθεστώς αυστηρών περιορισμών σήμερα λόγω της πανδημίας, βελτίωσε τα αποτελέσματά του το 2019, καθώς διαπιστώνεται αύξηση του κύκλου εργασιών και διεύρυνση της κερδοφορίας. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών των 6.620 επιχειρήσεων του δείγματος αυξήθηκε κατά 5,3%, ανερχόμενος σε 62,7 δισ. ευρώ, ενώ με ελαφρώς υψηλότερο ρυθμό (6,8%) αυξήθηκαν τα μικτά κέρδη. Ο κλάδος βελτίωσε τα λειτουργικά του αποτελέσματα κατά 23,9% και το τελικό καθαρό αποτέλεσμα ήταν κερδοφόρο και τα δύο έτη, αυξημένο μάλιστα κατά 13,9% το 2019 σε σχέση με το 2018. Τα συνολικά κεφάλαια του εμπορίου αυξήθηκαν κατά 10,2%, ανερχόμενα σε 40,9 δισ. ευρώ. Το περιθώριο μικτού κέρδους διευρύνθηκε οριακά κατά 0,28 ποσοστιαία μονάδα και το περιθώριο καθαρού κέρδους κατά 0,20 ποσοστιαία μονάδα. Η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων ενισχύθηκε κατά 1,08% το 2019/2018.
Ο κλάδος της μεταποίησης, που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος σε αξία μετά το εμπόριο (αθροιστικά αποτελούν το 70% της αγοράς), με δείγμα 3.514 μονάδων, εμφάνισε οριακή αύξηση στον κύκλο εργασιών, κατά 1,3%, διαμορφούμενος σε 50,1 δισ. ευρώ το 2019. Τα μικτά κέρδη διευρύνθηκαν με ελαφρά υψηλότερο ρυθμό (2,1%). Επίσης και το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα εμφάνισε οριακή μεταβολή (0,6%) το ίδιο έτος. Ως αποτέλεσμα, τα καθαρά κέρδη εμφανίζουν συρρίκνωση 5%. Οι συνολικές υποχρεώσεις διευρύνθηκαν κατά 2,5%, το περιθώριο μικτού κέρδους διευρύνθηκε κατά 0,15 ποσοστιαία μονάδα, ενώ το περιθώριο καθαρού κέρδους υποχώρησε κατά 0,33%.
«Δυναμική ανάπτυξη από το β' εξάμηνο του 2021»
Όπως εκτιμά ο πρόεδρος της ICAP Group Νικήτας Κωνσταντέλλος στο πλαίσιο της έκδοσης «Greece in Figures 2021», «με τη σταδιακή ομαλοποίηση της αγοράς θα έχουμε μία δυναμική ανάπτυξη το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και θα τεθούν οι βάσεις για τη δημιουργία ενός καλύτερου οικονομικού περιβάλλοντος, το οποίο θα επιτρέψει στον επιχειρηματικό τομέα να λειτουργήσει απρόσκοπτα, να ενισχύσει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά του, υλοποιώντας επενδύσεις, παράγοντας που αποτελεί τον κύριο μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας».
