Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Άνω κάτω έχει κάνει τη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα η προσάραξη στη Διώρυγα του Σουέζ, την προηγούμενη Τρίτη, του γιγαντιαίου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Ever Given, μεταφορικής ικανότητας 20.288- teu που ναυπηγήθηκε το 2018. Υπολογίζεται ότι αγαθά αξίας 9,6 δισ. δολαρίων παραμένουν παγιδευμένα στη διώρυγα που ενώνει την Ανατολή με τη Δύση.
Παράλληλα εκτός από τη διαταραχή στο εμπόριο, αφού από το Σουέζ υπολογίζεται ότι εξυπηρετείται το 12% του παγκόσμιου εμπορίου, οι επιπτώσεις θα αρχίσουν να είναι εμφανείς και στους ναύλους των διαφόρων κατηγοριών πλοίων, όπως σημειώνει στη «Ν» ο ναυλομεσιτικός οίκος Intermodal.
Επίσης, όπως τονίζει στη «Ν» ο διευθύνων σύμβουλος της XRTC Γιώργος Ξηραδάκης, οι επιπτώσεις στη ναυτιλιακή οικονομία θα είναι πολύ μεγαλύτερες εφόσον η διώρυγα παραμένει κλειστή για δύο εβδομάδες και πάνω. Αντιθέτως, αν το πρόβλημα ξεπεραστεί εντός δύο εβδομάδων οι επιπτώσεις θα είναι ελαφρύτερες. Νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι θα χρειασθούν ημέρες προκειμένου να αποκολληθεί το πλοίο, το οποίο είναι μήκους 400 μέτρων, πλάτος 59 μέτρων και βάρους 200.000 τόνων, που έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει 20.000 κοντέινερ.
Ωστόσο οι αρχές της διώρυγας υποστηρίζουν ότι η παλίρροια που αναμένεται την Κυριακή και τη Δευτέρα θα προσθέσει 46 εκατοστά σε βάθος νερού και ελπίζουν ότι αυτό θα είναι αρκετό για να μετατοπίσει το πλήρως φορτωμένο πλοίο.
Πάντως οι πρώτες ναυτιλιακές εταιρείες αρχίζουν να επιλέγουν την εναλλακτική διαδρομή, δηλαδή τον περίπλου της Αφρικής, μια διαδρομή που προσθέτει περί τα 3.500 μίλια και έως και 12 ημέρες στο ταξίδι τους.
Από την πλευρά του ο κ. Ξηραδάκης υπογραμμίζει ακόμη ότι το συμβάν επηρεάζει τον ασφαλιστικό κλάδο από πιθανή αύξηση απαιτήσεων. Επίσης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση τιμών των αγαθών λόγω πιθανής μετακύλισης του αυξημένου μεταφορικού κόστους στον τελικό καταναλωτή, ενώ μπορεί να σημειωθεί περιστασιακή έλλειψη καταναλωτικών προϊόντων και πρώτων υλών σε δραστηριότητες που ακολουθούν πολιτικές χαμηλών αποθεμάτων (1-2 εβδομάδων).
Περιβάλλον και γεωπολιτικοί κίνδυνοι
Αρνητικές θα είναι οι επιπτώσεις και στο περιβάλλον λόγω αυξημένης κατανάλωσης καυσίμων.
Σημαντικοί είναι οι στρατηγικοί και γεωπολιτικοί κίνδυνοι καθώς διαταράσσονται οι θαλάσσιες συγκοινωνίες σε μία νευραλγική περιοχή όπως η Μέση Ανατολή και επηρεάζουν τη στρατηγική διαχείριση των πλωτών δυνάμεων, ενώ πιθανή είναι η αύξηση πειρατειών στις παράκτιες περιοχές των ανατολικών και δυτικών ακτών της Αφρικής.
Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να βοηθήσουν την Αίγυπτο για να αποκολληθεί το τεράστιο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, καθώς χθες αργά το βράδυ Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η Ουάσιγκτον προτίθεται να στείλει μια ομάδα ειδικών του Πολεμικού Ναυτικού, που θα μπορούσαν να φτάσουν πολύ γρήγορα στην περιοχή. «Προσφέραμε τη βοήθειά μας στις αιγυπτιακές αρχές για να ανοίξει η Διώρυγα του Σουέζ», ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι.
«Οι συζητήσεις συνεχίζονται και ελπίζω ότι σύντομα θα είμαστε σε θέση να πούμε περισσότερα», πρόσθεσε.
Πώς επηρεάζονται τα ναυλοσύμφωνα ανά κατηγορία πλοίου
Σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικό οίκο Intermodal, όσο περισσότερο διαρκεί το κλείσιμο της διώρυγας τόσο η συμφόρηση πλοίων θα αυξάνεται και οι ναύλοι θα κινούνται ανοδικά, με τον πιο άμεσο αντίκτυπο να καταγράφεται στα δεξαμενόπλοια. Ο αντίκτυπος θα είναι σχετικά περιορισμένος εάν το κανάλι ανοίξει σύντομα. Οι ναυτιλιακές αγορές που επηρεάζονται άμεσα είναι τα δεξαμενόπλοια και των εμπορευματοκιβωτίων, με τα πρώτα να έχουν μεγαλύτερη ανοδική αντίδραση λόγω των ήδη χαμηλών επιπέδων ναύλων.
Η αλυσίδα εφοδιασμού των εμπορευματοκιβωτίων είναι ήδη υπό πίεση, αλλά η συμφόρηση και οι μακρύτερες διαδρομές προφανώς θα επιφέρουν μεγαλύτερη έλλειψη πλοίων, υψηλότερη κατανάλωση καυσίμων, με το επιπλέον κόστος να μεταφερθεί στους καταναλωτές.
Να σημειωθεί ότι η συμφόρηση πλοίων στις δύο άκρες της διώρυγας αυξάνεται. Περίπου 270-300 πλοία βρίσκονταν στη σειρά μέχρι χθες το απόγευμα, από 100 πλοία που ήταν όταν ξεκίνησε το πρόβλημα. Υπό κανονικές συνθήκες περίπου 50 πλοία διέρχονται το κανάλι σε καθημερινή βάση, συνεπώς ακόμα κι αν το πλοίο αποκολληθεί αμέσως, μπορεί να χρειαστεί άλλη μία εβδομάδα για την πλήρη εξομάλυνση της κυκλοφορίας, σύμφωνα με την Ταμάρα Αποστόλου από το τμήμα research της Intermodal. Μια συνολική ανοδική τάση στους ναύλους αναμένεται καθώς τα χιλιόμετρα είναι πιθανό να αυξηθούν, με την αναδρομολόγηση πλοίων γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας να αυξάνει τις αποστάσεις κατά ένα τρίτο έως και δύο φορές αναλόγως των διαδρομών, ιδίως για το εμπόριο της Μέσης Ανατολής-Ευρώπης. Τα διυλιστήρια στην Ευρώπη πιθανόν να επηρεαστούν περισσότερο και ενδεχομένως να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις εισαγωγής πετρελαίου εκτός Μέσης Ανατολής, εκτιμά η Intermodal. Τα μεγαλύτερα πλοία θα επωφεληθούν περισσότερο, όπως επίσης και τα πλοία που φέρουν scrubbers καθώς θα προτιμηθούν για περαιτέρω εξοικονόμηση κόστους.
Ήδη οι ναύλοι στα Suezmax έχουν ενδυναμωθεί μετά το συμβάν και πιθανότατα η τάση θα μεταφερθεί και στα Aframax σύντομα (ιδιαίτερα στη Δύση), καθώς και οι δύο κατηγορίες δεξαμενόπλοιων αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των συγκοινωνιών μέσω Σουέζ. Τα VLCCs από τη Μέση Ανατολή έως την Ευρώπη πιθανότατα θα επωφεληθούν με καθυστέρηση εάν το κλείσιμο διαρκέσει αρκετά για να στείλει τα πλοία γύρω από το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, σημειώνει η Intermodal. Αυτό είναι ένα πιθανό σενάριο, καθώς ήδη ορισμένα δεξαμενόπλοια μεταφοράς αερίου (LNG Carriers) και πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων επιλέγουν αυτή τη διαδρομή.
Επίσης στο εμπόριο καθαρών προϊόντων πετρελαίου, οι ναύλοι στα δεξαμενόπλοια της Μαύρης Θάλασσας-Μεσογείου / Μέσης Ανατολής-Ιαπωνίας έχουν ήδη αυξηθεί. Οι ναύλοι στα LR2 για τη νάφθα θα ωφεληθούν περισσότερο, ακολουθώντας τα LR1.
Αναφορικά με το εμπόριο χύδην ξηρού φορτίου η Intermodal αναμένει μικρότερο αντίκτυπο, καθώς μόνο το 4,5% του εμπορίου ξηρού χύδην διέρχεται μέσω του καναλιού. Περίπου 50 πλοία χύδην ξηρού φορτίου έχουν κολλήσει στη διώρυγα, η πλειονότητα των οποίων είναι Panamax και Supramax, και σύντομα θα αυξηθούν σε 100. Επιπλέον οι εξαγωγές σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα μπαίνουν στο εποχικό χαμηλό σημείο τους, ωστόσο, καθώς η ζήτηση από την Κίνα είναι υψηλή, περισσότερα πλοία ενδέχεται να εκτραπούν μέσω της μεγαλύτερης διαδρομής.
Ακόμη οι ελλείψεις πλοίων LNG είναι λιγότερο πιθανές, αλλά οι εξαγωγές LNG του Κατάρ στην Ευρώπη πιθανότατα θα επηρεαστούν. Οι ευρωπαϊκές τιμές LNG θα μπορούσαν να διογκωθούν ανάλογα με τη διάρκεια των καθυστερήσεων. Συνολικά, υπογραμμίζει η Intermodal, όσο περισσότερο διαρκεί το πρόβλημα, τόσο πιθανότερο είναι να πραγματοποιηθεί μια ταυτόχρονη αύξηση των ναύλων στους περισσότερους ναυτιλιακούς κλάδους. Ωστόσο, εκτός και εάν χρειαστεί εβδομάδες για να ξεκαθαρίσει η κατάσταση, είναι ακόμη νωρίς να εκτιμηθεί η διάρκεια και η ισχύς του αντίκτυπου στις εμπορευματικές μεταφορές.
