«ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΗ» απόφαση, με την οποία κρίνονται νόμιμοι οι τόκοι προεξόφλησης («πέναλτι») που επιβάλλουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες σε περίπτωση προεξόφλησης δανείων με σταθερό επιτόκιο, εξέδωσε η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου.
Η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου, κάνοντας δεκτή σχετική εισήγηση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, κ. Γ. Σανιδά, έκρινε ότι το «πέναλτι» στα δάνεια με σταθερό επιτόκιο δεν είναι καταχρηστικό, αλλά αντιθέτως είναι «εντός των νομίμων ορίων» και σύμφωνο με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και τους γενικούς όρους των συναλλαγών (ΓΟΣ). Όπως είχε αναφέρει ο κ. Σανιδάς, η «ποινή» της αποζημίωσης προεξόφλησης που επιβάλλουν οι τράπεζες «δεν είναι υπερβολική».
Σημειώνεται ότι το 2005 ο ¶ρειος Πάγος είχε κρίνει παράνομη τη ρήτρα αποζημίωσης στις περιπτώσεις προεξόφλησης δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Στο σκεπτικό της απόφασης (15/2007) της Ολομέλειας υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, ότι:
* Οι σχετικοί τόκοι προεξόφλησης είναι μέσα στα όρια που επιβάλλει η καλή πίστη, τα συναλλακτικά ήθη και ο κοινωνικός και οικονομικός σκοπός του δικαιώματος της δανείστριας τράπεζας να αποζημιωθεί για την αντιπαροχή που θα απολέσει, δηλαδή τους τόκους εξαιτίας της πρόωρης αποδόσεως του δανείου εκ μέρους των δανειοληπτών, οι οποίοι με τη λήψη του δανείου θα έχουν ήδη ωφεληθεί ως προς τον σκοπό για τον οποίο το έλαβαν.
* Η αποζημίωση προεξόφλησης που ζητούν οι τράπεζες δεν παραβιάζει την αρχή της διαφάνειας, γιατί ο μέσος καταναλωτής μπορεί να αντιληφθεί τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει στις περιπτώσεις προεξόφλησης του δανείου του. Ούτε, όμως, το «πέναλτι» προκαλεί σημαντική διατάραξη της ισορροπίας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των δύο μερών (τράπεζας - δανειολήπτη).
Η υπόθεση απασχόλησε τον ¶ρειο Πάγο, ύστερα από αναίρεση που άσκησαν επιχειρηματίες, οι οποίοι είχαν πάρει το 1993 ενυπόθηκο δάνειο με σταθερό επιτόκιο 20,5%, εξοφλητέο σε 15 χρόνια. Το 2004 θέλησαν να προεξοφλήσουν το δάνειο, που έληγε το 2008, αλλά αντιμετώπισαν τις απαιτήσεις της τράπεζας για την καταβολή αποζημίωσης. Στο δανειακό τους συμβόλαιο υπήρχε ρήτρα που προέβλεπε ότι αν οι δανειολήπτες εξοφλήσουν όλο ή μέρος του δανείου, τότε θα καταβάλλουν στην τράπεζα ως «πέναλτι» για την πρόωρη εξόφληση, ποσό ίσο με τους τόκους έξι μηνών επί του κεφαλαίου που θα εξοφληθεί.
* Όπως υποστήριζαν χθες φορείς των καταναλωτών, η σχετική απόφαση είναι επιζήμια για τους δανειολήπτες, καθώς τους επιβαρύνει με παράλογα ποσά, ενώ αντίθετα «λειτουργεί προκλητικά υπέρ των τραπεζών».
