Το 2006 συνεχίστηκαν οι υψηλές επιδόσεις του προηγούμενου έτους για τον ελληνικό τουρισμό, με τις συνολικές αφίξεις τουριστών να αυξάνονται κατά 7,7%, επίδοση σημαντικά υψηλότερη συγκριτικά με το αντίστοιχο ποσοστό του παγκόσμιου τουρισμού (4,5%), αλλά και των μεσογειακών, άμεσα ανταγωνιστριών, χωρών, ενώ κατά 5,1% ενισχύθηκαν και οι συναλλαγματικές εισπράξεις.
Σύμφωνα με ανάλυση της Hellastat Α.Ε. η αναστροφή του φθίνοντος τουριστικού ρεύματος των ετών 2001-2004 αποδίδεται στη διεθνή διαφημιστική προβολή της χώρας με αφετηρία τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά και στη γενικότερη αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, με αιχμή τον ξενοδοχειακό κλάδο (επενδύσεις για αναβάθμιση υποδομών, δημιουργία νέων ξενοδοχειακών μονάδων, all-inclusive υπηρεσίες από ορισμένες επιχειρήσεις).
Για το τρέχον έτος, το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) προβλέπει ότι θα διατηρηθεί η θετική πορεία της τουριστικής κίνησης, οριοθετώντας το ποσοστό αύξησης των αφίξεων στο 6-7%. Η αισιοδοξία αυτή πηγάζει από τον αναβαθμισμένο «χαρακτήρα» του εγχώριου τουριστικού προϊόντος, αλλά και το ευνοϊκό διεθνές κλίμα (θετικές οικονομικές συνθήκες στις δυτικο-ευρωπαϊκές χώρες, προσέλκυση τουριστών από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης αλλά και περαιτέρω υποχώρηση των τουριστικών επιδόσεων της Τουρκίας -μείωση αφίξεων κατά 8,7% το 2006).
Στα μεγαλύτερα αεροδρόμια της χώρας οι αφίξεις από το εξωτερικό κινήθηκαν με εξαιρετικούς ρυθμούς για το δωδεκάμηνο του 2006, με δημοφιλέστερους προορισμούς την Κρήτη (+10,2%) και τα Δωδεκάνησα (+9,6%), σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Σημαντικά βελτιωμένη παρουσιάστηκε και η κίνηση στα νησιά του Βορείου Αιγαίου (+10,7%), ενώ θετικοί ρυθμοί διαμορφώθηκαν και σε Βόρειο Ελλάδα (+5,2%), Αθήνα (επίσης +5,2%) και Κυκλάδες (+3,8%, σημαντική επιβράδυνση ωστόσο σε σχέση με το 2005). Αντιθέτως, σε χαμηλά επίπεδα κινήθηκε η μεταβολή αφίξεων στα Ιόνια Νησιά (+2,1%), ενώ υποχώρησε στην Πελοπόννησο (-8,8%).
Προεξέχων ο ρόλος και του εσωτερικού τουρισμού
Στην ανάλυση της Hellastat γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη συνεισφορά της εσωτερικής τουριστικής κίνησης στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας του ελληνικού τουρισμού. Το πρόγραμμα προβολής «Μένουμε Ελλάδα» φαίνεται να αποδίδει καρπούς, καθώς -βάσει ανακοίνωσης του ΙΤΕΠ- ο αριθμός των αφίξεων το 2005, όταν και ξεκίνησε η εφαρμογή του προγράμματος, αυξήθηκε κατά 29,3%, έναντι μέσου ρυθμού μεταβολής +4% για την περίοδο 2000-2004. Παρομοίως, ο αριθμός των διανυκτερεύσεων κατά το 2005 αυξήθηκε κατά 34,4%, ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής κατά το 2000-2004 διαμορφώθηκε στο αρνητικό -2,3%.
Χωροταξικό σχέδιο και παραθεριστική κατοικία
Το Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό καθορίζει ορισμένες προϋποθέσεις, κάτω από τις οποίες θα ασκείται η τουριστική ανάπτυξη και δραστηριότητα. Οι σημαντικότερες διατάξεις αφορούν στην ελάχιστη απόσταση που πρέπει να τηρείται κατά την κατασκευή νέων κτισμάτων σε παράκτιους χώρους και νησιά, τη δημιουργία τουριστικών κατοικιών όπου θα παρέχονται νέες μορφές τουρισμού, την κατασκευή τουριστικών χωριών και ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες περιοχές, αλλά και νησιά, δημιουργία μικρών μονάδων σε νησιά περιορισμένης γεωγραφικής έκτασης κλπ.
Καθοριστικό παράγοντα για την περαιτέρω βελτίωση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος αποτελεί η ανάπτυξη της τουριστικής παραθεριστικής κατοικίας, τομέας στον οποίο η Ελλάδα έχει μέχρι στιγμής υστερήσει, λόγω ανεπαρκούς νομοθετικού πλαισίου (μόλις πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε το νέο νομοσχέδιο). Οι δυσκολίες που παρατηρούνται σε νομοθετικό και χωροταξικό επίπεδο έχουν καταστήσει εξαιρετικά δυσχερή την υλοποίηση επενδύσεων για την ανάπτυξη σύνθετων τουριστικών υποδομών. Ωστόσο, την παρούσα περίοδο ήδη έχουν κατατεθεί πάνω από 20 προτάσεις, κυρίως από αλλοδαπούς ομίλους επιχειρήσεων, για τη δημιουργία εγκαταστάσεων στις οποίες θα περιέχονται τουριστικές κατοικίες.
Τα αποτελέσματα του 2006
Σύμφωνα με δείγμα άνω των 800 ισολογισμών του 2006 που επεξεργάστηκε η Hellastat, η μέση αύξηση των εσόδων το 2006 εκτιμάται σε 8,4%, με 3 στις 4 επιχειρήσεις να κινούνται ανοδικά έναντι του 2005. Η επίδοση αυτή είναι βελτιωμένη έναντι τόσο του 2005 (2 στις 3 επιχειρήσεις του δείγματος με αύξηση των πωλήσεων) αλλά πολύ περισσότερο της περιόδου 2004 / 2003 όπου μόλις 1 στις 2 πέτυχε ανάκαμψη των εσόδων.
Σε επιχειρηματικό επίπεδο, η βελτίωση της εικόνας του τουρισμού αποδίδεται κυρίως στις εταιρείες που διαχειρίζονται πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια υλοποίησαν σημαντικές επενδύσεις αναβάθμισης υπηρεσιών, κατασκευής νέων μονάδων και ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Αυτό γίνεται ορατό και από τα αποτελέσματα 44 επιχειρήσεων του δείγματος με έσοδα κατά το 2006 μεγαλύτερα των 10 εκατ. ευρώ, όπου ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης διαμορφώνεται σε 11%, αρκετά υψηλότερα σε σύγκριση με τη μέση ετήσια αύξηση κατά 8,2% την 3ετία 2006 / 2004. Στο ίδιο δείγμα, μόλις 3 επιχειρήσεις εμφανίζουν πτώση του κύκλου εργασιών.
Σε επίπεδο λειτουργικών κερδών, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις βελτιώνονται κατά 12,6% το 2006, έναντι 9,7% στο δείγμα. Αγκάθι για τον κλάδο παραμένει το υψηλό ποσοστό των ζημιογόνων επιχειρήσεων (το 47% του δείγματος), ωστόσο το καθαρό προ φόρων περιθώριο βελτιώνεται στο 1% από -0,6% το 2005 (επιχειρήσεις με έσοδα άνω των 10 εκατ. ευρώ), ενώ βελτίωση παρατηρείται και στο σύνολο του δείγματος, στο 0,9% το 2006 από 0,4% το 2005.
