Τα φιλόδοξα προγράμματα διάθεσης εμβολίων που βρίσκονται σε εξέλιξη σε πολλά μέρη του κόσμου φέρνουν την ελπίδα ότι «σηκώνουμε κεφάλι» στον Covid-19 και θα μπορέσουμε σταδιακά να ανοίξουμε την κοινωνία και τις οικονομίες.
Αυτοί οι τελευταίοι δώδεκα μήνες αποτέλεσαν μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, τόσο για τον κοινωνία όσο και για επιχειρήσεις.
Ωστόσο, φαίνεται ότι τα πράγματα όπως ήταν έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Η κοινωνία και το εμπόριο έχουν αλλάξει πάρα πολύ από το ξέσπασμα της πανδημίας και λίγοι αναμένουν μια αυτόματη επαναφορά στους χρόνους και στην κατάσταση προ-COVID. Οι επιχειρήσεις πρέπει τώρα να ανταποκριθούν στις τάσεις που είτε προέκυψαν είτε επιταχύνθηκαν από την πανδημία.
Εδώ είναι τρεις βασικές τάσεις:
1. Ο διευρυμένος ρόλος του κράτους
Τη χρονιά που μας πέρασε, ο ρόλος του κράτους ενισχύθηκε σημαντικά σε πολλές οικονομίες σε όλο τον κόσμο. Οι κυβερνήσεις βοήθησαν στη διαχείριση και την εποπτεία των προγραμμάτων εμβολιασμού, δημιούργησαν γενναιόδωρα οικονομικά πακέτα για να στηρίξουν τις οικονομίες τους και επαναπροσδιόρισαν συγκεκριμένες βιομηχανίες ως «στρατηγικές».
Η οικονομική δραστηριότητα που χρηματοδοτείται και στηρίζεται από την κυβέρνηση είναι πιθανό να παραμείνει έτσι, βραχυπρόθεσμα ή και μεσοπρόθεσμα. Για παράδειγμα, αναμένεται σημαντική ανάπτυξη σε κυβερνητικούς και υγειονομικούς κλάδους ως αγοραστές υπηρεσιών, ιδίως τεχνολογικών υπηρεσιών, παγκοσμίως.
Τα προγράμματα εμβολιασμών έχουν επισημάνει επίσης αφενός τη σημασία των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αφετέρου την πολυμέρεια.
Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να σκεφτούν τώρα πώς μπορούν να αξιοποιήσουν αυτές τις ευκαιρίες. Θα πρέπει επίσης να κατανοήσουν καλύτερα τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, ειδικά εάν παρέχουν εκείνες που σήμερα θεωρούνται «απαραίτητες» ή «στρατηγικές» υπηρεσίες από τις κυβερνήσεις.
Σε ορισμένες βιομηχανίες, οι κυβερνήσεις θα καταλήξουν επίσης ως σημαντικοί «οικονομικοί» παράγοντες μέσω των επενδύσεων που πραγματοποίησαν για να στηρίξουν ορισμένες επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι επιχειρήσεις μπορεί να διαπιστώσουν ότι οι κυβερνήσεις είναι πλέον μέτοχοι ορισμένων από τους μεγαλύτερους τοπικούς ή διεθνείς ανταγωνιστές τους. Αυτό θα επηρεάσει μια πληθώρα στρατηγικών αποφάσεων, από επενδύσεις, εκποιήσεις, αναδιαρθρώσεις και τιμές καταναλωτή. Και αυτό με τη σειρά του μπορεί να έχει επιπτώσεις για μεμονωμένες επιχειρήσεις στο ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό τοπίο.
2. Η «πράσινη» ατζέντα στο επίκεντρο
Ο Covid-19 δεν μείωσε την αυξημένη διεθνή αίσθηση του επείγοντος για την κλιματική αλλαγή. Αν μη τι άλλο, έχει επισημάνει τη σημασία της πρόβλεψης και του μετριασμού των μεγάλων απειλών για την ανθρώπινη ευημερία. Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή του COP26, η οποία λαμβάνει χώρα στη Γλασκόβη φέτος, αποτελεί το επίκεντρο της πολιτικής προσοχής και μπορεί να οδηγήσει τους αγκόσμιους ηγέτες να αναλάβουν τις φιλόδοξες δεσμεύσεις τους για τη μείωση των εκπομπών με ταχύτερο ρυθμό.
Σε αυτό το πλαίσιο, πολλές οικονομίες είναι πιθανό να εστιάσουν περισσότερο στην απομάκρυνση από τον άνθρακα κατευθύνοντας έτσι τη ζήτηση προς άλλες, πιο εξειδικευμένες τεχνολογίες. Οι επιχειρήσεις θα υποστούν ακόμη μεγαλύτερη πίεση και από ό, τι είναι σήμερα για να λειτουργούν πιο βιώσιμα. Αναμένεται επίσης να αναφέρουν τους περιβαλλοντικούς τους στόχους και την πρόοδό τους. Αυτό απαιτεί τη χρήση κοινών μετρήσεων. Εδώ θα φανεί πόσο πιο ισχυρή είναι η συνεργασία.
Η ώθηση για απομάκρυνση από την χρήση άνθρακα θα δημιουργήσει μακροπρόθεσμες προκλήσεις χρηματοδότησης και μετάβασης για πολλές βιομηχανίες - ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις υψηλότερης έντασης άνθρακα, αλλά θα δημιουργήσει επίσης ευκαιρίες. Η μεγαλύτερη διαφάνεια γύρω από τις πρωτοβουλίες βιωσιμότητας θα βοηθήσει τις εταιρείες να προσελκύσουν επενδύσεις, δεδομένης της αυξανόμενης όρεξης των επενδυτών για βιώσιμα περιουσιακά στοιχεία. Η κανονιστική παρέμβαση και καθοδήγηση γύρω από την ESG στη βιομηχανία χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών θα επιταχύνει την προσπάθεια για μεγαλύτερη διαφάνεια καθώς οι δημόσιες και ιδιωτικές κεφαλαιαγορές απαιτούν ολοένα και περισσότερο πρόοδο.
3. Νίκη όταν έρθει η ώρα
Οι αναλυτές αναμένουν σημαντική οικονομική ανάκαμψη σε πολλές από τις σημαντικότερες οικονομίες, λόγω της δημοσιονομικής τόνωσης των κυβερνήσεων, που συγκρατεί τις καταναλωτικές δαπάνες που τροφοδοτούνται από τα πρωτοφανή επίπεδα εξοικονόμησης των καταναλωτών και επιχειρηματικών επενδύσεων. Το αμερικανικό δημοσιονομικό οικονομικό πακέτο ύψους 1,9 τρισ.δολαρίων εκτιμάται ότι προσθέτει 1% στην παγκόσμια παραγωγή ΑΕΠ.
Πολλές επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν στην κρίση ελέγχοντας το κόστος τους και εξετάζοντας τα επιχειρηματικά τους χαρτοφυλάκια για να διατηρήσουν τις ταμειακές ροές. Βλέπουμε τώρα να αλλάζει η εστίαση των επιχειρήσεων για να εκτιμήσουμε πώς μπορούν να «κερδίσουν όταν έρθει η σειρά τους». Έρευνες από την Gartner δείχνουν ότι το κορυφαίο 8% των μεγαλύτερων εισηγμένων εταιρειών στον κόσμο ξεπέρασε σημαντικά την αντίστοιχη ομάδα τους τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση. Η νίκη με τη σειρά έχει να κάνει με τις σωστές τολμηρές επενδύσεις που στόχευαν στην επέκταση και τν ανάπτυξη.
Πόσφατη μελέτη της EY Global σε στελέχη επιχειρήσεων διαπίστωσε ότι σχεδόν οι μισοί σχεδιάζουν εξαγορές τους επόμενους 12 μήνες. Συγκεκριμένα, η πλειονότητά τους (65%) αναζητούν να επενδύσουν σε εκτός των συνόρων τους καινοτόμες start-ups ή τεχνολογικές.
Αυτή η αναμενόμενη αύξηση των εξαγορών θα οδηγήσει σε έντονο ανταγωνισμό για ταλέντα και περιουσιακά στοιχεία, αυξάνοντας τις τιμές και αυξάνοντας τον κίνδυνο ότι οι εταιρείες να πληρώνουν υπερβολικά για τις εξαγορές. Τούτου λεχθέντος, μια άνθηση M&A θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να εκποιήσουν μη βασικά περιουσιακά στοιχεία και να απελευθερώσουν πολύτιμο κεφάλαιο που μπορεί να τεθεί σε στρατηγικές επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών δυνατοτήτων και των πράσινων λύσεων.
Ο αντίκτυπος της πανδημίας δεν ήταν συμμετρικός στην κοινωνία ούτε στις επιχειρήσεις. Για βιομηχανίες όπως το λιανικό εμπόριο, τα ταξίδια, τη φιλοξενία και την ψυχαγωγία, η πανδημία λειτούργησε ως υπαρξιακή απειλή για την επιβίωσή τους. Ενώ άλλες βιομηχανίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη, οι βιοεπιστήμες ή η τεχνολογία, έχουν δει την ανάπτυξή τους να υπερφορτίζεται κατά την πανδημία.
Η δραματική επέκταση της παροχής ψηφιακών υπηρεσιών και η επιτάχυνση των ψηφιακών πληρωμών σε αυτήν την περίοδο θα ανοίξουν τις δυνατότητες για νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Παραδόξως, η πανδημία έχει δώσει τεράστια ώθηση στις κυβερνητικές προσπάθειες να συγκρατήσουν το αφορολόγητο τμήμα της οικονομίας - με την κατάργηση σχεδόν των μετρητών και τη μετάβαση σε υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης είσπραξης φόρων.
Επιπλέον, 12 μήνες τηλεργασίας δημιουργεί νέες προκλήσεις στις επιχειρήσεις που βασίζονται σε υπηρεσίες.
Η ευκαιρία αυτή τη στιγμή για τις επιχειρήσεις είναι να ξεκινήσουν την αναμόρφωση για το μέλλον. Θα πρέπει να σκέφτονται πώς μπορούν να επωφεληθούν από αυτήν την αναπήδηση και να αποφύγουν να μείνουν πίσω από τους ανταγωνιστές ή να μην είναι προετοιμασμένοι για τις νέες εξελίξεις, ιδίως σε σχέση με τις «πράσινες» πολιτικές. Αναλαμβάνοντας δράση τώρα, μπορούν να προετοιμαστούν για επιτυχία στον κόσμο μετά την πανδημία.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από WEF
