Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Σειρά μέτρων, που θα προστατεύσουν τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία από «αθέμιτες τακτικές» των ανταγωνιστών από την Ασία, αναμένει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Sea Europe. Η Ένωση που εκπροσωπεί τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία και τις εταιρείες κατασκευής ναυτιλιακού εξοπλισμού, με αφορμή την ανακοίνωση της Κομισιόν για την εμπορική πολιτική, επισημαίνει ότι οι αθέμιτες τακτικές έχουν ενταθεί την περίοδο της πανδημίας, βάζοντας σε κίνδυνο μιας «στρατηγικής σημασίας» για την Ευρώπη βιομηχανίας.
Σήμερα το 85% των παραγγελιών στα ευρωπαϊκά ναυπηγεία αφορά κρουαζιερόπλοια ή επιβατηγά πλοία, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των παραγγελιών εμπορικών πλοίων γίνεται στο ασιατικό ναυπηγικό τρίγωνο Κίνας- Νοτίου Κορέας και Ιαπωνίας.
Όπως υπογραμμίζει χαρακτηριστικά η συγκεκριμένη βιομηχανία είναι απαραίτητη προκειμένου να διατηρήσει τη στρατηγική της αυτονομία η Ευρώπη, αλλά και για να ηγηθεί της πράσινης και ψηφιακής επανάστασης.
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται από τη Sea Europe, «οι συνεχιζόμενες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές -που επιδεινώθηκαν μετά το Covid-19- θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, αφού δεν υπάρχει στρατηγική για την επιβολή ισότιμων όρων ανταγωνισμού στη ναυπηγική βιομηχανία και της προστασίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού από την Ασία».
Από το 1988
«Παρά τις δηλώσεις και τις δεσμεύσεις, ο τομέας της θαλάσσιας τεχνολογίας στην Ευρώπη, ιδίως ο ναυπηγικός, περιμένει ακόμη συγκεκριμένες ενέργειες για να κλείσει το νομικό κενό που υπάρχει και που έχει εμποδίσει τη ναυπηγική βιομηχανία για πάνω από τρεις δεκαετίες να προστατευθεί απέναντι σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές» σημειώνει ο γ.γ. της Sea Europe Christophe Tytgat, ο οποίος υπενθυμίζει ότι από το 1988 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ενέργειες κατά των στρεβλώσεων του εμπορίου από τα ασιατικά ναυπηγεία, και προσθέτει ότι δυστυχώς καμία από αυτές τις ενέργειες που ανακοινώθηκαν τότε δεν έχει υιοθετηθεί ούτε υλοποιηθεί ποτέ. Ως αποτέλεσμα «η Ευρώπη έχασε τη δυναμική της στη ναυπηγική βιομηχανία, κάτι που οδηγεί σε εξαρτήσεις από την Ασία. Σήμερα με τον Covid-19 και ο υπόλοιπος στρατηγικός ναυπηγικός τομέας της Ευρώπης κινδυνεύει - και ως εκ τούτου και ολόκληρη η αλυσίδα εφοδιασμού».
Τα στοιχεία
Σύμφωνα με στοιχεία του 2019, οι νέες παραγγελίες ανήλθαν συνολικά σε 21 εκατ. CGT. Σε αριθμό πλοίων έγιναν παραγγελίες για 1.215 πλοία, μια μείωση κατά 50% σε σύγκριση με το 2018. Επίσης το παγκόσμιο βιβλίο παραγγελιών έπεσε στα 79,7 εκατ. CGT στο τέλος του 2019, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2004.
Σε όγκο, η Κίνα συνέχισε να ηγείται του παγκόσμιου βιβλίου παραγγελιών με μερίδιο αγοράς 34% στην παγκόσμια αγορά, ακολουθούμενη από τις Νότια Κορέα (26%), Ιαπωνία (15%) και την Ε.Ε. μαζί με τη Νορβηγία να ακολουθούν με 14,7%.
Επίσης η διετία 2018-19 σηματοδότησε μια έντονη τάση συγχωνεύσεων στον παγκόσμιο ναυπηγικό κλάδο, στη Νότια Κορέα και την Κίνα. Σύμφωνα με τη Sea Europe οι συγχωνεύσεις αυτές θα επιτρέψουν και στις δύο χώρες να ελέγχουν περίπου το 50% της παγκόσμιας αγοράς και να δραστηριοποιούνται σε όλα τα τμήματα της ναυπηγικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των τομέων υψηλής τεχνολογίας και υψηλής αξίας. Η αναφορά αυτή γίνεται γιατί η αξία κατασκευής ενός κρουαζιερόπλοιου μπορεί να φτάσει και το 1 δισ. δολάρια, σε μια περίοδο που η βιομηχανία της κρουαζιέρας βρίσκεται στο ναδίρ λόγω της πανδημίας, ενώ το κόστος κατασκευής των ποντοπόρων πλοίων είναι μικρότερο. Τα πιο ακριβά από αυτά είναι τα τελευταίας τεχνολογίας LNG carriers που μπορούν να κοστίσουν περί τα 180 εκατ. δολάρια το ένα.
Οι νέες παραγγελίες
Το 2019 τα ναυπηγεία της Ε.Ε. και της Νορβηγίας δέχθηκαν 146 νέες παραγγελίες συνολικής χωρητικότητας 2,5 εκατ CGT. Το ευρωπαϊκό βιβλίο παραγγελιών ανά τύπο πλοίου επιβεβαιώνει την εξειδίκευση των ευρωπαϊκών ναυπηγείων σε σύνθετα πλοία υψηλής τεχνολογίας, που αντιπροσωπεύουν συνολικά το 95% του ευρωπαϊκού βιβλίου παραγγελιών.
Επιπλέον, καταλήγει η Sea Europe, Κίνα και Κορέα έχουν επίσης εισαγάγει νέα ή πρόσθετα εμπορικά εμπόδια για την υποστήριξη των τοπικών ναυπηγείων τους, καθώς και των τοπικών ναυτιλιακών εταιρειών κατασκευής εξοπλισμού. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται νέες ή πρόσθετες στρεβλώσεις της αγοράς, σε μεγάλο βαθμό εις βάρος της ναυπηγικής βιομηχανίας και του ναυτιλιακού εξοπλισμού της Ευρώπης. Ο αντίκτυπος αυτής της πολιτικής μπορεί ήδη να φανεί στην αγορά των επιβατικών πλοίων, με τις πρόσφατες παραγγελίες για νέα πλοία να τοποθετούνται σχεδόν όλα στην Κίνα.
Βαριές απώλειες στη 15ετία
Η Ευρώπη έχασε σε λιγότερο από 15 χρόνια την εμπορική ναυπηγική της βιομηχανία (δηλαδή την κατασκευή τάνκερ, φορτηγών πλοίων και πλοίων μεταφοράς containerships) που πλέον κατασκευάζονται στην Ασία. Η απώλεια αυτή, σημειώνει η Sea Europe, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον «έντονο και συχνά αθέμιτο ανταγωνισμό από την Ανατολική Ασία σε συνδυασμό με την έλλειψη στρατηγικών αντιδράσεων και τομεακών πολιτικών από την Ε.Ε.». Για να παραμείνουν βιώσιμα, τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία δεν είχαν άλλη επιλογή από το να επαναπροσδιορίσουν τις ναυπηγικές τους δραστηριότητες σε νέες αγορές, για εξειδικευμένα πλοία και κρουαζιερόπλοια. Ωστόσο, σημειώνει η Sea Europe, «οι ασιατικές χώρες τώρα είναι αντιμέτωπες με μια σοβαρή πλεονάζουσα ικανότητα στα ποντοπόρα πλοία με αποτέλεσμα να αποφασίσουν να ανοιχτούν και σε νέες αγορές, σε αυτές δηλαδή που η Ευρώπη κυριαρχεί. Για το σκοπό αυτό οι χώρες αυτές έχουν εισαγάγει νέες τομεακές στρατηγικές και πολιτικές με κρατικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των μαζικών κρατικών ενισχύσεων και άλλων οικονομικών κινήτρων, με στόχο την τόνωση της ζήτησης προς όφελος των τοπικών ναυπηγείων».
