Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Τη μείωση ή ακόμη και την αναστολή καταβολής του τέλους επιτηδεύματος για χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, που κατά τη διάρκεια του 2020 υποχρεώθηκαν να αναστείλουν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες ή να τις περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας των μέτρων για την αντιμετώπιση της διασποράς του κορωνοϊού, εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών.
Επιπλέον, το υπουργείο σχεδιάζει να παρατείνει για άλλο ένα έτος την αναστολή της υποχρέωσης καταβολής τέλους επιτηδεύματος για όσους αγρότες εντάχθηκαν την 1η-1-2014 στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και συμπλήρωσαν στις 31-12-2019 την πενταετία απαλλαγής από το τέλος επιτηδεύματος, καθώς επίσης και να νομοθετήσει αναστολή και για όσους αγρότες εντάχθηκαν το 2015 στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και συμπλήρωσαν την παραπάνω πενταετία στις 31-12-2020.
Η πιο πιθανή λύση για όσες επιχειρήσεις και όσους επαγγελματίες επλήγησαν από την επιδημία του κορωνοϊού είναι να ισχύσει ποσοστό μείωσης του τέλους επιτηδεύματος ανάλογο της μείωσης του τζίρου που υπέστησαν κατά τη διάρκεια του 2020.
Εξετάζεται μάλιστα να εφαρμοστεί η κλιμάκωση του ποσοστού μείωσης η οποία προβλέφθηκε για τη μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος που ίσχυσε πέρυσι. Μελετάται, δηλαδή, να ισχύσουν τα εξής:
* μείωση 100%, δηλαδή πλήρης απαλλαγή, για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους του τουρισμού, των αερομεταφορών και των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, καθώς και για τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα του 2020 μειώθηκαν τουλάχιστον κατά 35,01% σε σύγκριση με τα ακαθάριστα έσοδα του 2019.
* μείωση κατά 30% έως 70% για τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα του 2020 μειώθηκαν κατά 5% έως 35% σε σύγκριση με τα ακαθάριστα έσοδα του 2019.
* μείωση κατά 50% για τις επιχειρήσεις που δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ.
Εξάλλου, για τους αγρότες που εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από το 2014 ή από το 2015 και βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, επειδή έχουν ήδη συμπληρώσει πενταετία στο καθεστώς αυτό θα πρέπει από φέτος να καταβάλουν τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ, αναμένεται να νομοθετηθεί αναστολή της υποχρέωσης καταβολής του συγκεκριμένου τέλους για έναν χρόνο.
Τι προβλέπεται
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει αυτή τη στιγμή η ισχύουσα νομοθεσία:
1 Οι επιτηδευματίες και οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα υποχρεούνται σε καταβολή ετήσιου τέλους επιτηδεύματος, το οποίο ανέρχεται σε:
α) 800 ευρώ ετησίως, για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους,
β) 1.000 ευρώ ετησίως, για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους,
γ) 650 ευρώ ετησίως, για ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες,
δ) 600 ευρώ ετησίως, για κάθε υποκατάστημα.
Ειδικά για τις Αστικές μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες καθώς και για τους εργαζόμενους με «μπλοκάκια» (τα φυσικά πρόσωπα που το εισόδημά τους προέρχεται από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα και έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι 3 φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή με περισσότερα από 3 φυσικά ή νομικά πρόσωπα, αλλά το 75% των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από 1 φυσικό ή νομικό πρόσωπο) τα ποσά του τέλους επιτηδεύματος ανέρχονται σε:
α) 400 ευρώ ετησίως, εφόσον η έδρα βρίσκεται σε τουριστικό τόπο ή σε πόλεις-χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους,
β) 500 ευρώ ετησίως, εφόσον η έδρα βρίσκεται σε πόλη με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.
Η περιοχή του Νομού Αττικής λογίζεται ως μια πόλη, καθώς και το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης.
2 Υποχρεωμένοι να καταβάλουν φέτος τέλος επιτηδεύματος, για τη χρήση του 2020, είναι επίσης και όσοι αγρότες εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από την 1η Ιανουαρίου 2014 και από την 1η Ιανουαρίου 2015. Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα είχαν διευκρινιστεί το 2014 με την υπ' αριθμόν ΠΟΛ. 1053 εγκύκλιο της τότε Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, για τους αγρότες οι οποίοι έως το 2013 υπάγονταν στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ αλλά από το 2014 υποχρεώθηκαν να τηρήσουν βιβλία και να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, αυτή η ημερομηνία μεταβολής (η 1η-1-2014) θεωρείται ως πρώτη έναρξη και από την ημερομηνία αυτή και για τα επόμενα πέντε (5) έτη, εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος. Συνεπώς, το 2019 ήταν το πρώτο φορολογικό έτος για το οποίο δεν ίσχυε πλέον η απαλλαγή των αγροτών αυτών από το τέλος επιτηδεύματος, οπότε όφειλαν να το καταβάλουν, για πρώτη φορά, το 2020. Όμως με νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης θεσπίστηκε αναστολή της υποχρέωσης αυτής για τους συγκεκριμένους αγρότες, η οποία όμως ισχύει μόνο για το φορολογικό έτος 2019 κι όχι και για το φορολογικό έτος 2020.
Με βάση, εξάλλου, την εγκύκλιο εκείνη όσοι αγρότες έως το 2014 υπάγονταν στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ αλλά από το 2015 υποχρεώθηκαν να τηρήσουν βιβλία και να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, αυτή η ημερομηνία μεταβολής (η 1η-1-2015) θεωρείται ως πρώτη έναρξη και από την ημερομηνία αυτή και για τα επόμενα πέντε (5) έτη, εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος. Συνεπώς, το 2020 είναι το πρώτο φορολογικό έτος για το οποίο δεν ισχύει πλέον η απαλλαγή των αγροτών αυτών από το τέλος επιτηδεύματος, το οποίο οφείλουν να καταβάλουν φέτος, για το έτος αυτό.
3 Σε περίπτωση διακοπής της δραστηριότητας μέσα στη χρήση, το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης ή της άσκησης του επαγγέλματος. Χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 15 ημερών λογίζεται ως μήνας.
4 Από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος εξαιρούνται:
α) Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που κατά τη διάρκεια του 2020 βρίσκονταν σε «αδράνεια», δηλαδή είχαν πάψει να πραγματοποιούν συναλλαγές που συνδέονται με την άσκηση των επιχειρηματικών-επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους. Η «αδράνεια» πρέπει να έχει δηλωθεί στο Τμήμα Μητρώου της αρμόδιας ΔΟΥ είτε εμπρόθεσμα, εντός 30 ημερών από τη στιγμή έναρξης της «αδράνειας», είτε εκπρόθεσμα, κατόπιν πληρωμής προστίμου 100 ευρώ.
Όσοι επιχειρηματίες, αγρότες ενταγμένοι από το 2014 και από το 2015 στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, ελεύθεροι επαγγελματίες και εργαζόμενοι με «μπλοκάκια» τέθηκαν σε «αδράνεια» κάποια χρονική στιγμή μέσα στο 2020 επιτρέπεται να πληρώσουν φέτος το τέλος επιτηδεύματος της χρήσης του 2020 μειωμένο κατά ποσοστό ανάλογο του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο έπαψαν να έχουν δραστηριότητα μέσα στο έτος αυτό. Ειδικότερα, σε κάθε τέτοια περίπτωση, το ετήσιο τέλος επιτηδεύματος προβλέπεται ότι περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες στους οποίους ο υπόχρεος είχε δραστηριότητα εντός του 2020. Χρονικό διάστημα άσκησης δραστηριότητας μεγαλύτερο των 15 ημερών μέσα σε έναν μήνα λογίζεται ως ολόκληρος μήνας.
β) Οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων ανεξαρτήτως εάν έχει παρέλθει ή όχι πενταετία από την πρώτη έναρξη εργασιών τους.
γ) Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που βρίσκονται σε κατάσταση εκκαθάρισης ή πτώχευσης.
δ) Οι αγρότες, οι οποίοι είναι μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του ν. 4384/2016.
ε) Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι σχολικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του ν. 1566/1985.
στ) Τα πρόσωπα που ασκούν ατομική εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
ζ) Οι εμπορικές επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ, που ασκούν τις δραστηριότητές τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
η) Οι ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, καθώς και οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ, εφόσον δεν έχουν παρέλθει 5 έτη από την υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών.
θ) Οι περιπτώσεις ατομικών εμπορικών ή αγροτικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται 3 έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65ο έτος της ηλικίας.
5 Το τέλος επιτηδεύματος βεβαιώνεται και εμφανίζεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα υπολογισμού του φόρου εισοδήματος του φορολογικού έτους 2020.
