Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Υπό στενή παρακολούθηση από το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται το «δημόσιο ταμείο» με το καλημέρα της νέας χρονιάς, καθώς το 2021 οι δυσκολίες αναμένεται ότι θα είναι εξίσου μεγάλες, αν όχι μεγαλύτερες, συγκριτικά με το 2020.
Η χρονιά ξεκίνησε με lockdown, το οποίο μάλιστα αναμένεται να παραταθεί για ολόκληρο τον Ιανουάριο, ενδεχομένως και τον Φεβρουάριο. Αυτό υποχρεώνει το οικονομικό επιτελείο να διαθέσει τα περισσότερα από τα «πυρομαχικά» που έχει κρατήσει στην άκρη για να στηρίξει την αγορά από το πρώτο τρίμηνο. Δεδομένου, λοιπόν, ότι ουδείς μπορεί να προδικάσει το τέλος της υγειονομικής περιπέτειας, οι κινήσεις του οικονομικού επιτελείου το αμέσως επόμενο διάστημα θα είναι απολύτως «μετρημένες».
Οι πρώτες αποφάσεις για τη νέα χρονιά δείχνουν ακριβώς προς αυτήν την κατεύθυνση. Το υπουργείο Οικονομικών πρώτα κάλεσε τους καταναλωτές να κάνουν τις αιτήσεις τους για το επίδομα θέρμανσης και μετά προγραμματίζει να ξεκαθαρίσει ποιο θα είναι το ποσό που θα λαμβάνει το κάθε νοικοκυριό. Ίδια «συνταγή» και με την Επιστρεπτέα Προκαταβολή 5. Το φαινόμενο της 4ης φάσης -όπου είχε προϋπολογιστεί η διάθεση ποσού 1,2 δισ. ευρώ και τελικώς φτάσαμε στα 2,2 δισ. ευρώ- δεν θα μπορούσε να επαναληφθεί. Έτσι, ζητούνται και πάλι οι αιτήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος μέχρι τις 15 Ιανουαρίου και στη συνέχεια να ανακοινωθεί ποιο θα είναι το ποσό που θα αντιστοιχεί στην κάθε επιχείρηση. Και αυτό για να μην ξεπεραστεί ο προϋπολογισμός του 1,5 δισ. ευρώ.
Μπορεί ο προϋπολογισμός του 2021 να προβλέπει κονδύλι 7,546 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αγοράς μέσα στο έτος, ωστόσο, μια περισσότερο προσεκτική ματιά στα στοιχεία δείχνει ότι το ποσό αυτό έχει σχεδόν «δεσμευτεί» εξ ολοκλήρου:
1. Τα 816 εκατ. ευρώ έχουν ήδη δεσμευτεί για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες.
2. Τα 767 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτήσουν το πάγωμα της εισφοράς αλληλεγγύης.
3. Τα 246 εκατ. ευρώ που έχουν δεσμευτεί για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών όσων βρέθηκαν σε αναστολή, αλλά και τα 439 εκατ. ευρώ για την καταβολή της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, καλύπτουν μόνο τις αναστολές του Δεκεμβρίου.
Όπως ανακοινώθηκε χθες από το υπουργείο Εργασίας, μόνο για να δοθούν τα επιδόματα των 534 ευρώ σε 645.054 δικαιούχους του επιδόματος για τον μήνα Δεκέμβριο χρειάζονται 325,7 εκατ. ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το κονδύλι για τις ασφαλιστικές εισφορές.
Δεδομένου ότι οι αναστολές συνεχίζονται και τον Ιανουάριο -και χωρίς να μπορεί να προδικάσει ότι δεν θα απαιτηθεί παράταση και για τον Φεβρουάριο- είναι δεδομένο ότι για τις αναστολές θα χρειαστούν πολύ περισσότερα χρήματα από τα περίπου 700 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί. Να σημειωθεί ότι στον προϋπολογισμό του 2021 έχουν εγγραφεί και 300 εκατ. ευρώ για την καταβολή της αναλογίας του δώρου Χριστουγέννων από το Δημόσιο, η οποία θα ολοκληρωθεί μέσα στις επόμενες ημέρες.
4. Οι δύο επιστρεπτέες προκαταβολές που θα υλοποιηθούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο έχουν προϋπολογισμό 2,2 δισ. ευρώ. Ακόμη και αν αποφευχθούν οι αποκλίσεις, αυτό το ποσό ουσιαστικά «εξαφανίζει» το ειδικό αποθεματικό των τριών δισ. ευρώ που έχει συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό του 2021 για να χρηματοδοτηθούν μέτρα στήριξης.
5. Για την ενίσχυση των δανειοληπτών μέσω του προγράμματος «Γέφυρα» έχουν προβλεφθεί 388 εκατ. ευρώ και για το 2020 και για το 2021, εκ των οποίων μέχρι στιγμής έχουν δοθεί μόνο τα 33 εκατ. ευρώ. Δεδομένου ότι οι περισσότερες επιδοτήσεις θα ξεκινήσουν από τον Απρίλιο και μετά, το κονδύλι θα απορροφηθεί εξ ολοκλήρου από τον Απρίλιο μέχρι και τον Δεκέμβριο.
6. Τα 800 εκατ. ευρώ είναι ήδη δεσμευμένα για τις χρηματοδοτήσεις που έχουν προβλεφθεί να γίνουν μέσω των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.
7. Περίπου 500 εκατ. ευρώ χρειάζονται για τις προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού, για τις νέες προσλήψεις στα μέσα μεταφοράς, για την ενίσχυση του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού, για την παράταση του τακτικού επιδόματος ανεργίας, αλλά και για την αποζημίωση των ιδιοκτητών που υφίστανται ήδη «κούρεμα» ή ακόμη και μηδενισμό του ενοικίου.
Μάλιστα, το κονδύλι για τους ιδιοκτήτες έχει ήδη «φουσκώσει» καθώς αυξήθηκαν οι συντελεστές αποζημίωσης των φυσικών προσώπων, ενώ προστέθηκαν αποζημιώσεις και για τα νομικά πρόσωπα. Με το σενάριο ότι η αναστολή των συμβάσεων θα παραταθεί και για τον Ιανουάριο, ουσιαστικά το κονδύλι των 7 από τα 7,5 δισ. ευρώ εξαντλείται. Δεν εξαντλούνται όμως και οι δεσμεύσεις που έχει ήδη αναλάβει η κυβέρνηση.
Η παροχή πρόσθετων διευκολύνσεων για την αποπληρωμή των αναστολών φορολογικών υποχρεώσεων θα κοστίσουν δημοσιονομικά, ενώ την ίδια στιγμή το ποσό των φόρων που θα έχουν ανασταλεί μεγαλώνει μετά και την προσθήκη των φορολογικών υποχρεώσεων του Ιανουαρίου.
Ένα πρόγραμμα «Γέφυρα» για τα επιχειρηματικά δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων επίσης θα έχει δημοσιονομικό κόστος, ενώ μένει να φανεί και ποιο θα είναι το κονδύλι που θα χρειαστεί για να καλυφθεί το πρόγραμμα ενίσχυσης των επιχειρήσεων με βάση τις δαπάνες που έχουν πραγματοποιήσει μέσα στην πανδημία. Για την κάλυψη αυτών των δεσμεύσεων αναμένεται να χρησιμοποιηθούν τα κονδύλια του REACT-EU, δηλαδή τμήματος των κεφαλαίων των 5,5 δισ. ευρώ που προβλέπεται ότι θα εισρεύσουν από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. [
