Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Λιγότερο φόρο θα κληθούν να πληρώσουν το 2021 εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι που απέκτησαν εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, από ενοίκια, μερίσματα, τόκους και δικαιώματα ή ακόμη και από «υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου».
Τα εισοδήματα αυτά, εφόσον αποκτήθηκαν μέσα στο 2020, απαλλάσσονται αναδρομικά από την εισφορά αλληλεγγύης, κάτι που στην πράξη σημαίνει μείωση του συντελεστή φορολόγησής τους ακόμη και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες. Λιγότερες κρατήσεις θα γίνονται όμως από το νέο έτος και στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα.
Γι’ αυτούς δεν θα επιβάλλεται εισφορά αλληλεγγύης στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες που θα αποκτάται μέσα στο 2021.
Επειδή όμως η εισφορά αλληλεγγύης παρακρατείται, το όφελος θα φανεί στη μισθοδοσία του Ιανουαρίου. Φορολογούμενοι οι οποίοι ενδεχομένως να έχουν εισοδήματα από περισσότερες πηγές (π.χ. και από μισθό στον ιδιωτικό τομέα αλλά και εισόδημα από ενοίκια) θα βγουν πολλαπλά κερδισμένοι καθώς η μείωση της επιβάρυνσης θα αποτυπωθεί και στο εκκαθαριστικό του 2021, και στη μισθοδοσία του νέου έτους αλλά και στο εκκαθαριστικό του 2022.
Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης δεν αφορά μόνο τα εισοδήματα από μισθούς του Δημοσίου και από συντάξεις. Ωστόσο, αν οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο και οι συνταξιούχοι έχουν εισοδήματα και από μια δεύτερη πηγή (π.χ. από ενοίκιο), τότε θα έχουν κι αυτοί όφελος το οποίο θα αποτυπωθεί στο εκκαθαριστικό του 2021.
Τις λεπτομέρειες για την εφαρμογή του μέτρου του «παγώματος» της εισφοράς αλληλεγγύης περιγράφει απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Αποσαφηνίζεται ότι οι αμοιβές Δ.Σ. δεν θα απαλλαγούν το 2020 από την εισφορά αλληλεγγύης καθώς αντιμετωπίζονται φορολογικά ως εισόδημα από μισθωτή υπηρεσία (άρα θα απαλλαγούν από την εισφορά το 2021). Επίσης, αν κάποιος πέφτει στην τσιμπίδα των τεκμηρίων, για να απαλλαγεί από την εισφορά αλληλεγγύης θα πρέπει να μην έχει φορολογηθεί βάσει τεκμηρίων για τα προηγούμενα δύο χρόνια.
Τα 10 σημεία της απόφασης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων έχουν ως εξής:
1 Με το άρθρο 298 του ν. 4738/2020 προστέθηκαν παράγραφοι 49 και 50 στο άρθρο 72 του ν.4172/2013 (ΚΦΕ). Με τις διατάξεις αυτές, ειδικά για το φορολογικό έτος 2020 απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ΚΦΕ τα εισοδήματα που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, με εξαίρεση τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Για το φορολογικό έτος 2021 απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α ΚΦΕ μόνο τα εισοδήματα που αποκτώνται από μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα. Αν το εισόδημα προσδιορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 34 ΚΦΕ, η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τα φορολογικά έτη 2020 και 2021 παρέχεται εφόσον για τα δύο προηγούμενα, κατά περίπτωση, φορολογικά έτη δεν έτυχε εφαρμογής ο εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας σύμφωνα με τα άρθρα 30, 31, 32, 33 και 34 ΚΦΕ.
2 Κατά το φορολογικό έτος 2020 δεν επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α ΚΦΕ στο εισόδημα από τις ακόλουθες κατηγορίες:
* από «επιχειρηματική δραστηριότητα»,
* από «κεφάλαιο» (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα και ακίνητη περιουσία), καθώς και από «υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου».
3 Στα εισοδήματα των ως άνω κατηγοριών περιλαμβάνονται αυτά για τα οποία ο φορολογούμενος απέκτησε το δικαίωμα είσπραξης στο φορολογικό έτος 2020, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 8 του ΚΦΕ και την ΠΟΛ.1223/2015 εγκύκλιο, με την οποία δόθηκαν οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων.
4 Σύμφωνα με την ΠΟΛ 1223/2015 εγκύκλιο, στο εισόδημα από μερίσματα (στην έννοια των οποίων εμπίπτουν και τα προμερίσματα, καθώς και οι προσωρινές απολήψεις κερδών) δεν επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ΚΦΕ όταν η λήψη της απόφασης για την έγκριση της διανομής τους από το αρμόδιο όργανο του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας έλαβε χώρα το φορολογικό έτος 2020. Όσον αφορά τη διανομή εκτάκτων αποθεματικών Α.Ε. και ΕΠΕ, καθώς και τη διανομή κερδών προσωπικών εταιρειών κ.λπ. που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, ως προς τον χρόνο απόκτησης και φορολόγησης των εισοδημάτων αυτών έχουν εφαρμογή ομοίως τα οριζόμενα στην ως άνω εγκύκλιο. Ακόμα, επισημαίνεται ότι χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων) νομικών προσώπων που τηρούν βιβλία με την απλογραφική μέθοδο θεωρείται η ημερομηνία κατά την οποία έκλεισε η διαχείριση. Σε κάθε περίπτωση, δηλαδή, κρίσιμος για την απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για το φορολογικό έτος 2020 είναι ο χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των μερισμάτων και όχι ο χρόνος που προέκυψαν τα κέρδη για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, ή ο χρόνος καταβολής αυτών.
5 Για το φορολογικό έτος 2020 επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης τα κάθε είδους εισοδήματα από «μισθωτή εργασία και συντάξεις» κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 12 του ΚΦΕ, ανεξαρτήτως του τρόπου φορολογίας αυτών (με την κλίμακα του άρθρου 15 ή αυτοτελώς). Επομένως, για το φορολογικό έτος 2020 επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης στις αμοιβές μελών Δ.Σ. της περ. δ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 ΚΦΕ, καθώς και στο εισόδημα της περ. στ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 ΚΦΕ.
6 Αν το εισόδημα φορολογικού έτους 2020 προσδιορίζεται σύμφωνα με τις περ. β’ και γ’ της παρ. 1 του άρθρου 34 ΚΦΕ, η απαλλαγή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης παρέχεται εφόσον για τα δύο (2) προηγούμενα φορολογικά έτη δεν έτυχε εφαρμογής ο εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας, σύμφωνα με τα άρθρα 30, 31, 32, 33 και 34 ΚΦΕ. Κατόπιν τούτων, αν στο φορολογικό έτος 2020 προκύψει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων που φορολογείται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, προκειμένου να μην επιβληθεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, πρέπει για τα δύο προηγούμενα φορολογικά έτη (2018 και 2019) είτε να μην υπάρχει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων είτε αυτή να έχει καλυφθεί έστω και με εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση.
7 Αναφορικά με το φορολογικό έτος 2021, η απαλλαγή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα έχει εφαρμογή αποκλειστικά και μόνο στον ιδιωτικό τομέα για τα εισοδήματα που αποκτώνται από μισθωτή εργασία, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 12 ΚΦΕ. Ομοίως δεν θα επιβληθεί ειδική εισφορά αλληλεγγύης στις αμοιβές μελών Δ.Σ. της περ. δ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12, καθώς και στο εισόδημα της περ. στ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του ΚΦΕ. Συνεπώς, για τα εισοδήματα αυτά από τον Ιανουάριο του 2021 δεν θα πρέπει να διενεργείται παρακράτηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης με βάση την παρ. 6 του άρθρου 43Α του ΚΦΕ.
8 Αντιθέτως, παρακράτηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης διενεργείται στις κάθε είδους συντάξεις από όποιον φορέα και αν καταβάλλονται. Διευκρινίζεται, περαιτέρω, ότι το ασφάλισμα που καταβάλλεται στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων (περ. ζ’ παρ. 3 άρθρου 12 ΚΦΕ), είτε καταβάλλεται εφάπαξ είτε με τη μορφή περιοδικής παροχής, αποτελεί εισόδημα από σύνταξη και όχι από μισθωτή εργασία και ως εκ τούτου δεν απαλλάσσεται της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης ούτε για το φορολογικό έτος 2020 ούτε για το φορολογικό έτος 2021.
9 Αν στο φορολογικό έτος 2021 προκύψει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων που φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία (άρθρο 34 παρ. 1 περ. α ) για δικαιούχους απαλλαγής ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, προκειμένου να μην επιβληθεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, πρέπει τα δύο προηγούμενα φορολογικά έτη (2019 και 2020) είτε να μην υπάρχει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων είτε αυτή να έχει καλυφθεί έστω και με εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση. Στην περίπτωση αυτή, η απαλλαγή στην προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων χορηγείται μόνο εφόσον ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα από μισθωτή εργασία από τον ιδιωτικό τομέα.
10 Εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα είναι μόνο όσοι εργάζονται σε φορείς εκτός δημοσίων υπηρεσιών, αποκεντρωμένων διοικήσεων, ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και νομικών προσώπων αυτών, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου εντός Γενικής Κυβέρνησης (βλ. και άρθρο 31 παρ. 1 ν. 4756/2020 (Α’ 235).
