Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Συναγερμός σήμανε ξανά στις διεθνείς αγορές, μετά τη νέα μετάλλαξη του κορονοϊού που εντοπίστηκε στη Βρετανία, εγείροντας ανησυχίες για πιο σφοδρή εξάπλωση του Covid-19 και θέτοντας υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Οι χώρες του πλανήτη η μία μετά την άλλη διέκοψαν κάθε εμπορική δραστηριότητα με τη Βρετανία, που αναδεικνύεται πλέον στον «Μεγάλο Ασθενή της Ευρώπης», επιβάλλοντας ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, σε μία προσπάθεια να συγκρατήσουν τη νέα επέλαση του ιού, καθώς η νέα μετάλλαξη θεωρείται ότι τον καθιστά 70% πιο μεταδοτικό. Η Βρετανία, βυθισμένη στο χάος, βρίσκεται αντιμέτωπη με «διπλό χτύπημα» λίγες μόλις ημέρες πριν από το οριστικό της «διαζύγιο» από την Ε.Ε., από τη μία η μετάλλαξη του κορονοϊού που την απειλεί με επισιτιστική κρίση, αφού έχει διακοπεί η αλυσίδα τροφοδοσίας, και από την άλλη το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις του Βrexit που βρίσκονται λίγο πριν από το «ναυάγιο». Αξιωματούχοι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) έσπευσαν ωστόσο να καθησυχάσουν λέγοντας ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας από τη μετάλλαξη του κορονοϊού.
Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται αποκομμένο από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης μετά τη διακοπή των ταξιδιωτικών συνδέσεων από τους στενότερους συμμάχους του. Η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία, το Βέλγιο, το Ισραήλ και ο Καναδάς διέκοψαν τις αεροπορικές συνδέσεις τους με τη Βρετανία μετά την προειδοποίηση το Σάββατο από τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον ότι ένα εξαιρετικά μεταδοτικό στέλεχος του νέου κορονοϊού αποτελεί κίνδυνο για τη χώρα. Η Γαλλία έκλεισε τα σύνορά της με τη Βρετανία για μετακίνηση ανθρώπων και φορτηγών, αποκλείοντας τη σημαντικότερη εμπορική της αρτηρία με την ηπειρωτική Ευρώπη. Ο υπουργός Μεταφορών της Βρετανίας Γκραντ Σαπς χαρακτήρισε απρόσμενη την κίνηση της Γαλλίας, σημειώνοντας ότι βασική του προτεραιότητα είναι η άρση των απαγορεύσεων, καθησυχάζοντας τους Βρετανούς ότι η χώρα, δεδομένης της προετοιμασίας της για το τέλος της μεταβατικής περιόδου του Brexit, είναι προετοιμασμένη. Η βρετανική κυβέρνηση έχει ενεργοποιήσει σχέδια έκτακτης ανάγκης για να αντιμετωπίσει καθυστερήσεις στις μεταφορές στο Κεντ στη νότια Αγγλία.
Από την πλευρά τους, οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. ζήτησαν από την Κομισιόν να εκδώσει άμεσα οδηγίες προκειμένου να συντονίσει την κοινή προσέγγιση της Ε.Ε. αναφορικά με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς προς τη Βρετανία. Εκπρόσωποι των χωρών μελών της Ε.Ε. συγκάλεσαν έκτακτη τηλεδιάσκεψη για τον σκοπό αυτό και υποστήριξαν την ιδέα μιας συντονισμένης προσέγγισης, όπως ανέφερε διπλωματική πηγή. Η εξέλιξη αυτή, που λαμβάνει χώρα λίγο προτού ο εμβολιασμός αρχίσει σε ολόκληρο τον κόσμο, δημιουργεί ξανά πανικό για τις προεκτάσεις που μπορεί να πάρει η πανδημία, η οποία έχει ήδη οδηγήσει στον θάνατο 1,7 εκατ. άτομα παγκοσμίως και περισσότερους από 67.000 στη Βρετανία.
Αδειάζουν τα ράφια
Οι Βρετανοί έσπευσαν μαζικά στα σούπερ μάρκετ για να προμηθευτούν τα είδη πρώτης ανάγκης εν όψει μάλιστα εορταστικής περιόδου, με αποτέλεσμα να προκληθούν σκηνές πανικού και να σχηματιστούν ουρές. Ο βρετανικός όμιλος σούπερ μάρκετ Sainsbury προειδοποίησε ότι εντός ημερών θα αρχίσουν να είναι εμφανείς οι ελλείψεις στα ράφια εάν δεν αποκατασταθεί γρήγορα η σύνδεση σε ό,τι αφορά τις μεταφορές με την ηπειρωτική Ευρώπη. Παράλληλα, η Sainsbury’s προέτρεψε τις κυβερνήσεις Βρετανίας και Γαλλίας να καταλήξουν σε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση που θα θέτει ως προτεραιότητα την άμεση διέλευση προϊόντων και άλλων τροφίμων στα λιμάνια.
Η Sainsbury’s, η δεύτερη μεγαλύτερη στη Βρετανία αλυσίδα σούπερ μάρκετ, ανέφερε ότι όλα τα προϊόντα για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι των Βρετανών είναι ήδη στη χώρα και «έχουμε επάρκεια σε αυτά». Ο όμιλος ανέφερε ότι προμηθεύεται ό,τι μπορεί από εγχώριες εταιρείες και ότι αναζητά εναλλακτικές λύσεις μεταφοράς για τα προϊόντα που προέρχονται από την Ευρώπη. Σύμφωνα με τον σύνδεσμο λιανεμπόρων της Μεγάλης Βρετανίας (BRC), οι εταιρείες λιανικής πώλησης έχουν επαρκή αποθέματα σε προϊόντα εν όψει των Χριστουγέννων. Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι το παρατεταμένο κλείσιμο των γαλλικών συνόρων θα αποτελέσει πρόβλημα, καθώς η Βρετανία διανύει τις τελευταίες ημέρες πριν από τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του Brexit με την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Δεκεμβρίου.
Αντίστοιχα, και η αλυσίδα σουπερμάρκετ Tesco προειδοποίησε για ελλείψεις σε φρούτα και λαχανικά προς το τέλος της εβδομάδας εάν οι αρτηρίες μεταφορών δεν ανοίξουν ξανά γρήγορα με την ηπειρωτική Ευρώπη.
Στο μάτι του κυκλώνα
Ο πανικός αυτός εξαπλώθηκε γρήγορα και στις αγορές, με τους κλάδους αερομεταφορών και ψυχαγωγίας να δέχονται και πάλι καίριο πλήγμα: ο μητρικός όμιλος της British Airways, ΙΑG, «είδε» τη μετοχή του να καταρρέει περίπου 10%, η EasyJet 7% και η Air France KLM περίπου 5%. Οι ευρωπαϊκές μετοχές κατέγραψαν ενδοσυνεδριακά πτώση 3%, όπως και ο δείκτης FTSE 100 στο Λονδίνο, για να τις «μαζέψει» ελαφρώς προς το τέλος της συνεδρίασης, με τις βρετανικές τράπεζες Lloyds και Barclays να χάνουν προς στιγμή περισσότερο από 6% της αξίας τους.
Σε πτώση και η Wall Street στο ξεκίνημά της, με τους τρεις χρηματιστηριακούς δείκτες να καταγράφουν απώλειες άνω του 1% και με τον ενεργειακό κλάδο να δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα.
Οι μετοχές των Chevron, ExxonMobil και Occidental Petroleum υποχώρησαν από 2% έως 5%. Στους χαμένους και ο κλάδος ταξιδίων, με τον επιμέρους δείκτη αεροπορικών εταιρειών του S&P 500 να κάνει βουτιά 3%, παρότι οι αεροπορικές εταιρείες αναμένεται να λάβουν επιπλέον κρατική βοήθεια ύψους 15 δισ. δολαρίων. Στα ύψη και ο δείκτης μεταβλητότητας της Wall Street, VIX, που εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές Νοεμβρίου. «Η βασική μας ανησυχία για τους επόμενους μήνες στην Ευρώπη θα είναι ότι η βρετανική μετάλλαξη του ιού είναι ήδη εκτός ελέγχου στην ήπειρο, εξέλιξη που μπορεί να αυξήσει τις πιέσεις στα συστήματα υγείας και να επιβάλει ακόμα αυστηρότερα lockdown με αυξανόμενο οικονομικό κόστος», ανέφερε υψηλόβαθμος οικονομολόγος της AXA Investment Managers. Ωστόσο, προς το τέλος της συνεδρίασης, η Wall Street μετρίασε τις απώλειές της, με τον δείκτη Dow Jones να γυρίζει σε άνοδο.
Από τα νομίσματα, το μεγαλύτερο πλήγμα, όπως ήταν φυσικό, υπέστη η στερλίνα, η οποία άγγιξε χαμηλό 10 ημερών έναντι δολαρίου και ευρώ, παρότι κατάφερε να μετριάσει τις μεγάλες αρχικές απώλειες. Έναντι του δολαρίου, υποχώρησε προς στιγμή 2,5%, κάτω από το φράγμα του 1,32, στη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τον Μάρτιο, ενώ έναντι του ευρώ υποχώρησε περισσότερο από 1% στις 92,16 πένες.
Σε ελεύθερη πτώση, που ενδοσυνεδριακά έφθασε έως 5%, και οι τιμές πετρελαίου, με το brent να διολισθαίνει προς στιγμή κάτω από το φράγμα των 50 δολαρίων το βαρέλι. Στην πτώση συνέβαλε και η είδηση ότι η Royal Dutch Shell θα απομειώσει την αξία ενεργητικού της κατά 4,5 δισ. δολαρια, προειδοποιώντας παράλληλα για εξασθενημένη κερδοφορία στο τέταρτο τρίμηνο, σε μία εξέλιξη που καταδεικνύει ότι ο πετρελαϊκός κολοσσός εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα εν μέσω της πανδημίας.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι επενδυτές αναζήτησαν την ασφάλεια στα κρατικά ομόλογα και στο δολάριο. Η απόδοση του διετούς βρετανικού κρατικού ομολόγου άγγιξε νέο ιστορικό χαμηλό.
Αναλυτές σημειώνουν ότι μέσα σε αυτό το περιβάλλον πανικού, η πτώση θα ήταν πολύ μεγαλύτερη εάν δεν είχαν προηγηθεί οι θετικές εξελίξεις με τα εμβόλια. Στη συγκράτηση των απωλειών και στο μετέπειτα θετικό γύρισμα του δείκτη Dow Jones συνέβαλε και η ψήφιση από το Κογκρέσο του νέου πακέτου δημοσιονομικών μέτρων στήριξης της αμερικανικής οικονομίας, ύψους 900 δισ. δολαρίων, που περιλαμβάνει συνέχιση έκτακτων παροχών σε ανέργους και γενικότερα στον αμερικανικό πληθυσμό. Οι απώλειες έγιναν ακόμη πιο έντονες λόγω του περιορισμένου όγκου συναλλαγών που παρατηρείται στις αγορές εν μέσω της περιόδου των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν αναλυτές.
Κεφάλαια 1,86 δισ. απώλεσε το Χ.Α.
Mε κόστος 1,86 δισ. ευρώ πλήρωσε το Χρηματιστήριο Αθηνών τις ισχυρές αναταράξεις που προκάλεσε χθες σε όλες τις αγορές του κόσμου ο εντοπισμός μετάλλαξης του Covid-19 που αρχικώς ανιχνεύθηκε στη Βρετανία.
H χθεσινή μεγάλη βουτιά (-3,80%) του γενικού δείκτη ήταν αποτέλεσμα ισχυρών ρευστοποιήσεων που εκδηλώθηκαν από ξένα funds. Ειδικότερα οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μέσω των Citigroup, Goldman Sachs, Morgan Stanley και UBS πραγματοποιήθηκαν σημαντικές πωλήσεις στις τραπεζικές μετοχές, εύλογη κίνηση καθώς είχαν σημειώσει σημαντικά κέρδη το τελευταίο διάστημα. Ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε με απώλειες 6,39%, στις 480,32 μονάδες.
Οι πωλήσεις πραγματοποιήθηκαν με αξιόλογο τζίρο και όγκο, απόδειξη του γενικότερου αρνητικού κλίματος που επικρατεί στις αγορές.
Οι μεγάλες απώλειες (-6,39%) του τραπεζικού δείκτη δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών για τον κλάδο-αρνητικό πρωταγωνιστή ημέρας, ενώ η χθεσινή συνεδρίαση αφαίρεσε από τη συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. 1,855 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα αυτή να διαμορφώνεται στα 51,408 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών, απαιτείται υπομονή και διαχείριση των θέσεων με μέτρο και σύνεση, ώσπου να καθαρίσει το τοπίο και να ανακοινωθούν νεότερες εξελίξεις από την επιστημονική κοινότητα, καθώς κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει την ένταση και την έκταση της διόρθωσης.
Η βασική στρατηγική των αγοραστών ήταν να μη δώσει κλείσιμο χαμηλότερα των 759 μονάδων ο Γ.Δ. και χαμηλότερα των 1.814 μονάδων ο FTSE25, προκειμένου να μην ενεργοποιηθεί το ημερήσιο σήμα εξόδου [ενδοσυνεδριακά ο Γ.Δ. έφθασε να υποχωρεί μέχρι τις 749,59 μονάδες (-6,31%) και ο FTSE25 μέχρι τις 1.784,08 μονάδες (-6,87%)].
Η διόρθωση ήταν απόλυτα δικαιολογημένη και καλοδεχούμενη, καθώς η αγορά είχε σημειώσει σημαντικές υπερβολές, οι οποίες σε κάποιο βαθμό εκτονώνονται βραχυπρόθεσμα. Σημαντικά κέρδη καταγράφει ο τραπεζικός δείκτης το τελευταίο δίμηνο (+117%), οπότε αναμενόμενη ήταν η χθεσινή διόρθωση με αφορμή τις εξελίξεις της πανδημίας, καθώς οι επενδυτές κατοχυρώνουν τα βραχυπρόθεσμα κέρδη τους με τον φόβο μην επιστρέψουμε στην προηγούμενη εικόνα του τρέχοντος έτους.
Ωστόσο, παραμένουν οι προσδοκίες για θετικές εξελίξεις για τις τράπεζες το 2021, καθώς θα είναι έτος της τελικής εξυγίανσής τους, όπου θα βρεθούν με μονοψήφια NPEs και θα προετοιμάζονται για τη μεγάλη επαναφορά και πλήρως εξυγιασμένες θα επανατοποθετηθούν στην οικονομία.
Με το APS «Ηρακλής 2» θα ξεκινήσει ο δεύτερος κύκλος τιτλοποιήσεων από τις ελληνικές τράπεζες μετά τον Απρίλιο του 2021 ενώ για τα νέα NPEs θα εκδοθούν προνομιούχες μετοχές από το κράτος για όσες τράπεζες χρειαστούν κεφάλαια για την εξυγίανση.
Η ένταση των ρευστοποιήσεων ήταν ισχυρή αφού υποστηρίχθηκε από υψηλό όγκο συναλλαγών, αλλά και αξία συναλλαγών που υπερέβη τα 100 εκατ. ευρώ. Σταδιακά και όσο περνούσε η ώρα των συναλλαγών οι απώλειες μαζεύτηκαν, αλλά η συνεδρίαση είχε ήδη καταλήξει σε αρνητικό πρόσημο. Το χθεσινό κλείσιμο του γενικού δείκτη το συνάντησε η αγορά τελευταία φορά στη συνεδρίαση της 3ης Δεκεμβρίου.
