Τις καταναλωτικές τάσεις εν μέσω της πανδημίας εν όψει και των εορτών «αφουγκράζεται» η έρευνα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικών Πωλήσεων Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ). Τα αποτελέσματά της καταγράφουν, όπως διαπιστώνει, τη σημαντική αλλαγή που επήλθε στο καταναλωτικό κοινό τον τελευταίο χρόνο και τη μεγάλη επίδραση της κρίσης του Covid-19 στο καταναλωτικό κλίμα και στην αγορά της λιανικής στην Ελλάδα.
Πρόκειται για την τρίτη μελέτη καταγραφής των καταναλωτικών τάσεων στο λιανεμπόριο μέσω εξαμηνιαίας έρευνας καταναλωτικού κλίματος λιανεμπορίου, την οποία πραγματοποιεί από τον Οκτώβριο του 2019.
Η τελευταία πανελλαδική αυτή έρευνα υλοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του εργαστηρίου ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κι έλαβε χώρα την περίοδο 9-11 Δεκεμβρίου, σε δείγμα 912 καταναλωτών. Καταγράφονται, σύμφωνα με τον ΣΕΛΠΕ, ιδιαίτερα ενδιαφέροντα συμπεράσματα και τάσεις σε σχέση με τις αγοραστικές συνήθειες του κοινού για την αγορά των Χριστουγέννων και την επίδραση της πανδημίας.
Καταρχάς, καταγράφονται οι εκτιμήσεις των καταναλωτών σε σχέση με τις αγορές των Χριστουγέννων. Σύμφωνα με αυτές, η συντριπτική πλειονότητα του κοινού, ποσοστό 73%, θεωρεί ότι η αξία των αγορών τους τα φετινά Χριστούγεννα θα είναι μειωμένη, ενώ μόλις ένα 5% εκτιμά ότι θα είναι αυξημένη. Το μεγαλύτερο ποσοστό, 39%, θεωρεί ότι η μείωση αυτή θα είναι πάνω από το μισό της δαπάνης του προηγούμενου έτους, άνω του 50%. Μεσοσταθμικά, η εκτίμηση των καταναλωτών μεταφράζεται σε μία εκτιμώμενη μείωση της τάξης του -34%, δηλαδή ότι φέτος θα χαθεί πάνω από το 1/3 του περσινού «τζίρου».
Όσον αφορά το ύψος της εκτιμώμενης δαπάνης για αγορές την περίοδο των Χριστουγέννων, αυτή μεσοσταθμικά εκτιμάται σε μόλις 128€ κατά κεφαλήν, αντικατοπτρίζοντας και την εν λόγω μείωση. Το 14% εκτιμά ότι δεν θα δαπανήσει τίποτα, το 19% μέχρι 50 ευρώ, το 22% έως 100 ευρώ, το 25% από 101 έως 200 ευρώ, το 15% από 200 έως 500 ευρώ και το 5% πάνω από 500 ευρώ. Πρακτικά, η πλειοψηφία του κοινού 55% θα δαπανήσει λιγότερο από 100 ευρώ τα φετινά Χριστούγεννα για αγορές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 21%, δηλαδή ένας στους πέντε καταναλωτές, έχει ήδη ολοκληρώσει τις αγορές του για τα Χριστούγεννα. Η πλειονότητα του κοινού σε ποσοστό 42% αναμένεται να κάνει τις αγορές την εβδομάδα που διανύουμε, ενώ το 37% την εβδομάδα των Χριστουγέννων.
Σε σχέση με την εφαρμογή του μέτρου του click away ή αγορές εκτός, φαίνεται ότι τουλάχιστον πριν την εφαρμογή του μέτρου, μόνον ένας στους τέσσερις καταναλωτές εκδήλωνε πρόθεση να το αξιοποιήσει. Το 28% δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να επιλέξει για τις επόμενες αγορές την υπηρεσία παραλαβής από το κατάστημα σε σχέση με την παράδοση στο σπίτι. Το 26% δηλώνει λίγο πιθανό, ενώ το 46% δηλώνει καθόλου πιθανό. Τα ποσοστά στις εξειδικευμένες περιπτώσεις των αγορών από ηλεκτρονικά σουπερμάρκετ και ταχυφαγείων είναι ακόμα χαμηλότερα.
Τα παραπάνω ευρήματα σχετίζονται και με τις εξελίξεις σε σχέση με την πανδημία Covid-19 και κυρίως την αναζήτηση της υγειονομικής ασφάλειας και την οικονομική επίδραση της πανδημίας. Με βάση τους παράγοντες που επιλέγουν οι καταναλωτές να αγοράσουν προϊόντα, το ποσοστό των καταναλωτών που αγοράζουν προϊόντα με βασικό κριτήριο την υγιεινή και την ασφάλεια αυξήθηκε από 10% σε 16%, ενώ μειώθηκαν τα κριτήρια της χρηματικής δαπάνης από 49% σε 43% και της ποιότητας από 23% σε 21%. Τα στοιχεία δείχνουν ότι και αν και η οικονομική ύφεση συνεχίζει να έχει τον πρώτο λόγο, η ανησυχία του κοινού σε σχέση με την πανδημία έχει αυξηθεί.
Στην ίδια έρευνα, το 88% του κοινού θεωρεί ότι η οικονομική κρίση λόγω της πανδημίας θα συνεχιστεί σε όλο το 2021, ενώ το 64% θεωρεί ότι θα συνεχιστεί και μετά το 2021.
Οι ερωτηθέντες δηλώνουν πως αναμένεται να σταματήσουν τις περισσότερες από τις συνήθειες που υιοθέτησαν τον τελευταίο χρόνο άμεσα μόλις επιλυθεί το υγειονομικό πρόβλημα. Οι περισσότεροι καταναλωτές θα σταματήσουν άμεσα τη χρήση μάσκας και την απολύμανση. Εξαίρεση αποτελεί πρώτον η αποταμίευση για περίπτωση ανάγκης, λόγω και της οικονομικής κρίσης, και δεύτερον η υιοθέτηση των αγορών από απόσταση.
