Από την έντυπη έκδοση
Των Έφης Τριήρη και Ανέστη Ντόκα
«Μαύρος Οκτώβριος» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο μήνας που πέρασε για τα διεθνή χρηματιστήρια, καθώς η δυναμική επανεμφάνιση της πανδημίας του κορονοϊού και ο φόβος για νέο καθολικό lockdown κλόνισαν το επενδυτικό φρόνημα πάνω που είχε αρχίσει να ανακάμπτει βλέποντας την παγκόσμια οικονομία να καταγράφει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης στο τρίτο τρίμηνο του πανδημικού έτους 2020.
Στην Αθήνα, με συνολικές απώλειες 8,85% για τον γενικό δείκτη και μείωση της κεφαλαιοποίησης κατά 3,17 δισ. ευρώ έκλεισε ο χρηματιστηριακός Οκτώβριος. Πρόκειται για τον χειρότερο μήνα του 2020, αφού απομένουν ακόμη 43 συνεδριάσεις και ήδη η Αθήνα βρίσκεται στις τρεις πρώτες θέσεις των διεθνών χρηματιστηρίων με τις μεγαλύτερες απώλειες.
Χ.Α.: Στο -37,88% το 10μηνο
Είναι αξιοσημείωτο ότι με τη συμπλήρωση του δεκαμήνου η Αθήνα εμφανίζει αθροιστικές απώλειες 37,88%, που είναι η τέταρτη χειρότερη απόδοση από το 1983 μέχρι σήμερα. Έχουν προηγηθεί οι εξής ετήσιες αρνητικές αποδόσεις: το 2008 οι ετήσιες απώλειες του γενικού δείκτη ήταν 65,50%, το 2011 οι απώλειες είχαν φθάσει το 51,88%, το 2000 οι ετήσιες απώλειες είχαν διαμορφωθεί στο 38,77% και το 1983 οι ετήσιες απώλειες του Χ.A. είχαν διαμορφωθεί στο 37,64%. Να επισημανθεί ότι στο δεκάμηνο του 2020 η χαμένη κεφαλαιοποίηση ανέρχεται στα 21,128 δισ., ενώ από το σύνολο των 207 συνεδριάσεων που έχουν πραγματοποιηθεί, οι 108 έχουν κλείσει με αρνητικό πρόσημο και 99 συνεδριάσεις είχαν θετικό κλείσιμο.
Η κατάρρευση του Χρηματιστηρίου τον Οκτώβριο αποδίδεται στην έξαρση της πανδημίας, στο αρνητικό κλίμα στις τράπεζες, όπου αναμένεται αύξηση των κόκκινων δανείων, και στη γεωπολιτική ένταση μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις τρεις τελευταίες συνεδριάσεις το Χ.Α. ξεκόλλησε από τους μέσους ημερήσιους τζίρους των 40 εκατ. ευρώ, με το ενδιαφέρον να μη συγκεντρώνεται πλέον στον τραπεζικό κλάδο από πλευράς συναλλαγών, αλλά σε μετοχές όπως του ΟΤΕ, του ΟΠΑΠ, της ΔΕΗ και άλλων μη χρηματοοικονομικών εταιρειών. Οι τράπεζες μπαίνουν εκ νέου σε αναμονή εν όψει της απόφασης του SSM για την πληρωμή των τόκων που αφορούν τα CoCos της Τρ. Πειραιώς, με την αγορά να προεξοφλεί με τη στάση της την ενεργοποίηση της ρήτρας μη πληρωμής των δύο κουπονιών και τη συνακόλουθη έκδοση μετοχών υπέρ του ΤΧΣ. Η ετυμηγορία του SSM αναμένεται μετά τις 10 Νοεμβρίου και θα έχει καθολικό αντίκτυπο στον κλάδο.
Με δεδομένο ότι χρονικά δεν απέχουμε σημαντικά από την κυκλοφορία ενός εμβολίου, θα είχε νόημα η εξέταση των εταιρειών που το αντικείμενο δραστηριότητας είχε ανελαστική συμπεριφορά και έχουν ικανοποιητική κεφαλαιακή δομή. Ενδεικτικά οι Τitan, OTE, ΟΠΑΠ, Jumbo, Μytilineos και ΔΕΗ έχουν διορθώσει από τα φετινά υψηλά τους και η προοπτική τους δείχνει ικανή να καλύψει γρήγορα τις όποιες απώλειες ή την επιβράδυνση στη δραστηριότητά τους.
Οι διεθνείς αγορές
Από την αρχή του μηνός, η πορεία ήταν προδιαγεγραμμένη: επιδημιολόγοι και διαμορφωτές πολιτικής προειδοποιούσαν ότι το δεύτερο κύμα της πανδημίας ήταν προ των πυλών. Έπρεπε, όμως, να περάσει ο μήνας για να πάρουν οι κυβερνήσεις εκτεταμένα περιοριστικά μέτρα, με την αρχή να κάνουν η Γερμανία και η Γαλλία. Το βασικό χαρακτηριστικό που στιγμάτισε τις αγορές καθ’ όλη τη διάρκεια του Οκτωβρίου ήταν η έντονη μεταβλητότητα, με τον σχετικό δείκτη VIX να επιστρέφει στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο. Στις ανησυχίες για τις οδυνηρές συνέπειες που θα έχει ένα δεύτερο καθολικό lockdown στις οικονομίες ήρθαν να προστεθούν και οι αμερικανικές εκλογές στις ΗΠΑ.
Η τελευταία εβδομάδα αποτέλεσε το αποκορύφωμα ενός δύσκολου μηνός, με τους βασικούς χρηματιστηριακούς δείκτες της Wall Street να υποχωρεί έως 7%, στη χειρότερη εβδομαδιαία επίδοση από τον Μάρτιο. Ο Οκτώβριος στο σύνολό του σηματοδοτεί τον δεύτερο συνεχή μήνα απωλειών για την αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά, με τις απώλειες να κυμαίνονται από άνω του 2% για τον Nasdaq έως 3% για τον S&P 500 και 4,6% για τον Dow Jones. Σημειώθηκαν έντονες ρευστοποιήσεις, ειδικά σε μετοχές τεχνολογίας, καθώς η υπερβολική ευφορία που επικρατούσε στην αγορά έως πρόσφατα δεν συνάδει με τις πραγματικές συνθήκες της οικονομίας. Το βασικό ερώτημα είναι εάν η Φέντεραλ Ριζέρβ θα προχωρήσει σε νέα μέτρα στήριξης τον Ιανουάριο.
Εάν οι Δημοκρατικοί ελέγχουν την κυβέρνηση, τα μέτρα στήριξης θα ξεπεράσουν τα 3 τρισ. δολάρια, όμως εάν κερδίσουν τη Γερουσία οι Ρεπουμπλικάνοι και επανεκλεγεί ο Τραμπ, τότε τα μέτρα εκτιμώνται από 1 έως 1,5 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με αναλυτές. Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης και από το πόσο γρήγορα θα προετοιμαστεί το εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Οι επενδυτές, πάντως, ανησυχούν ότι ξαναζούν τις παραμονές του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου και εγκαταλείπουν μαζικά την αγορά.
Τη μεγαλύτερη πτώση από τον Μάρτιο υπέστη και ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 ο οποίος έκλεισε τον Οκτώβριο, με απώλειες 5,19%.
O δείκτης Stoxx 50 για την Ευρωζώνη κατέγραψε τον Οκτώβριο απώλειες άνω του 7%, ενώ ο δείκτης DAX στη Φραγκφούρτη και ο δείκτης CAC 40 στο Παρίσι σημείωσαν πτώση 9% και 4% αντίστοιχα.
