Τους τελευταίους μήνες το θέμα που κυριαρχεί στην επικαιρότητα όλου του πλανήτη δεν είναι άλλο από το ξέσπασμα του νέου κορωνοϊού με τις αλλαγές που αυτό έχει επιφέρει στην καθημερινότητά μας, στον τρόπο που διασκεδάζουμε, ταξιδεύουμε, κυκλοφορούμε συναναστρεφόμαστε και πολύ περισσότερο στον τρόπο που εργαζόμαστε.
Σε αυτό ακριβώς τον ευαίσθητο τομέα, δηλαδή τα θέματα εργασίας από απόσταση σε συνδυασμό με την κυβερνοασφάλεια, επικεντρώθηκε η έρευνα που πραγματοποίησε η Lenovo θέλοντας να χαρτογραφήσει ουσιαστικά το τεχνολογικό επίπεδο των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων στην Ελλάδα σήμερα.
Η κυριαρχία των σταθερών υπολογιστών παραμένει Καταρχήν, η έρευνα έδειξε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ουσιαστικά δύο κατηγορίες συσκευών: σταθερούς και φορητούς υπολογιστές. Δημοφιλέστερη κατηγορία παραμένει αυτή των σταθερών υπολογιστών, τους οποίους διαθέτει ένα ποσοστό 91% των ελληνικών επιχειρήσεων, ενώ οι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιούνται σε ποσοστό 64%. Ένα ποσοστό 25% των εταιρειών επιλέγει tablets ενώ υπάρχει και ένα 8% που κάνει χρήση υβριδικών συσκευών laptops. Αξιοσημείωτο εύρημα, που ίσως δημιουργεί και μία μικρή έκπληξη, είναι το ότι οι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιούνται περισσότερο από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (1-9 χρήστες), αλλά και τις πολύ μεγάλες (200+ χρήστες).
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η χρήση ανακατασκευασμένων (refurbished) υπολογιστών, με το 35% των επιχειρήσεων να δηλώνει ότι διαθέτει ήδη τέτοια μηχανήματα, ενώ το 22% απάντησε πως εξετάζει το ενδεχόμενο αγοράς ανακατασκευασμένου υπολογιστή.
Η έρευνα έδειξε ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν έχουν ουσιαστικά σταθερή πολιτική σε ότι αφορά στην αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού τους: το 58% δηλώνει ότι προχωρά σε αυτήν μόνο όταν κριθεί απαραίτητο. Αντίθετα, πιο συνεπείς εμφανίζονται οι μεγάλες επιχειρήσεις καθώς οι περισσοτερες δηλώνουν ότι έχουν σταθερή πολιτική αναβάθμισης, με μόνο το 27% εξ αυτών να απαντάει ότι ανανεώνει τον εξοπλισμό του όταν είναι απαραίτητο.
Αποκαρδιωτικό το εύρημα που μας δείχνει ότι το 80% του δείγματος που συμμετείχε στην έρευνα δεν έχει προχωρήσει σε κάποια αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού τα τελευταία τρία χρόνια.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το 18% των επιχειρήσεων προχώρησε σε αναβάθμιση του εξοπλισμού κατά την περίοδο του lockdown της περασμένης άνοιξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 33% των πολύ μεγάλων (200+ χρήστες) και των μεγάλων επιχειρήσεων (51-200 χρήστες) αναβάθμισε τον εξοπλισμό το τελευταίο τρίμηνο.
Άγνοια κινδύνου επιδεικνύουν οι εργαζόμενοι σε θέματα ασφαλείας
Ο δεύτερος τομέας τον οποίο εξέτασε η έρευνα ήταν αυτός της ασφάλειας, με τις επιχειρήσεις να εμφανίζονται ανήσυχες για την ασφάλεια των πληροφοριακών τους συστημάτων. Χαρακτηριστικό το εύρημα ότι μεταξύ των στελεχών υπάρχει μέτρια ικανοποίηση για το επίπεδο των υποδομών των εταιρειών τους και τα μέτρα που αυτές λαμβάνουν. Ένα ποσοστό της τάξης του 24% δήλωσε ότι τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετώπισε κάποιο περιστατικό παραβίασης της ασφάλειας των συστημάτων του, είτε από εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού, είτε από κλοπή υπολογιστή.
Ωστόσο, σημαντικά μεγαλύτερη είναι η ανησυχία που δημιουργεί η άγνοια κινδύνου που επιδεικνύουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Η έρευνα έδειξε ότι μεγαλύτερη πρόκληση αποτελεί η περιορισμένη γνώση του προσωπικού για τους κινδύνους (54%), η αδυναμία να είναι συνεχώς ενημερωμένοι στους πιθανούς κινδύνους οι ειδικοί στα συστήματα ασφαλείας (48%), αλλά και το υψηλό κόστος των σχετικών προγραμμάτων (44%).
Σε επίπεδο απειλών, σημαντικότερες θεωρούνται οι ιοί, το malware, τα λάθη από τους χρήστες, το spyware, η μόλυνση συσκευών μέσω USB, αλλά και η διαρροή/κλοπή πληροφοριών. Τα βήματα προστασίας που ακολουθούν οι ίδιες οι επιχειρήσεις είναι ουσιαστικά τέσσερα: τακτική ενημέρωση του λογισμικού (90%), αναβάθμιση υπολογιστών με ενσωματωμένη προστασία (60%), περιορισμός πρόσβασης στο δίκτυο (59%) και συχνή επιμόρφωση των χρηστών (55%).
Η τηλεργασία είναι μία πρακτική που μάλλον ήρθε για να μείνει
Μοιραία, η επιβολή του καθολικού lockdown την περασμένη άνοιξη έφερε στο προσκήνιο την πρακτική της τηλεργασίας. Μέχρι την έλευση της πανδημίας και την επιβολή των περιοριστικών μέτρων το 38% των επιχειρήσεων είχε τουλάχιστον έναν εργαζόμενο που εργαζόταν από απόσταση, με τον μέσο όρο των εξ αποστάσεως εργαζομένων να είναι στο 15,9%.
Κατά την διάρκεια της πανδημίας, τα πράγματα άλλαξαν ραγδαία: το 58% των επιχειρήσεων είχε τουλάχιστον έναν εργαζόμενο που επέλεγε την τηλεργασία, με τον μέσο όρο να φτάνει στο 30,3%, δηλαδή ποσοστό σχεδόν διπλάσιο με το καθεστώς προ περιοριστικών μέτρων. Εντύπωση ωστόσο προκαλεί ότι ένα 42% των εταιρειών δήλωσε ότι δεν είχε κανέναν εργαζόμενο εξ αποστάσεως, κατά την περίοδο του lockdown.
Μελλοντικά, εκτίμηση των επιχειρήσεων σε ποσοστό 41% είναι ότι μετά το τέλος της πανδημίας θα έχει τουλάχιστον έναν εξ αποστάσεως υπάλληλο, ενώ θεωρεί ότι κατά μέσο όρο το ποσοστό αυτό θα φθάσει στο 22,2%. Επιπλέον, μόνο το 17% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δεν θα συνεχίσει να εφαρμόζει την πρακτική της τηλεργασίας.
Σε επίπεδο εξοπλισμού που χρησιμοποιήθηκε, το 35% των ελληνικών επιχειρήσεων δήλωσε ότι επέτρεψε στους εργαζόμενους να χρησιμοποιήσουν τον δικό τους υπολογιστή, ενώ υπήρξε και ένα 19% που μετέφερε τους σταθερούς υπολογιστές των εργαζομένων από το γραφείο στο σπίτι τους. Το 17% χρησιμοποίησε υπολογιστές που είχε ήδη στην αποθήκη του, ενώ το 16% προχώρησε στην προμήθεια νέων υπολογιστών και το 3% αγόρασε refurbished μηχανήματα.
Την έρευνα με τίτλο «Driving The Way Forward: Digital Transformation & Security in the Covid-19 era», για λογαριασμό της Lenovo, πραγματοποίησε η εταιρεία Focus Bari το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου 2020 ενώ τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Στην έρευνα, η οποία διενεργήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 300 επιχειρήσεων από όλη την Ελλάδα, συμμετείχαν υψηλόβαθμα στελέχη και υπεύθυνοι για την προμήθεια εξοπλισμού πληροφορικής.
Πρόκειται για την πρώτη έρευνα που επιδίωξε να καταγράψει το τεχνολογικό επίπεδο των ελληνικών επιχειρήσεων σχετικά με τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούν, αλλά και τα κριτήρια σύμφωνα με τα όποια τον επιλέγουν. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά τη λήξη του lockdown που επιβλήθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, στοιχείο που τονίζει την σημασία των ευρημάτων.
Σχόλιο από τον Υφυπουργό Ψηφιακής Στρατηγικής, κο Γρηγόρη Ζαριφόπουλο. Σχόλιο από την Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΠΕ, κα Γιώτα Παπαρίδου. Σχόλιο από τον Διευθύνων Σύμβουλο της Space, κο Ιωάννη Μερτζάνη. 