Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Με ορατό το ενδεχόμενο πολλές περιοχές της χώρας να έχουν συμπεριληφθεί στην τέταρτη κατηγορία του υγειονομικού πρωτοκόλλου μέχρι το τέλος του χρόνου -κάτι που σημαίνει lockdown και δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις-, η κυβέρνηση προετοιμάζει ένα ακόμη πακέτο ενίσχυσης της ρευστότητας, με στόχο να «πέσει χρήμα» στην αγορά λίγο πριν από τις εορτές των Χριστουγέννων.
Έτσι, μέσα στον Δεκέμβριο θα καταβληθεί το νέο επίδομα θέρμανσης -οι νέες προϋποθέσεις ανακοινώνονται μέσα στην εβδομάδα-, τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που έχουν συνταξιοδοτηθεί με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης, τα αναδρομικά των κληρονόμων, οι επιδοτήσεις των στεγαστικών δανείων μέσω του προγράμματος «Γέφυρα» (εξετάζεται το ενδεχόμενο να δοθούν μαζεμένες οι επιδοτήσεις τριών μηνών), αλλά και τα χρήματα από την 4η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής.
Ανάλογα με την εξάπλωση της πανδημίας, τον όγκο των περιοριστικών μέτρων που θα έχουν ληφθεί, αλλά και τα δημοσιονομικά δεδομένα, είναι πλέον εξαιρετικά πιθανό να υιοθετηθούν και πρόσθετα μέτρα οικονομικής στήριξης τύπου «έκτακτου μερίσματος».
Ούτως ή άλλως τα μέτρα μόνιμου χαρακτήρα δεν επιτρέπονται με βάση τα δεδομένα που ισχύουν για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Κοστολόγηση
Το επίδομα θέρμανσης θα ανέλθει στα 84 εκατ. ευρώ. Τουλάχιστον 80-100 εκατ. ευρώ θα είναι και τα αναδρομικά των συνταξιούχων με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης.
Οι κληρονόμοι των αναδρομικών για την περίοδο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016 θα ξεκινήσουν να κάνουν αιτήσεις τον Νοέμβριο οπότε μέσα στον Δεκέμβριο θα γίνει η καταβολή των χρημάτων, που αναμένεται να φτάσουν στα 170 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Εργασίας. Η 4η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής θα έχει προϋπολογισμό περίπου 700 εκατ. ευρώ, ενώ οι τρεις μαζεμένες επιδοτήσεις μέσω του προγράμματος «Γέφυρα» αναμένεται να φέρουν ποσά της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ στις τσέπες περισσότερων από 150.000 δικαιούχων.
Έτσι, το συνολικό κονδύλι που αναμένεται να πέσει στην αγορά μέσα στον Δεκέμβριο υπολογίζεται σε τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζεται το ενδεχόμενο ενός έκτακτου μερίσματος.
Ουσιαστικά, δηλαδή, οι φετινές γιορτές θα «πριμοδοτηθούν» με ένα κονδύλι που θα προσεγγίζει το 1% του ΑΕΠ, προκειμένου να μετριαστούν (κατά το δυνατόν) οι συνέπειες της ύφεσης, η οποία για το τέταρτο τρίμηνο εκτιμάται σε τουλάχιστον 7%.
Το νέο πακέτο
Ένα προς ένα τα μέτρα που είναι αυτή τη στιγμή πάνω στο τραπέζι με ορίζοντα «εκταμίευσης» τις 5-6 τελευταίες εβδομάδες του έτους είναι τα εξής:
1. Οι ανακοινώσεις για το νέο επίδομα θέρμανσης αναμένονται αυτή την εβδομάδα. Όπως έχει ήδη εξαγγείλει το υπουργείο Οικονομικών, το επίδομα, με φετινό προϋπολογισμό 84 εκατ. ευρώ, θα δοθεί σε σαφώς περισσότερους δικαιούχους, καθώς εκτός από το πετρέλαιο θέρμανσης θα επιδοτηθεί και το φυσικό αέριο, κατά πάσα πιθανότητα δε και το υγραέριο το οποίο τροφοδοτεί χιλιάδες νοικοκυριά. Για όσους καταναλώνουν πετρέλαιο θέρμανσης, τα εισοδηματικά και τα περιουσιακά κριτήρια θα είναι τα ίδια με πέρυσι. Ωστόσο, το ύψος του επιδόματος ενδέχεται να είναι διαφοροποιημένο καθώς θα έχουμε αλλαγή στα υπόλοιπα κριτήρια. Το υπουργείο Οικονομικών θέλει να συμπεριλάβει και κριτήριο καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην κάθε περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να χρησιμοποιηθούν ιστορικά στοιχεία καιρικών συνθηκών της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας για όλες τις περιοχές της χώρας. Για όσους καταναλώνουν ξύλα, είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχει επιδότηση για τα μεγάλα αστικά κέντρα. «Παίζει» το ενδεχόμενο επιδότησης μόνο για την επαρχία, αλλά σε κάθε περίπτωση θα ζητούνται παραστατικά πληρωμών. Για το ρεύμα έχει καταστεί σαφές ότι δεν θα υπάρχει επιδότηση λόγω του ότι δίδονται χρήματα στα φτωχότερα νοικοκυριά μέσω του κοινωνικού τιμολογίου της ΔΕΗ.
2. Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων ένταξης στο πρόγραμμα «Γέφυρα» για την επιδότηση του στεγαστικού δανείου είναι ακόμη σε εξέλιξη και μέχρι στιγμής οι αιτήσεις έχουν ξεπεράσει τις 145.000. Από τη στιγμή της υποβολής της αίτησης μέχρι τη στιγμή που λαμβάνεται η τελική έγκριση μπορεί να μεσολαβούν πολλές εβδομάδες καθώς η αίτηση περνάει από... κόσκινο. Μέχρι να ολοκληρωθεί το ξεψάχνισμα των δανείων, των τραπεζικών λογαριασμών των εισοδηματικών και των περιουσιακών στοιχείων, θα έχει τελειώσει και ο Νοέμβριος, οπότε το πιθανότερο πλέον είναι ότι οι πρώτες πληρωμές θα αρχίσουν να γίνονται από τον Δεκέμβριο. Όπως έχει ήδη γράψει η «Ν», είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να δοθούν τρεις μαζεμένες επιδοτήσεις αναδρομικά, ώστε να πέσει στην αγορά το κονδύλι των 300 εκατ. ευρώ που έχει προϋπολογιστεί να δοθεί για φέτος.
3. Από το σύνολο του 1,1 εκατομμυρίου συνταξιούχων που θα λάβουν αναδρομικά για την περίοδο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016, τουλάχιστον 170.000 είναι κληρονόμοι. Αυτοί δεν θα λάβουν τα χρήματά τους παρά ύστερα από αρκετές εβδομάδες, καθώς μέσα στον Νοέμβριο θα πρέπει να υποβληθούν οι σχετικές ηλεκτρονικές αιτήσεις και στη συνέχεια να γίνουν οι απαιτούμενες διασταυρώσεις. Συνολικά, τα αναδρομικά των κληρονόμων, τα οποία κυμαίνονται από λίγες εκατοντάδες ευρώ και φτάνουν μέχρι τα 11.500 ευρώ, ξεπερνούν τα 170 εκατ. ευρώ και το πιθανότερο είναι ότι θα πληρωθούν μέσα στον Δεκέμβριο.
4. Τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που έχουν πάνω από 30 χρόνια προϋπηρεσίας και συνταξιοδοτήθηκαν μετά το 2016 θα υπολογιστούν από τον Οκτώβριο του 2019 και μετά. Το υπουργείο Εργασίας έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι αυτά τα αναδρομικά θα δοθούν τον Δεκέμβριο, ενώ είναι προφανές ότι οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τα αυξημένα ποσά εφ’ όρου ζωής. Συνολικά, το κονδύλι εκτιμάται στα 80-100 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο αναμένεται να καταβληθούν και αναδρομικά 80-100 εκατ. στους συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται και τα οποία αφορούν την περίοδο από τον Μάρτιο του 2020 και μετά.
5. Η 4η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής θα ξεκινήσει να υλοποιείται από τα μέσα Νοεμβρίου, αλλά οι εκταμιεύσεις θα γίνουν τον Δεκέμβριο. Η 4η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής, με συνολικό προϋπολογισμό της τάξεως των 700 εκατ. ευρώ που θα ανεβάσει το τελικό κονδύλι της επιστρεπτέας προκαταβολής πάνω από τα 4 δισ. ευρώ, θα έχει την ιδιαιτερότητα ότι ένα κομμάτι των δανείων δεν θα επιστρέφεται αλλά θα «χαρίζεται» στους δικαιούχους. Για τις περιοχές που θα μπουν στην κατηγορία 4 όσον αφορά την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα θα δίνεται επιδότηση 50%, ενώ για τους επαγγελματίες της κατηγορίας 3 θα δίνεται επιδότηση 30%.
«Παράθυρο» για μέρισμα
Το αν θα υπάρξει και κάποιας μορφής «έκτακτο μέρισμα» προς το τέλος του χρόνου θα εξαρτηθεί κυρίως από το πώς θα εξελιχθεί το μέτωπο της πανδημίας. Τα σενάρια περί καταβολής 13ης σύνταξης έχουν διαψευστεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να εκτιμηθούν εκ νέου τα δεδομένα.
Για παράδειγμα, με την καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους αυτή την εβδομάδα θα καταστεί σαφές στους χαμηλοσυνταξιούχους ότι η υπόθεση αναδρομικά δεν τους αφορά. Έτσι, μπροστά στο ενδεχόμενο να υπάρξει ένα κύμα δυσαρέσκειας, είναι πιθανό να επανεκτιμηθούν τα γεγονότα και το «κλίμα» στην αγορά.
