ΜΕΣΑ από το οριστικό «κλείσιμο» των περισσότερων από τους περιβόητους ειδικούς λογαριασμούς των υπουργείων, θα περάσει η δημιουργία του νέου μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων, δίνοντας παράλληλα και ένα μήνυμα για προσπάθεια καλύτερου ελέγχου των δημοσίων δαπανών.
Μέσα από την κεντρική διαχείριση του συνόλου των δημοσίων δαπανών, θα δημιουργηθούν οι πόροι για τη δημιουργία του νέου συστήματος μισθών στο δημόσιο.
Ο διάλογος που αναμένεται να ανοίξει τις επόμενες ημέρες το υπουργείο Οικονομίας με την ΑΔΕΔΥ για το νέο μισθολόγιο θα είναι προκαταρκτικός, δεδομένου ότι προεκλογικά κανείς (ούτε οι εργαζόμενοι αλλά ούτε και ο υπουργός Οικονομίας ) δεν μπορεί να δεσμευτεί για τίποτα.
Ωστόσο θα δοθεί η ευκαιρία ο υπουργός Οικονομίας να ανοίξει τα χαρτιά του για σχέδιο της… «μισθολογικής μεταρρύθμισης» στο δημόσιο τομέα.
Κεντρική αρχή θα είναι το νέο μισθολόγιο να ξεφεύγει από τις λογικές του παρελθόντος που συνοψίζεται στην φράση «επιδόματα αντί αυξήσεων» να αρθούν οι - πολλές μισθολογικές αδικίες, μεταξύ υπαλλήλων, με ίδια τυπικά προσόντα και προϋπηρεσία.
Η αδικίες αυτές συνίστανται σε ένα πλήθος ειδικών επιδομάτων που έχουν θεσπιστεί τα τελευταία 40 χρόνια για τη δημόσια διοίκηση ανάλογα με το βαθμό πίεσης που μπορούσαν να ασκήσουν συγκεκριμένες ομάδες δημοσίων υπαλλήλων προς την κεντρική διοίκηση. Από αυτά μέσω της εισοδηματικής πολιτικής αναπροσαρμόζονται σε ετήσια βάση το ύψος του βασικού μισθού και το χρονοεπίδομα τα επιδόματα των ειδικών συνθηκών, το κίνητρο απόδοσης, τα ειδικά εκπαιδευτικά επιδόματα των καθηγητών και οι εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ.
Ωστόσο υπάρχει ακόμη και ένα αριθμός περίπου 100 ειδικών επιδομάτων τα οποία δίδονται κατά περίπτωση (Ad Hoc) αμείβοντας ειδικά προσόντα και ειδικές υπηρεσίες σε κάθε κλάδο της δημόσιας διοίκησης.
Όλα αυτά καλύπτονται από τους λεγόμενους ειδικούς λογαριασμούς, εντός και εκτός, προϋπολογισμού των υπουργείων οι οποίοι αναμένεται να απορροφήσουν περίπου 4,2 δισ. το 2007. Από αυτά τα 3,095 δισ. ευρώ αποτελούν τα εκτός Προϋπολογισμού έσοδα των Ειδικών Λογαριασμών.
Το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων αυτών καταλήγει στα διάφορα επιδόματα 13 υπουργείων με πρώτο και καλύτερο υπ. Οικονομίας, ενώ ακολουθούν το υπ. Ανάπτυξης, το υπ. Πολιτισμού, και το υπ. Μεταφορών. Το 2006 αυτά τα «έσοδα» ξεπέρασαν τα 4 δισ. ευρώ, αλλά τα χρήματα που καταναλώθηκαν ήταν μόλις 3 δισ. ευρώ αφήνοντας ένα υπόλοιπο στο υπ. Οικονομίας ένα περίπου δισ. ευρώ με το οποίο κάλυψε διάφορες... τρύπες.
Το θέμα των ειδικών λογαριασμών για 13 υπουργεία είχε αποτελέσει αντικείμενο έντονης κριτικής κατά το παρελθόν, αφού αποτελούν γκρίζα ζώνη για τις δημόσιες δαπάνες. Ακόμη και οι ειδικοί λογαριασμοί που βρίσκονται εντός του προϋπολογισμού έχουν μια πολύ «χαλαρή» παρακολούθηση η οποία εξαντλείται στην καταγραφή των εισροών και εκροών κάθε έτους στους κρατικούς προϋπολογισμούς.
Τα χρήματα αυτά αποτελούν ουσιαστικά κονδύλια που βρίσκονται σχεδόν στην αποκλειστική διαχείριση του κάθε υπουργού και στη μεγάλη τους πλειοψηφία αναλώνονται στην πληρωμή ειδικών επιδομάτων.
Η πρόταση έχει διπλό στόχο. Να προωθήσει άμεσα - αφού οι πόροι υπάρχουν - τη δημιουργία του νέου μισθολογίου και δεύτερον να περάσει ένα σημαντικό κομμάτι των δημοσίων δαπανών σε πλήρη κρατικό και κοινοβουλευτικό έλεγχο.
Προβλήματα
Ωστόσο ο σχεδιασμός αυτός του υπουργείου Οικονομίας παρά το γεγονός ότι βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση αναμένεται να δημιουργήσει προβλήματα εντός της κυβέρνησης. Τούτο διότι οι υπουργοί που θα αναγκαστούν να μειώσουν ή και να χάσουν τελείως τα έσοδα των ειδικών λογαριασμών θα χάσουν την «ευελιξία» όπως τη χαρακτηρίζουν να απορροφούν πιέσεις για αιτήματα αύξησης επιδομάτων από τους υπαλλήλους και γενικά να χαράσσουν μια δική τους πολιτική στο υπουργείο στο οποίο προΐστανται.
Από την άλλη μεριά η πρόταση του υπουργείου για δικαιοσύνη στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων έχει και μια μάλλον επαχθή πλευρά για τα ρετιρέ των αμοιβών του δημοσίου.
Αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου τόνιζαν ότι ένα νέο μισθολόγιο στο οποίο τα επιδόματα θα εντάσσονται σταδιακά σε ένα ορίζοντα τετραετίας ή πενταετίας στους βασικούς μισθούς δεν θα ήρε τις ανισότητες που υφίστανται. Αντιθέτως θα έφερνε στο φως τις μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες με υπαλλήλους ίδιων προσόντων και υπηρεσίας να αμείβονται ακόμη και δύο φορές περισσότερο από άλλους συναδέλφους τους.
Αυτό σημαίνει ότι με τη θέσπιση του νέου μισθολογίου μετά από διαπραγματεύσεις με την ΑΔΕΔΥ από το 2009 θα υπάρξουν φυσικά «κερδισμένοι» και «χαμένοι». Οι τελευταίοι θα είναι αυτοί που ευεργετούνται σήμερα με εισοδήματα πολύ υψηλότερα από τους συναδέλφους τους.
Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι η σύγκλιση αυτή προκύπτει σαν αναγκαιότητα αφής στιγμής μετά την ολοκλήρωση της εφαρμογής του νέου μισθολογίου θα αλλάξει συνολικά και η εικόνα στις συντάξεις του δημοσίου, αφού σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των επιδομάτων ισχύει μόνο για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος για τον οποίον οι δημόσιοι υπάλληλοι με καταληκτικό μισθό 3.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων) βγαίνουν στη σύνταξη με 1.220 -1.300 ευρώ.
Ωστόσο η αλλαγές στο συνταξιοδοτικό των δημοσίων υπαλλήλων, θα συμβαδίσουν και με τις ευρύτερες αλλαγές που θα φέρει η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος.
Βαρέα & ανθυγιεινά
Ένα ακόμη «καυτό» θέμα που αφορά τη θέσπιση νέου μισθολογίου για το δημόσιο αποτελεί και η αναθεώρηση της λίστας των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Εδώ η υλοποίηση του μέτρου αναμένεται ότι θα έχει μακρύτερο ορίζοντα χρόνου από την τετραετία ή πενταετία που αναμένεται να έχει το μισθολόγιο.
Τούτο διότι θα πρέπει να συσταθούν ειδικές επιτροπές οι οποίες θα επανεξετάσουν όλη τη λίστα των κριτηρίων και των κλάδων που περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη κατηγορία.
Πάγιο αίτημα της ΑΔΕΔΥ αποτελεί η συμπλήρωση της λίστας των βαρέων και ανθυγιεινών με την ένταξη συνολικά 25 ειδικοτήτων του δημοσίου με πρώτους από όλους τους εργαζόμενους στην καθαριότητα των ΟΤΑ πρώτου βαθμού.
ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
