γράφει ο Κώστας Ιωαννίδης
Ανοδικά κινήθηκαν οι ασιατικές αγορές σήμερα αν και το κλίμα εξακολουθούσε να είναι επιφυλακτικό ενόψει του ντιμπέιτ των υποψηφίων για την προεδρία των Η.Π.Α., ενώ η άνοδος σε νέες περιπτώσεις κοροναϊού υπονομεύει τις ελπίδες για παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη. Τα κρούσματα COVID-19 φτάνουν τα 33 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο με 992.470 να φέρεται πως είναι νεκρά ενώ στην Ευρώπη υπάρχει σημαντική αύξηση των νέων λοιμώξεων. «Τα σύννεφα έχουν αρχίσει να συγκεντρώνονται στον ανεπτυγμένο κόσμο καθώς αυξάνεται η πολιτική αβεβαιότητα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη έχουμε μια αναζωπύρωση σε περιπτώσεις COVID-19. Ενώ οι κυβερνήσεις δεν επιθυμούν να επανέλθουν σε lockdown σε εθνικό επίπεδο, οι τοπικοί περιορισμοί και οι ανά τομέα περιορισμοί ενδέχεται να διαρκέσουν για κάποιο χρονικό διάστημα, περιορίζοντας την οικονομική δραστηριότητα», δήλωσε στο Reuters ο Kerry Craig, της J.P. Morgan Asset Management.
Η αξιόλογη πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών παγκοσμίως μετά την καταγραφή της αύξησης του αριθμού των κρουσμάτων από τη νόσο του COVID-19 στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ήταν ένας από τους παράγοντες που ώθησαν πτωτικά τις τιμές στην αγορά της Αθήνας. Άλλωστε και για την Ελλάδα τα στατιστικά για τον κορονοϊό δεν ήταν ευχάριστα. Αντιθέτως πυροδότησαν αρχικά την τάση φυγής από το ρίσκο. Αξίζει να θυμίσουμε ότι: Α) Οι αγορές βρίσκονται σε ζώνη ή ατμόσφαιρα άνεσης, όταν τη μεγαλύτερη βαρύτητα, στη ροή των ειδήσεων που τους απασχολεί, βρίσκονται καθαρά οικονομικά μεγέθη. Β) Οι αγορές επιθυμούν την κοινωνική σταθερότητα και τα αντίστοιχα πολιτικά καθεστώτα. Γ) Οι αγορές απεχθάνονται τις άγριες πολιτικές διαμάχες όταν περνούν στις κοινωνίες, τους πολέμους μεταξύ ισχυρών οικονομικά χωρών, τις πολεμικές συρράξεις σε κρίσιμες γεωγραφικά και οικονομικά περιοχές. Δ) Τις αγορές πανικοβάλει το άγνωστο, η παρατεταμένη αβεβαιότητα και η καταστροφή της εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπορικά συναλλασσόμενων. Φέτος τον Σεπτέμβριο οι επενδυτές ανησυχούν γιατί η παγκόσμια ανάπτυξη απειλείται από το δεύτερο κύμα της πανδημίας παγκόσμια και από την αστάθεια που θα ακολουθήσει μετά τις εκλογές των ΗΠΑ, ανεξαρτήτως αποτελέσματος.
Στη διαμόρφωση του επενδυτικού φρονήματος τελευταία παίζουν ρόλο παράμετροι που δεν είναι από αυτούς που προτιμούνται από τους επαγγελματίες διαχειριστές κεφαλαίων. Αρχικά, ο COVID-19 επιβράδυνε τη δεύτερη οικονομία του κόσμου, σε μια περίοδο που ανάσαινε μετά τον πόλεμο των δασμολογήσεων με τις ΗΠΑ και ακλούθησε αργότερα, ο υπόλοιπος κόσμος. Μετά την άνοιξη έγινε σαφές, πως η ανάκαμψη στη Κίνα αποκτούσε σταθερούς ρυθμούς και οι επενδυτές ανέμεναν πως κάτι αντίστοιχο θα συμβεί στις υπόλοιπες αναπτυγμένες οικονομίες, μετά τα “λουκέτα” στις επιχειρήσεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Κάθε επιτυχία στο μέτωπο της πανδημίας, κάθε θετική είδηση από τα βιοτεχνικά εργαστήρια για εμβόλιο ή φάρμακο κατά του ιού, ωθούσε τους επενδυτές στην ανάληψη ρίσκου. Η ανάκαμψη σε σχήμα V ήταν η βάση για την άνοδο των αγορών τον Αύγουστο. Αλλά τα δεδομένα για τα κρούσματα τον Σεπτέμβρη, έκαμψαν το φρόνημα των επιχειρηματιών και των επενδυτών.
Οι τελευταίες μέρες του Σεπτέμβρη περιλαμβάνουν το πρώτο ντιμπέιτ μεταξύ των υποψηφίων για την προεδρία στην ισχυρότερη οικονομία και επίσης την τελευταία πριν την λαϊκή ετυμηγορία ανακοίνωση ποσοστών ανεργίας στις ΗΠΑ. Οι αντιδράσεις των επενδυτών σε αυτά μπορεί να παίξουν ρόλο στη διαμόρφωση της διάθεσης για ρίσκο εδώ, καθώς εκτός από τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας δεν αναμένουν πολλά οι εγχώριοι παράγοντες. Η κάθοδος εξάτμισε τις αισιόδοξες προσδοκίες, με αρκετούς να θεωρούν τη συσσώρευση ως καλύτερο πιθανό ενδεχόμενο. Βέβαια υπάρχουν και εκείνοι που θεωρούν ότι η αυξημένη μεταβλητότητα θα ενισχυθεί περαιτέρω τον Οκτώβρη, προσφέροντας ευκαιρία για κέρδη αν επιλεχτούν οι διαφαινόμενοι νικητές του 2020.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
Ο Σεπτέμβριος προπομπός της εκτίναξης στη μεταβλητότητα του Οκτωβρίου
Μια σκληρή για τις μετοχικές αξίες εβδομάδα ήταν η τέταρτη του Σεπτεμβρίου και ενώ απομένουν τρεις συνεδρίες ως το τέλος του και λιγότερο από έξη εβδομάδες ως τις εκλογές για τον Λευκό Οίκο, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά ζητήματα που πρέπει να “επιλυθούν” επενδυτικά. Είναι για τις αγορές των ΗΠΑ κυρίως, η πορεία της πανδημίας, ο συνεχιζόμενος αντίκτυπός της στην οικονομία και το αποτέλεσμα των προσεχών εκλογών. Αντίστοιχα στην Ευρώπη, η επιστροφή των ρυθμών εξάπλωσης της νόσου του COVID-19 προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Καθώς οι κυβερνήσεις, από μέρα σε μέρα κυριολεκτικά, αποφασίζουν μέτρα περιορισμού των δραστηριοτήτων των πολιτών. Ειδοποιώντας ότι η μη τήρησή τους θα οδηγήσει μοιραία σε ολικό lockdown.
Πανδημία και πολιτική
Όταν οι αναλυτές προσεγγίζουν τα πιθανά εκλογικά αποτελέσματα με βάση την εξέλιξη της πανδημίας γίνεται σαφές στους εκτός ΗΠΑ διαχειριστές, το πόσο δύσκολα θα απαντηθεί ποιος θα είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου τον Ιανουάριο του 2021. Με τους θανάτους από τον COVID-19 στις ΗΠΑ να ξεπερνούν τις 200.000 την περασμένη εβδομάδα, μετά από αύξηση των νέων ανά ημέρα κρουσμάτων για πρώτη φορά σε οκτώ εβδομάδες, ο ρόλος της οικονομίας στις επικείμενες προεδρικές εκλογές θα μπορούσε να αποκτήσει αυξημένη σημασία. Αλλά χωρίς να είναι ξεκάθαρο το πώς. Σε προηγούμενες αναμετρήσεις το κόμμα του Προέδρου που τα είχε καταφέρει καλά στο οικονομικό πεδίο είχε μεγάλες πιθανότητες να κυριαρχήσει και οι δείκτες της Wall Street το προεξοφλούσαν με την απουσία πιέσεων, αφού ο κλίμα δεν θα άλλαζε. Φέτος όμως έχουμε μια ειδική κατάσταση. Ο πρόεδρος της Federal Reserve Jerome Powell έχει δηλώσει επανειλημμένα, ότι η δύναμη της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας εξαρτάται από τη διατήρηση της νόσου του νέου κορανοϊού υπό έλεγχο. Ορίζοντάς την δυνατότητα ελέγχου της πανδημίας ως κρίσιμο παράγοντα για την ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης στους Αμερικανούς πως είναι ασφαλές να συνεχίσουν την κανονική δραστηριότητα.
Οι Αμερικανοί δεν είχαν συνειδητοποιήσει πόσο καλά ήταν το 2019. Μόλις χτύπησε η πανδημία το 2020, όλοι καταλήξανε στο συμπέρασμα ότι θα χρειαστούν πολλά χρόνια πριν η ζωή θα είναι τόσο καλή όσο ήταν το 2019. Το εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε σε επίπεδα ρεκόρ υψηλών το 2019. Η ετήσια σειρά που καταρτίστηκε από το Γραφείο Απογραφής και χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της φτώχειας στην Αμερική, το μέσο πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών, ήταν κλασικό επιχείρημα για τους οικονομικά απαισιόδοξους και τους λεγόμενους προοδευτικούς πολιτικούς τα τελευταία χρόνια. Καθώς επιβεβαίωνε την άποψή τους ότι, για τους περισσότερους Αμερικανούς, το βιοτικό επίπεδο έχει σταματήσει για χρόνια. Μετά τις αλλαγές στον υπολογισμό του, επέστρεψε στο σωστό δρόμο εγκαταλείποντας μια παραπλανητική εμφάνιση στασιμότητας από το 2000 έως το 2016. Η μέση τιμή του οικογενειακού εισοδήματος, η οποία προσαρμόζεται για τον πληθωρισμό χρησιμοποιώντας τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, σημείωσε άνοδο 9,2% από το 2016 έως το 2019 και έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών (2017-19).
Αλλά η πανδημία είναι πιθανό να εξαφανίσει το εξαιρετικά θετικό οικονομικό αποτέλεσμα της περιόδου της διακυβέρνησης Τραμπ και οι αναλυτές προσπαθούν μέσα από δεδομένα υγειονομικού ενδιαφέροντος και μακροοικονομικού περιεχομένου, να ανακαλύψουν το αποτέλεσμα σε συγκεκριμένες πολιτείες. Επειδή ο πληθυσμός τους μπορεί να ταλαντευτεί είτε προς τους Ρεπουμπλικάνους είτε προς τους Δημοκρατικούς. Είναι του Ουισκόνσιν και του Μίσιγκαν που μάλλον κερδίζουν οι Δημοκρατικοί και της Φλόριντα, της Αριζόνα, της Πενσυλβανία και Βόρειας Καρολίνας που έχουν το πάνω χέρι οι Ρεπουμπλικάνοι.
Στατιστικές πληροφορίες
Όταν η ορατότητα των επενδυτών είναι μειωμένη από σειρά αιτίων, που δεν έχουν καμία περιοδικότητα όπως η πανδημία του 2020, ή εμφανίζονται αραιά περιοδικά όπως οι εκλογές, τα στατιστικά δεδομένα από την προϊστορία των αγορών αποκτούν ιδιαίτερη σημασία.
Ο S&P 500 που θεωρείται ο αντιπροσωπευτικότερος μετοχικός δείκτης στον κόσμο, έφτασε στο ρεκόρ υψηλών βίου στις 2 Σεπτεμβρίου. Είναι -7,88% χαμηλότερα με βάση τα κλεισίματα τότε και την Παρασκευή (25/9). Ο Σεπτέμβριος έχει παράδοση στο να είναι ο χειρότερος μήνας του έτους για το χρηματιστήριο. Από το 1928, η μέση απώλεια του μήνα ήταν -1,0%. Τα επιβαρυντικά από τη στατιστική νέα είναι ότι ο S&P 500 έχανε -4,6% κατά μέσο όρο κατά τη διάρκεια των 49 πτωτικών Σεπτεμβρίων από τους 91 στο ξεκίνημα του φθινόπωρου μήνες, από το 1928. Το θετικό ωστόσο είναι ότι οι καθοδικοί Σεπτέμβριοι δημιουργούν ευκαιρίες αγοράς για το υπόλοιπο του έτους με μέσο όρο κέρδους για Οκτώβριο (0,4%), Νοέμβριο (0,8%) και Δεκέμβριο (1,3%). Ωστόσο, 38 φορές από το 1928 που τον Οκτώβριο σημειώθηκε πτώση, ο S&P 500 μειώθηκε κατά μέσο -4,7%. Από αυτά φαίνεται ότι φέτος η πτώση είναι πολύ πάνω από τις μέσες απώλειες των καθοδικών Σεπτεμβρίων και επίσης γίνεται σαφές, πως όταν ο Οκτώβριος αποδειχθεί πτωτικός, προκαλεί σημαντικές απώλειες στον βαρύτερο μετοχικό δείκτη του πλανήτη. Βέβαια είναι γνωστή στους αγοραίους η έκφραση: Η προηγούμενη απόδοση δεν αποτελεί εγγύηση για μελλοντικές αποδόσεις.
Πολλοί παράγοντες από το στρατόπεδο των bulls είδαν και βλέπουν τις ρευστοποιήσεις από τις 2 Σεπτεμβρίου ως «υγιή διόρθωση». Θεωρώντας ότι η αγορά καλό είναι να αφομοιώσει τα κέρδη της από τις 23 Μαρτίου για να δώσει στα εταιρικά κέρδη λίγο χρόνο για να καλύψουν την απόσταση που έχουν έναντι της ανόδου της τιμής των μετοχών. Έχουν όμως αρχίσει και ανησυχούν, ενώ θα φοβηθούν περισσότερο εάν συνεχιστεί η κατρακύλα της αγοράς. Το στατιστικά βέβαιο σύμφωνα με τον Mark Hulbert στο MarketWatch είναι, ότι ο Οκτώβριος αναδεικνύεται στατιστικά ο μήνας του χρόνου με τη μεγαλύτερη μεταβλητότητα. Χρησιμοποιώντας τη τυπική απόκλιση των ημερήσιων αλλαγών του Dow Jones Industrial Average κάθε μήνα, του Οκτωβρίου είναι στο 1,43% με τη μέση τιμή για όλους τους μήνες στο 1,09%. Η αγορά συνήθως ανεβαίνει τον Οκτώβριο όπως αναφέραμε πιο πάνω και σε συνδυασμό με την αστάθεια, δίνει στους επενδυτές μία από τις καλύτερες ευκαιρίες για να μπουν σε μετοχές που θα κρατήσουν ως το τέλος του έτους ή και ως την αρχή του επόμενου.
Η εικόνα της εβδομάδας με αριθμούς
Στην τέταρτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, στο 88,9% των δεικτών που παρακολουθούμε εμφανίστηκαν απώλειες, ενώ εκτός από τον Nasdaq που αποδίδει ακόμα άνω του +20%, τα κέρδη τους στο 2020 μείωσαν σημαντικά τα χρηματιστήρια της Σαγκάης και της Κορέας, ενώ διατήρησε ορισμένα ο S&P500. Παράλληλα σε bear market βρίσκονται με απώλειες άνω του -20%, το ισπανικό χρηματιστήριο, απόκτησε επίσης το ιταλικό, το γαλλικό, και παρέμεινε του Λονδίνου. Ο S&P500 με μεταβολή -1,59% στη βδομάδα, στο 2020 αποδίδει +1,11%. Ο Dow, με πτώση -2,66%, αποδίδει στο 2020 -5,66%. Ο S&P400 με μεταβολή -2,60%, εμφάνισε επίδοση στο 2020 -11,91%, ενώ ο Russell 2000 βουλιάζοντας κατά -4,82%, έχει απώλειες -12,33% στο έτος. Ο δε Nasdaq, είχε οριακή άνοδο +0,02%. Στο 2020 είναι ο μόνος με διψήφια κέρδη +20,32%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου έχασε -3,89% στη βδομάδα, έτσι στο 2020 χάνει -23,45%. Ο DAX έπεσε -5,82%, και στο 2020 αποδίδει -6,76%, ο CAC είχε μεταβολή -6,23%, ενώ στο 2020 αποδίδει -21,91%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας είχε πτώση -5,35%, και στο έτος επίδοση -31,31%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -4,96%, στο έτος πέφτει -21,06%. Ο πανευρωπαϊκός StoxxEurope 600 έχασε -4,73%, και στο 2020 υποχωρεί -15,51%.
Ο Bovespa της Βραζιλίας έπεσε -1,31%, ενώ στο 2020 έχει πτώση -16,12%, όταν ο IPC του Μεξικού με μεταβολή +1,57%, χάνει φέτος -15,98%. Ο χρυσός με πτώση -4,74%, βρέθηκε στα 1864,30 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση έτους +22,40%. Σημειώθηκε μείωση -2,27%, για το πετρέλαιο Crude που έκλεισε στα 40,04 δολάρια το βαρέλι. Στο 2020 εμφανίζει απώλειες -34,43%.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή -0,67%, στο 2020 χάνει -1,91%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή -5,54%, με επίδοση στο έτος +3,69%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία βρέθηκε χαμηλότερα -3,75%, και στο 2020 χάνει -9,37%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, ο Hang Seng έχασε -4,99%, και στο 2020 υποχωρεί -17,57%. Με εβδομαδιαία μεταβολή -3,56% ο δείκτης SSE Comp. της Σαγκάης, αποδίδει στο 2020 +5,55%.
Η εβδομάδα που έρχεται
Ορισμένες μετοχές των ΗΠΑ θα εμφανίσουν μεγαλύτερη αστάθεια στην εβδομάδα, καθώςο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο αντίπαλος των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν θα βρεθούν αντιμέτωποι, στην πρώτη τους τηλεοπτική συζήτηση πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου.
Πολλοί επενδυτές πιστεύουν ότι ο Μπάιντεν είναι πιο πιθανό να αυξήσει τους φόρους και προτιμούν μια δεύτερη θητεία για τον Τραμπ, ο οποίος τάσσεται υπέρ της απορρύθμισης, και θεωρείται καλύτερος για το χρηματιστήριο συνολικά. Ταυτόχρονα, μια νίκη Τραμπ θα μπορούσε να προκαλέσει ανησυχίες για την αύξηση των εντάσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου.
Μια καλή επίδοση την Τρίτη από τον Μπάιντεν, ο οποίος επί του παρόντος έχει μικρό προβάδισμα στις αποδόσεις και τις δημοσκοπήσεις, μπορεί να ενισχύσει μετοχές εταιριών που σχετίζονται με το παγκόσμιο εμπόριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ μια νίκη από τον Τραμπ θα μπορούσε να ωφελήσει τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων και άμυνας.
Η πρώτη από τις τρεις προγραμματισμένες συζητήσεις έρχεται σε μια έντονη στιγμή στη Wall Street. Καθώς ο S&P 500 έχει υποχωρήσει περίπου 10% από τα ρεκόρ των τελευταίων εβδομάδων, γιατί οι επενδυτές ανησυχούν για αύξηση του χρόνου που χρειάζεται για μια ανάκαμψη από τον κοροναϊό. Υπάρχει επίσης η αβεβαιότητα που σχετίζεται με την ψηφοφορία στις 3 Νοεμβρίου, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας καθυστέρησης στην ανακοίνωση του νικητή. Σημείωσε ο Noel Randewich στο Reuters
ΧΑ
Εβδομάδα επιδείνωσης στην εικόνα του μήνα και του τριμήνου
Η αξιόλογη πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών παγκοσμίως μετά την καταγραφή της αύξησης του αριθμού των κρουσμάτων από τη νόσο του COVID-19 στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ήταν ένας από τους παράγοντες που ώθησαν πτωτικά τις τιμές στην αγορά της Αθήνας. Άλλωστε και για την Ελλάδα τα στατιστικά για τον κορονοϊό δεν ήταν ευχάριστα. Αντιθέτως πυροδότησαν αρχικά την τάση φυγής από το ρίσκο. Ωστόσο η αλυσίδα των έξη καθοδικών κλεισιμάτων δείχνει ότι “ακόμα και η τεχνική αντίδραση, καθώς το σενάριο του lockdown δεν είναι στα σχέδια της Κυβέρνησης για την ώρα, αποδείχθηκε δύσκολο εγχείρημα”. Όπως παρατηρούσαν από την Beta Sec.
Η εβδομάδα έφερε στον μέσο όρο απώλειες -6,17% με επίδοση για τον Σεπτέμβριο -2,54% ενώ στο τρίμηνο, με τρεις συνόδους ως το τέλος του, χάνει πλέον -3,29%, ο 25άρης έπεσε -6,58%, και στο τρέχοντα μήνα υποχωρεί -2,63% και στο τρίτο τρίμηνο -4,44%. Παράλληλα ο FTSEM, δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, με εβδομαδιαία μεταβολή -2,85%, ενισχύεται στον μήνα +0,03% και έχει τη μικρότερη πτώση στο τρίμηνο -0,59%. Στο 2020 ο ΓΔ χάνει -32,59%, ο 25άρης -35,88% και ο FTSEM -29,89% μένοντας όλοι σε κατάσταση bear market. Για να είναι δυνατή μια σύγκριση ο δείκτης IBEX της Ισπανίας είχε εβδομαδιαία πτώση -5,35%, και στο έτος επίδοση -31,31%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -4,96%, στο έτος πέφτει -21,06%.
Στην πρώτη σύνοδο της τέταρτης εβδομάδας του Σεπτεμβρίου, με κίνηση του μέσου όρου μόνιμα σε αρνητικό πεδίο και υψηλό μέρας και εβδομάδας την τιμή ανοίγματος, ο ΓΔ με μεταβολή -4,29% οδηγήθηκε στις 630,32 από 658,54 μονάδες. Όταν ο 25άρης έκλεισε στις 1503,98 από 1577,32 με βουτιά -4,65%. Επηρέασαν αρνητικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (-6,25%), χωρίς κανένα blue chip ανοδικό, ενώ υπέρ πτώσης εκτός των Τραπεζών ώθησαν ΑΡΑΙΓ -8,60%, ΒΙΟ -8,18%, ΜΟΗ -7,12%, ΕΕΕ -5,72%, και ΕΥΔΑΠ -5,24%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 49,230 εκατ. ευρώ και τα πακέτα είχαν αξία 2,096 εκατ. Την Τρίτη, συνεχίστηκε η αναζήτηση πυθμένα για τον ΓΔ, σε αντίθεση με την άνοδο των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων. Το χαμηλό στην Αθήνα ορίστηκε κάτω από τις 625 μονάδες ομοίως και το κλείσιμο στις 624,62 με μεταβολή -0,90%. Επηρέασαν αρνητικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (-0,68%), και ο 25άρης έκλεισε στις 1490,21 μονάδες με βουτιά -0,92%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 46,805 εκατ. ευρώ με πακέτα αξίας 6,775 εκατ. Η συνολική κεφαλαιοποίηση πέρασε, για πρώτη φορά τον Σεπτέμβρη, κάτω από τα 44 δις ευρώ, στα 43,814. Σε αντίθεση με την επικράτηση ανοδικής δυναμικής στα ελληνικά ομόλογα αναφοράς. Καθώς η απόδοση του δεκαετούς διαμορφώθηκε στο 1,050% από 1,067%.
Ακολούθησαν τρεις συνεδριάσεις με το ίδιο πτωτικό βήμα την Τετάρτη με τζίρο 44,895 εκατ. ευρώ και πακέτα αξίας 6,137 εκατ., ο ΓΔ με μεταβολή -0,37% οδηγήθηκε στις 622,34 μονάδες, όταν ο 25άρης έκλεισε στις 1484,05 με πτώση -0,41%. Επηρέασαν μεικτά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (+0,05%) και τα blue chip που ξεχώρισαν για τα κέρδη τους ήταν ΕΕΕ +2,03%, ΕΛΠΕ +1,68%, ΣΑΡ +1,53%, ΑΡΑΙΓ +1,35%. Την Πέμπτη ο ΓΔ με μεταβολή -0,38% οδηγήθηκε στις 619,96 μονάδες, όταν ο 25άρης με πτώση -0,43% έκλεισε στις 1477,63 με κατώτερο μέρας και εβδομάδας στις 614,62 μονάδες. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 43,422 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 8,636 εκατ. Ενώ την Παρασκευή στην έκτη στη σειρά πτωτική συνεδρία, ο ΓΔ με μεταβολή -0,33% οδηγήθηκε στις 617,90 μονάδες, όταν ο 25άρης έκλεισε στις 1473,58 με πτώση -0,27%.
Ο τζίρος ήταν ο χαμηλότερος στη βδομάδα, αφού διαμορφώθηκε στα 37,492 εκατ. ευρώ και οι προσυμφωνημένες συναλλαγές είχαν αξία 5,618 εκατ. Με αποτέλεσμα ο μέσος ημερήσιος τζίρος να είναι 44,369 εκατ. ευρώ και των πακέτων 5,852 εκατ. Την προηγούμενη βδομάδα ήταν στα 56,123 εκατ. ευρώ με μέση αξία πακέτων 4,48 εκατ. αλλά συνέβαλλε η αναδιάρθρωση των δεικτών FTSE Stoxx. Η συνολική κεφαλαιοποίηση διαμορφώθηκε στα 43,435 δις ευρώ. Η απόδοση του δεκαετούς ομόλογου αναφοράς διαμορφώθηκε στο 1,019% από 1,017% την Πέμπτη, έχοντας πέσει κάτω και από το 1,020%. Με τιμή χονδρικά στις 18/9 1,070%.
Η εικόνα των εβδομαδιαίων μεταβολών για τα blue chip αποκαλύπτει αφενός γενίκευση των πιέσεων, χωρίς ανοδικό στη βδομάδα, λόγω ανησυχιών για την πανδημία εδώ και διεθνώς. Παράλληλα υπογραμμίζει την διαφοροποίηση των πιέσεων ανά κλάδο και τίτλο. Οδηγώντας το τμήμα ανάλυσης της Leon Depolas Sec. να τονίζει “Η απόκλιση στην κίνηση των μετοχών τον τελευταίο μήνα, ακόμη και μεταξύ εκείνων με μεγάλη βαρύτητα στον Δείκτη, αποδεικνύει ότι το ‘stock picking’ συνεχίζει να αποτελεί την ενδεδειγμένη επενδυτική στρατηγική. Κρίσιμη η περιοχή των 620 - 610 μονάδων, βραχυπρόθεσμα”.
Πτώση ισοδύναμη με των δεικτών εμφάνισαν τέσσερα blue chip οι ΑΔΜΗΕ, ΕΧΑΕ, ΜΠΕΛΑ και ΟΤΕ με πτώση από -6,4% ως -6,95%. Απώλειες άνω του -7,5% ως -13,9% είχαν δέκα: οι ΜΟΗ -13,89%, ΒΙΟ -13,38%, ΑΡΑΙΓ -11,56%, ΦΡΛΚ -10,39%, ΕΥΔΑΠ -9,93%, ΠΕΙΡ -9,83%, ΕΥΡΩΒ -9,82%, ΑΛΦΑ -8,80%, ΕΛΠΕ -8,43%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ -7,58%. Τα blue chip που έχασαν λιγότερο από τον μέσο όρο χωρίζονται σε επτά με απώλειες από -4,3% ως -6% ήτοι ΤΕΝΕΡΓ -5,98%, ΟΠΑΠ -5,95%, ΛΑΜΔΑ -5,82%, ΕΕΕ -5,18%, ΕΤΕ -5,13%, ΟΛΠ -4,94%, ΕΛΛΑΚΤΩΡ -4,36%. Με τέσσερις “νικητές” της εβδομάδας ήτοι όσα εμφάνισαν απώλειες από -0,3% ως -3,3%. Ήταν οι ΜΥΤΙΛ -0,39%, ΔΕΗ -2,55%, ΣΑΡ -2,82% και ΤΙΤC -3,24%.
Τεχνική ανάλυση Παράγωγα
Το μικρό πτωτικό βήμα στις τελευταίες συνεδρίες έφερε οριακή αισιοδοξία
Στην τελευταία σύνοδο της εβδομάδας, οι επενδυτές κίνησαν τον FTSE25 σε θετικό πεδίο αρχικά ως τις 13:26 και κατόπιν σε αρνητικό πεδίο μόνιμα. Το άνοιγμα αντιστοιχούσε σε ανοδικό χάσμα 4,95 μονάδων. Τον έκλεισαν τελικά, 4,05 μονάδες χαμηλότερα. Το ανώτερο ημέρας σημειώθηκε στις 11:05 και ήταν οι 1495,68 μονάδες. Το ελάχιστο, οι 1466,92, εμφανίστηκε στις 15:53. Στις 17:00 τον είχαν οδηγήσει στις 1475,86 μονάδες. Το κλείσιμο στις 1473,58 από 1477,63 μονάδες αντιστοιχεί σε μεταβολή -0,27% για τον 25άρη. Ο τζίρος στα παράγωγα διαμορφώθηκε στα 6,364 εκατ. ευρώ.
Στα ΣΜΕ του 25άρη για τη σειρά Οκτωβρίου διακινήθηκαν 899 συμβόλαια με ανώτερο τις 1497,00 μονάδες, κατώτερο τις 1464,25 και τελευταίες πράξεις στις 1476,00 μονάδες με αποτέλεσμα οι ανοικτές θέσεις να ανέλθουν στις 3958 από 3995. Άλλαξαν επίσης χέρια 80 ΣΜΕ λήξης Νοεμβρίου με ανώτερο τις 1491,25 μονάδες κατώτερο τις 1465,75 και τελευταίες πράξεις στις 1465,75 από 1475,50 μονάδες και σχηματίστηκαν 269 από 267 ανοικτά συμβόλαια.
Στα δικαιώματα προαίρεσης του ίδιου δείκτη το ενδιαφέρον ήταν χαμηλό. Στα calls του 25άρη λήξης Οκτωβρίου, διακινήθηκαν 10 συμβόλαια για τιμή εξάσκησης στις 1500 και τις 1525 μονάδες. Στα δικαιώματα αγοράς της επόμενης σειράς ο όγκος ήταν μηδενικός. Στα δικαιώματα πώλησης λήξης Οκτωβρίου ο όγκος ήταν 11 συμβόλαια, για τιμή εξάσκησης από τις 1450 μονάδες ως τις 1500. Για την επόμενη λήξης Νοεμβρίου ανήλθε σε 4 συμβόλαια για τιμή εξάσκησης στις 1450 και 1475 μονάδες.
Στα ΣΜΕ επί μετοχών οι συναλλαγές συνολικά υποχώρησαν από τα επίπεδα της προηγούμενης, καθώς αφορούσαν στη σειρά Δεκεμβρίου αποκλειστικά. Το συναλλακτικό ενδιαφέρον στο stock repo περιορίστηκε στα 6000 συμβόλαια για ΠΕΙΡ.
Η εβδομάδα έφερε στον μέσο όρο απώλειες -6,17% με επίδοση για τον Σεπτέμβριο -2,54% ενώ στο τρίμηνο, με τρεις συνόδους ως το τέλος του, χάνει πλέον -3,29%, ο 25άρης έπεσε -6,58%, και στο τρέχοντα μήνα υποχωρεί -2,63% και στο τρίτο τρίμηνο -4,44%. Παράλληλα ο FTSEM, δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, με εβδομαδιαία μεταβολή -2,85%, ενισχύεται στον μήνα +0,03% και έχει τη μικρότερη πτώση στο τρίμηνο -0,59%. Στο 2020 ο ΓΔ χάνει -32,59%, ο 25άρης -35,88% και ο FTSEM -29,89% μένοντας όλοι σε κατάσταση bear market. Για να είναι δυνατή μια σύγκριση ο δείκτης IBEX της Ισπανίας είχε εβδομαδιαία πτώση -5,35%, και στο έτος επίδοση -31,31%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -4,96%, στο έτος πέφτει -21,06%.
“Η αλυσίδα των έξη καθοδικών κλεισιμάτων δείχνει ότι “ακόμα και η τεχνική αντίδραση, καθώς το σενάριο του lockdown δεν είναι στα σχέδια της Κυβέρνησης για την ώρα, αποδείχθηκε δύσκολο εγχείρημα”. Παρατηρούσαν από την Beta Sec.
Η εικόνα των εβδομαδιαίων μεταβολών για τα blue chip αποκαλύπτει αφενός γενίκευση των πιέσεων, χωρίς ανοδικό στη βδομάδα, λόγω ανησυχιών για την πανδημία εδώ και διεθνώς. Παράλληλα υπογραμμίζει την διαφοροποίηση των πιέσεων ανά κλάδο και τίτλο. Οδηγώντας το τμήμα ανάλυσης της Leon Depolas Sec. να τονίζει “Η απόκλιση στην κίνηση των μετοχών τον τελευταίο μήνα, ακόμη και μεταξύ εκείνων με μεγάλη βαρύτητα στον Δείκτη, αποδεικνύει ότι το ‘stock picking’ συνεχίζει να αποτελεί την ενδεδειγμένη επενδυτική στρατηγική. Κρίσιμη η περιοχή των 620 - 610 μονάδων, βραχυπρόθεσμα”.
Ο Πέτρος Τσούρτης της Merit Sec. συνόψισε χαρακτηριστικά: Πτωτική η εβδομάδα που πέρασε, λόγω της πτώσης των Διεθνών Αγορών και της πιθανότητας ενός νέου lockdown στην Αττική . Η τεχνική εικόνα του ΓΔ έχει επιδεινωθεί, καθώς βρίσκεται κάτω από ΚΜΟ 20 ημερών. Δεν υπάρχουν σημαντικοί εσωτερικοί καταλύτες την επόμενη εβδομάδα, που θα μπορούσαν να διαφοροποιήσουν την πορεία του ΓΔ από τις Διεθνείς Αγορές. Πρώτο σημείο στήριξης οι 610 - 600 μονάδες και πρώτο σημείο αντίστασης οι 637 μονάδες (ΚΜΟ 20).
Καλά αποτελέσματα εξαμήνου ανακοίνωσαν τα Πλαστικά Θράκης, η Revoil και η Prodea Investments ενώ αδύναμα ανακοίνωσαν η Lamda Development και η Viohalco.
Τα σημαντικότερα μακροοικονομικά νέα που αναμένεται να επηρεάσουν την επόμενη εβδομάδα το NYSE είναι η ανακοίνωση του δείκτη ADP την Τετάρτη, τα εβδομαδιαία επιδόματα ανεργίας την Πέμπτη και ο δείκτης ανεργίας την Παρασκευή. Πρώτο σημείο στήριξης για τον S&P οι 3208 μονάδες και δεύτερο οι 3082. Πρώτο σημείο αντίστασης οι 3323 μονάδες και δεύτερο οι 3393”.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Ηλίας Ζαχαράκης πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Fast Finance ΑΕΠΕΥ
Ουσιαστικά έχουμε μία Αγορά πολλών ταχυτήτων, μιας και υπάρχουν αρκετές μετοχές που έχουν πολύ καλή εικόνα μεσοπρόθεσμα, σε σχέση με τους δείκτες. Είναι δεδομένο ότι ο Τραπεζικός έχει διαστρεβλώσει την εικόνα στην Αγορά και μέχρι να λύσει τα θέματά του, το φαινόμενο θα συνεχιστεί. Από την άλλη έχουμε και τίτλους που έχουν επηρεαστεί σημαντικά μεσοπρόθεσμα, δείχνοντας σημαντική αδυναμία στην αντίδραση όπως ΕΛΠΕ ΜΟΗ TITC κ.α.
Αν δει κάποιος το μηνιαίο γράφημα, θα καταλάβει ότι η Αγορά τα τελευταία 8 χρόνια έχει δοκιμάσει για διαφορετικούς λόγους την ζώνη του 420 - 480. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει σημαντικά δεδομένα στην Οικονομία. Το πιο σημαντικό είναι ότι έχει απομακρυνθεί ο φόβος μίας άτακτης χρεωκοπίας, ενώ τα κόστη δανεισμού, σε σχέση με το 2012 ή το 2015, έχουν πέσει στο ναδίρ. Αν κάποιος δει μόνο αυτά τα δύο δεδομένα, θα καταλάβει πως ο ΓΔ δεν αντικατοπτρίζει τις τιμές στο σύνολο της Αγοράς.
Η αλήθεια είναι ότι η Χώρα πέρασε και περνάει από τις δυσκολότερες 10ετιες στην ιστορία της και έχει μείνει όρθια. Το covid ήταν ακόμα ένα κτύπημα, μέσα στο μακρύ, χρονικά, πρόβλημα, που επηρέασε την Οικονομία σημαντικά. Παρόλα αυτά βλέπουμε πως μέσα στον χρόνο υπάρχουν Εταιρείες που μεγαλώνουν και άλλες Εταιρείες που μικραίνουν, ή και κλείνουν. Αυτό μας δείχνει ότι πρωτίστως πρέπει να επιλέγουμε σωστές Εταιρείες και μετά να βλέπουμε την Αγορά.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec:
Για άλλη μια εβδομάδα η Ελληνική Αγορά δεν κατάφερε να αλλάξει διαθέσεις και τάση, με αποτέλεσμα να επιστρέψει στα γνώριμα επίπεδα διαπραγμάτευσης των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Αυτή την φορά αφορμή ήταν η πιθανότητα ενός νέου lockdown, που αύξησε το σκεπτικισμό των Επενδυτών, παρά το διαφαινόμενο κλείσιμο του γεωπολιτικού μετώπου.
Η Επενδυτική Κοινότητα πέριξ της Ελληνικής Αγοράς, διανύει ένα νέο γύρο κόπωσης, ο οποίος μετά τα πολλά και σοβαρά φαινόμενα που επηρέασαν αρνητικά το Χρηματιστήριο τα τελευταία δέκα χρόνια, δείχνει ότι θα χρειαστεί ακόμα πολλά καλά νέα για να ανακτηθεί η επενδυτική εμπιστοσύνη. Ακόμα και όταν το ενδεχόμενο μιας νέας καραντίνας διαψεύστηκε επισήμως, η Αγορά έδειξε έλλειψη αντανακλαστικών, επιβεβαιώνοντας το βαθμό χαμηλής εκτίμησης που έχει στην παρούσα φάση. Από την άλλη πλευρά, η σταθεροποίηση των μέσων ημερήσιων τζίρων στα 45 εκατ. ευρώ αυτή την εβδομάδα, ήταν μια μάλλον θετική ένδειξη ενδιαφέροντος, καθώς δεν περιείχαν τον όποιο “θόρυβο” συνεπάγονται οι αναδιαρθρώσεις δεικτών.
Σε ότι αφορά τις Εισηγμένες, η δημοσίευση των μεγεθών του εξαμήνου μπαίνει στην τελική ευθεία την ερχόμενη εβδομάδα. Μέχρι στιγμής 61 Εταιρείες έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα, από τα οποία προκύπτει μείωση του κύκλου εργασιών κατά 20,5%, μείωση των λειτουργικών κερδών κατά 30% και συνολικές ζημιές 786 εκατ. ευρώ, οι οποίες έρχονται κυρίως από την συναλλαγή της Eurobank και την απόσχιση του “Cairo”.
Σε επίπεδο Εμποροβιομηχανικών Εταιρειών, οι Εισηγμένες δείχνουν κέρδη 109 εκατ. ευρώ, ενώ αν αφαιρεθούν τα δύο Διυλιστήρια, τα κέρδη διαμορφώνονται σε 597 εκατ. ευρώ, ή 3% χαμηλότερα σε σχέση με πέρυσι. Η γενική εικόνα σαφώς και αδικεί πολλές Εταιρείες που “μπαίνουν στον κουβά” μιας πολύ ειδικής περιόδου, όταν πρακτικά η οικονομική δραστηριότητα για δύο μήνες σε πολλούς κλάδους ήταν μηδέν, ο δε Τουρισμός είχε ελάχιστη συνεισφορά. Η ανάγνωση των αποτελεσμάτων οφείλει να λάβει υπόψη αυτές τις ιδιαιτερότητες, ειδικά σε όσες Εταιρείες έχουν δείξει “χαρακτήρα” στην διατήρηση των μεγεθών τους σε αξιοπρεπή επίπεδα, καθώς δεν λείπουν φαινόμενα εξαγωγής γενικών συμπερασμάτων για την δίκαιη αποτίμηση της Αγοράς, με δείγμα γραφής από… τέσσερις Εταιρείες.
Η τεχνική εικόνα έχει αλλάξει άρδην, όχι όμως προς την κατεύθυνση που αναμέναμε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας. Με ένα σερί έξι πτωτικών συνεδριάσεων, ο Γενικός Δείκτης όχι μόνο αναίρεσε το ανοδικό σενάριο, αλλά πλέον απειλεί με πτωτική διαφυγή, με νέο επίπεδο στήριξης τις 590 μονάδες. Τα νέα για τους αισιόδοξους δεν είναι καλά, αφού MACD και κινητοί μέσοι έχουν διασπαστεί καθοδικά από την συνεδρίαση της περασμένης Δευτέρας, ενώ οι ταλαντωτές απέχουν από το να δείξουν κορεσμό στην πτωτική εικόνα. Οι συνεχείς πτωτικές συνεδριάσεις ενδέχεται να βγάλουν αντίδραση προσεχώς, ωστόσο όλα θα κριθούν στην ένταση και το τζίρο που θα συνοδεύει την κίνηση. Οι 635 μονάδες είναι το επίπεδο αλλαγής τάσης, που θα επαναφέρουν το χαρακτήρα της συσσώρευσης στην μεσοπρόθεσμη πορεία του Γενικού Δείκτη.
Σήμερα
Οι κινεζικές μετοχές οδήγησαν τις ασιατικές αγορές υψηλότερα σήμερα Δευτέρα 28/9. Ο ευρύτερος δείκτης MSCI των μετοχών Ασίας-Ειρηνικού εκτός Ιαπωνίας σημείωσε άνοδο 0,5% στα 550,47, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το χαμηλό του δίμηνου των 543,66 μονάδων που χτύπησε την περασμένη εβδομάδα. Στις 8:45 δική μας ώρα η μεταβολή του ήταν στο +0,73% και ο δείκτης βρισκόταν στις 551,58 μονάδες. Ο δείκτης πρόκειται να τελειώσει τον μήνα με σημαντικές απώλειες, μετά από τρεις ανοδικούς μήνες συνεχόμενα, καθώς η πανδημία συνεχίζει να προκαλεί οικονομικό χάος σε όλο τον κόσμο και αυξάνει το άγχος των επενδυτών για τις υψηλές αποτιμήσεις.
Οι κινεζικές μετοχές άνοιξαν υψηλότερα και βοήθησαν να στηριχθούν οι ασιατικές αγορές μετά από μια διστακτική έναρξη, με τον δείκτη των blue-chip CSI 300 να αυξάνεται 0,85%. Αλλά στις 8:45 δική μας ώρα η μεταβολή του ήταν στο +0,39%. Ο SSE της Σαγκάης σημείωσε άνοδο 0,5%. Αλλά στις 8:45 δική μας ώρα η μεταβολή του ήταν στο +0,29%. Ενθαρρυντικά τα στοιχεία το σαββατοκύριακο, αφού έδειξαν ότι τα κέρδη από τις βιομηχανικές εταιρείες της Κίνας αυξήθηκαν για τέταρτο συνεχόμενο μήνα τον Αύγουστο, εν μέρει από την ανάκαμψη των τιμών των βασικών προϊόντων και της βιομηχανίας παραγωγής εργαλείων εξοπλισμού. Αλλού, ο Nikkei της Ιαπωνίας ήταν 0,75% υψηλότερα και στις 8:45 δική μας ώρα η μεταβολή του ήταν στο +0,89% ενώ ο δείκτης KOSPI της Νότιας Κορέας κέρδισε 1,1%. Αλλά στις 8:45 δική μας ώρα η μεταβολή του ήταν στο +1,50%.
Ο κύριος δείκτης μετοχών της Αυστραλίας ανέστρεψε τις αρχικές του απώλειες, καθοδηγούμενος από θετικά νέα στο μέτωπο του coronavirus με νέες μολύνσεις στη δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη πολιτεία της χώρας στη Βικτώρια, να μειώνονται απότομα, επιτρέποντας στις αρχές να χαλαρώσουν μερικούς από τους περιορισμούς στις μετακινήσεις. Αλλά στις 8:45 δική μας ώρα η μεταβολή του ήταν στο -0,11%.
Τα κέρδη στην Ασία ακολουθούν το ράλι της Wall Street την Παρασκευή, αν και οι αναλυτές αναμένουν ότι τα κέρδη θα είναι βραχύβια καθώς οι προσδοκίες για οικονομική ανάπτυξη αρχίζουν να εξασθενίζουν. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η επανεμφάνιση των περιπτώσεων COVID-19 στην Ευρώπη, που καταστρέφει τις ελπίδες που υπήρξαν νωρίτερα ότι οι αρχές ενδέχεται να έχουν αρχίσει να ασκούν κάποιο έλεγχο στην επιδημία αντί να αυξάνουν περαιτέρω τις πιέσεις σε επιχειρήσεις που ήδη αντιμετωπίζουν ζημίες.
Η εστίαση των επενδυτών θα είναι στη συνέχεια στην πρώτη συζήτηση πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του αντιπάλου του Τζο Μπάιντεν την Τρίτη. Μια ισχυρή απόδοση στη συζήτηση της Τρίτης από τον Μπάιντεν, ο οποίος επί του παρόντος έχει ένα μικρό προβάδισμα στις αποδόσεις και τις δημοσκοπήσεις, μπορεί να ενισχύσει τις μετοχές των εταιριών που σχετίζονται με το παγκόσμιο εμπόριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ αν γίνει αντιληπτή μια προσεχής νίκη από τον Τραμπ, θα μπορούσε να ωφελήσει τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων και άμυνας. Η εστίαση στην αγορά θα είναι επίσης στην πιθανή πρόοδο σε ένα νέο πακέτο δημοσιονομικής στήριξης στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ οι επενδυτές θα παρακολουθούν στενά τις εμπορικές συνομιλίες για το Brexit καθώς συνεχίζονται αυτήν την εβδομάδα.
