Από την έντυπη έκδοση
Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]
Το τρένο της καινοτομίας μάλλον έχει χαθεί για την Ελλάδα, ωστόσο η χώρα μας έχει ακόμη τη δυνατότητα να ανέβει σε κάποιο από τα βαγόνια καινοτομίας άλλων μεγαλύτερων χωρών, δημιουργώντας μια κάθετη αγορά. Για να επιτύχει σε αυτήν την προσπάθεια, σύμφωνα με την έκθεση Πισσαρίδη, προϋπόθεση είναι η δημιουργία ενός καλού περιβάλλοντος καινοτομίας που θα απεγκλωβίσει την Ελλάδα από τις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε. όπου βρίσκεται με βάση τους παγκόσμιους δείκτες καινοτομίας.
Όπως επισημαίνεται, η καινοτομία αποτελεί αναγκαίο παράγοντα ανάπτυξης. Πρωτοπόρος χώρα στην καινοτομία είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, ειδικά στη βόρεια Ευρώπη, ακολουθούν από κοντά σε κάποιους τομείς αιχμής. Το καλύτερο σενάριο για την Ελλάδα είναι να μπορέσει σταδιακά να ακολουθήσει ένα μονοπάτι παρόμοιο με αυτό των μικρότερων βόρειων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτό περιλαμβάνεται η ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και πανεπιστημίων. Ειδικά για τη βασική έρευνα (προγράμματα bottom-up) εκτιμάται ότι χρειάζεται η χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό να είναι της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο, που θα αφορά χρηματοδότηση 200 projects της τάξεως των 500 χιλ. ευρώ για τέσσερα χρονιά (125 χιλ. ευρώ ετησίως) σε όλες τις επιστήμες. Αυτό σημαίνει ότι σε λίγα χρόνια από την έναρξη του προγράμματος θα είναι ενεργά 800 ερευνητικά projects σε όλες τις επιστήμες.
Οι αγκυλώσεις
Οι αγκυλώσεις που καθιστούν την Ελλάδα ουραγό στην καινοτομία συνοψίζονται στο δυσμενές νομικό και ρυθμιστικό περιβάλλον, στις ανεπαρκείς εγχώριες επενδύσεις και επιδόσεις ΑΞΕ, στην ανεπαρκή πρόσβαση σε χρηματοδότηση, στην απουσία ερευνητικής συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, στην έλλειψη ορισμένων δεξιοτήτων στο ανθρώπινο δυναμικό, στην απουσία συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας. Επίσης, ένα ευρύ σύνολο αγκυλώσεων αφορά τη λειτουργία όχι μεμονωμένων επιχειρήσεων, αλλά του γενικότερου οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας. Παράλληλα και οι τρεις κατηγορίες επιχειρήσεων που μπορούν να κυριαρχήσουν στην καινοτομία -νεοφυείς, εγχώριες μεσαίες επιχειρήσεις και μονάδες πολυεθνικών εταιρειών- είναι ακόμα αδύναμες σε σύγκριση με τις περισσότερες άλλες χώρες της Ευρώπης. Από την Ελλάδα λείπουν επίσης οι καινοτόμοι επιχειρηματίες αλλά και τα στελέχη με εμπειρία, οι πελάτες που θα δοκιμάσουν το καινοτομικό προϊόν των νεοφυών πριν αυτό καθιερωθεί, αλλά και η χρηματοδότηση.
