Την αναστολή της αλιείας τόνου στον Ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο για το 2007 αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Με βάση τα στοιχεία που ελήφθησαν μέχρι στιγμής για τα αλιεύματα από τα κράτη μέλη, έχει εξαντληθεί η ποσόστωση της ΕΕ του 2007 για τον τόνο, ύψους 16.779,5 τόνων. Η Επιτροπή, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της, οφείλει ως εκ τούτου να αναστείλει την αλίευση του είδους από τους στόλους όλων των χωρών της ΕΕ.
Η αναστολή αφορά την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Μάλτα, την Πορτογαλία και την Ισπανία, επειδή τα άλλα δύο κράτη μέλη που αναπτύσσουν σχετική δραστηριότητα, δηλαδή η Ιταλία και η Γαλλία, ανέστειλαν την αλιεία από τους στόλους των αντίστοιχα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Η Επιτροπή διαπίστωσε αδυναμίες στα αναγκαία για την παρακολούθηση της απορρόφησης της ευρωπαϊκής ποσόστωσης σε κλίμακα πραγματικού χρόνου αποστελλόμενα στοιχεία ως προς τα αλιεύματα. Σκοπεύει συντόμως να λάβει μέτρα για να αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες αυτές. Η Επιτροπή θα εισηγηθεί επίσης εγκαίρως μέτρα για την αλιεία το 2008, ώστε να προληφθούν τα προβλήματα που ανεφύησαν εφέτος.
Ο αρμόδιος για την αλιεία και τις ναυτιλιακές υποθέσεις Επίτροπος Joe Borg διατύπωσε τα εξής σχόλια: «Υφίστανται σαφώς προβλήματα τόσο με την υπεραλίευση αποθέματος που ήδη απειλείται με κατάρρευση όσο και με την ισοτιμία μεταξύ των οικείων κρατών μελών. Η Επιτροπή, όπως έχει υποχρέωση, θα πράξει παν το δυνατόν για να αντιμετωπίσει επειγόντως τα ζητήματα αυτά».
Επτά κράτη μέλη της ΕΕ ασχολούνται με την αλιεία τόνου, δηλαδή η Κύπρος, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και η Ισπανία. Η ποσόστωση της ΕΕ, ύψους 16.779,5 τόνων, κατανεμήθηκε από την ICCAT (Διεθνή Επιτροπή για τη Διατήρηση των Θυννοειδών) του Ατλαντικού σε συνεδρίαση στο Τόκιο τον Ιανουάριο και διαιρέθηκε μεταξύ των οικείων κρατών μελών με τη χρήση συμφωνημένης κλείδας κατανομής. Η Ιταλία ανέστειλε την αλιεία τόνου από τα σκάφη της χώρας στις 24 Ιουλίου, η δε Γαλλία ακολούθησε στις 27 Αυγούστου. Είναι προφανές ότι έχει πρακτικώς εξαντληθεί το σύνολο της ευρωπαϊκής ποσόστωσης. Η Επιτροπή οφείλει ως εκ τούτου να αναστείλει πλήρως την αλιεία από τα σκάφη των χωρών της ΕΕ.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν, στην περίπτωση κρατών μελών τα οποία δεν έχουν ακόμη συμπληρώσει την ποσόστωσή τους, υπάρχουν διατάξεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την αντιστάθμιση των οικείων μερών κατά τα επόμενα έτη. Στους ευρωπαϊκούς κανόνες υφίστανται επίσης μηχανισμοί για την αφαίρεση της υπέρβασης ποσόστωσης από τα οικεία κράτη μέλη. Όσον αφορά τη συνολική ποσόστωση της ΕΕ, το σχέδιο αποκατάστασης της ICCAT περιέχει μηχανισμό επιστροφής χρημάτων από τα μέρη που αλίευσαν πέραν της ποσόστωσης. Η Επιτροπή συμμόρφωσης της ICCAT συνέρχεται τον Νοέμβριο για να προσδιορίσει το τελικό ύψος αλιευμάτων για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη κατά την περίοδο του 2007.
Μόλις η ICCAT αποφασίσει για τα προς λήψη μέτρα σχετικά με την υπέρβαση των ποσοστώσεων, η Επιτροπή θα διατυπώσει τη δική της πρόταση για την επιστροφή χρημάτων και την αποζημίωση εντός της ΕΕ. Η Επιτροπή θα επιζητήσει την αποζημίωση, στο πλαίσιο των μελλοντικών αλιευτικών δυνατοτήτων, οποιουδήποτε κράτους μέλους θίγεται από την πρώιμη αυτή αναστολή της αλιείας το 2007.
Είναι ζωτικής σημασίας να προληφθεί η υπεραλίευση ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης και αποτελεσματική υλοποίηση του σχεδίου αποκατάστασης από όλα τα οικεία κράτη μέλη της ΕΕ. Ειδικότερα, αυτό θα σημαίνει πλέον έγκαιρη και αξιόπιστη ανακοίνωση των πραγματικών αριθμητικών στοιχείων για τα αλιεύματα εκ μέρους της Επιτροπής. Πέραν της έγκαιρης έκδοσης του κανονισμού, με τον οποίο μεταφέρεται οριστικώς στο κοινοτικό δίκαιο το σχέδιο αποκατάστασης της ICCAT (βλέπε MEX/07/0403), η Επιτροπή θα επιδιώξει μέτρα, για την τήρηση, εκ μέρους των κρατών μελών, των απαιτήσεων «αναφοράς σε κλίμακα πραγματικού χρόνου» που περιέχονται στο σχέδιο, με βάση τη δήλωση πενθήμερων αλιευμάτων που πρέπει να συμπληρώνεται από τους πλοιάρχους όλων των αλιευτικών σκαφών.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει και θα επεκτείνει τις απρογραμμάτιστες επισκέψεις των επιθεωρητών της σε λιμένες εκφόρτωσης και μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, και θα επιζητήσει ενεργώς να βελτιώσει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων για την αλιεία διοικητικών υπηρεσιών τόσο μεταξύ των κρατών μελών όσο και με τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα μέρη της ICCAT, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μεταβίβαση τόνων σε κλωβούς πάχυνσης. Θα δοθεί επίσης υψηλή προτεραιότητα στο μηχανισμό της ICCAT για κοινές διεθνείς επιθεωρήσεις στα πλοία. Θα ζητηθεί από τις χώρες εισαγωγής, ιδιαίτερα την Ιαπωνία, να αρνούνται εισαγωγές που δεν συμμορφώνονται αποδεδειγμένα πλήρως στα μέτρα της ICCAT.
Το ανατολικό απόθεμα τόνου (Ανατολικός Ατλαντικός και Μεσόγειος) έχει υποστεί υπεραλίευση επί πολλά έτη, οι δε επιστήμονες επανειλημμένως έχουν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο κατάρρευσης του αποθέματος αν δεν ληφθεί κανένα μέτρο για τη δραστική μείωση του επιπέδου της αλιευτικής δραστηριότητας. Ειδικότερα έχει καταγγελθεί ότι τα υψηλά ποσοστά αδήλωτης υπεραλίευσης από μόνα τους αποτελούν βασική αιτία μείωσης του αποθέματος.
Επειδή ο τόνος αποτελεί έντονα μεταναστευτικό είδος, η διαχείριση της αλιείας διενεργείται στο πλαίσιο της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση των Θυννοειδών του Ατλαντικού (ICCAT). Η ΕΕ αποτελεί ενεργό μέλος της ICCAT και διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στη θέσπιση ενός νέου δεκαπενταετούς σχεδίου αποκατάστασης του τόνου του ανατολικού αποθέματος τον παρελθόντα Νοέμβριο κατά την ετήσια σύνοδο της ICCAT στο Dubrovnik (βλέπε IP/06/1632).
Καίριας σημασίας επίτευγμα του σχεδίου αυτού ήταν η καθιέρωση ενός αυστηρού και περιεκτικού νέου μηχανισμού ελέγχου και επιβολής του νόμου, που έχει σχεδιαστεί για την καταπολέμηση της υπεραλίευσης η οποία εξ ορισμού ισοδυναμεί με παράνομη αλιεία. Η Επιτροπή αποδίδει μεγάλη σημασία στην επιτυχή υλοποίηση εν γένει του σχεδίου αποκατάστασης και ειδικότερα του μηχανισμού ελέγχου και καλεί τα κράτη μέλη που ασχολούνται με τη σχετική αλιεία να συνεργαστούν μεταξύ τους και με τα υπόλοιπα μέρη της ICCA και με την Επιτροπή, ώστε να προληφθεί η υπεραλίευση που απειλεί την επιβίωση ενός από τους παλαιότερους και πλουσιότερους αλιευτικούς πόρους της Ευρώπης.
