Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Όσοι περίμεναν μία ήσυχη χρονιά στις αγορές διαψεύδονται με τον πλέον εμφατικό τρόπο. Η σαρωτική εμφάνιση του Covid-19 και η αποφασιστική απάντηση κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών έχουν οδηγεί στο πιο ταραχώδες εξάμηνο εδώ της σύγχρονης χρηματιστηριακής ιστορίας. Μέσα από μία πορεία που θυμίζει τρενάκι του τρόμου, με θεαματικές βουτιές και σχεδόν εξίσου εντυπωσιακά άλματα, κάποιοι μετρούν τις πληγές τους και άλλοι μετρούν... κέρδη, έχοντας μετατρέψει την κρίση ευκαιρία. Αξίζει να θυμηθούμε τα όσα έζησαν οι αγορές τους τελευταίους έξι μήνες και να δούμε ποιοι ήταν οι μεγάλοι νικητές και οι μεγάλοι ηττημένοι και τι σημάδια άφησε η πανδημία στο ελληνικό χρηματιστήριο.
Ο παγκόσμιος δείκτης των μετοχών ΜSCI World καταγράφει απώλειες 9% από τις αρχές του έτους, στο χειρότερο πρώτο εξάμηνο εδώ και μία δεκαετία, με τις ευρωπαϊκές και τις αναδυόμενες αγορές να έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη αιμορραγία. Το πετρέλαιο έχει χάσει σχεδόν το 38% της αξίας του και τα εμπορεύματα συνολικά εμφανίζουν απώλειες άνω του 27%. Όσοι ετράπησαν σε φυγή από μετοχές και εμπορεύματα πείστηκαν από τη λάμψη του χρυσού, που εξασφάλισε κέρδη σχεδόν 16%, αλλά και από εκείνη των τεχνολογικών κολοσσών της Σίλικον Βάλεϊ. Οι μετοχές FANG παρουσιάζουν κέρδη 28% φέτος, χάρη σε ένα άλμα 33% στο δεύτερο τρίμηνο. Ασφάλεια και κέρδη προσέφεραν επίσης τα κρατικά ομόλογα και σε μικρότερο βαθμό το ιαπωνικό γεν. Αυτή είναι η γενική εικόνα του απολογισμού. Το πώς φτάσαμε σε αυτήν έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών υποδέχθηκε το 2020 με ένα ράλι, το οποίο στις αρχές Φεβρουαρίου (πριν ακόμη γίνει αντιληπτό ότι ο νέος κορωνοϊός, που εντοπίστηκε στην Κίνα, θα εξελιχθεί σε μία παγκόσμια φονική πανδημία) τον οδήγησε σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα. Από τις 20 Φεβρουαρίου έως και τις 23 Μαρτίου βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση, που «έφαγε» το 35% της αξίας του. Ήταν πιο καταστροφικό sell off από την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης τη δεκαετία του '30. Με τις κεντρικές τράπεζες να οδηγούν τα επιτόκια στο μηδέν ή και σε αρνητικό έδαφος και να προσφέρουν από κοινού με τις κυβερνήσεις ενέσεις ρευστότητας συνολικού ύψους 18 τρισ. δολαρίων οι «ταύροι» επεχείρησαν από τον Απρίλιο τη μεγάλη επιστροφή. Κάλυψαν σημαντικό μέρος του χαμένου εδάφους, αλλά όχι ολόκληρη την απόσταση. Ο MSCI World απέχει έτσι τώρα 10% από τα υψηλά του Φεβρουαρίου.
Ο δείκτης των ευρωπαϊκών μετοχών Europe Stoxx 600 είχε μία ανάλογη πορεία και τώρα εμφανίζει απώλειες περίπου 13% από τις αρχές του έτους σε όρους δολαρίου. Και τούτο παρά το γεγονός ότι το δεύτερο τρίμηνο έχει ενισχυθεί 12,5% στην καλύτερη τριμηνιαία επίδοσή του από το 2015. Ο δείκτης των αναδυόμενων αγορών MSCI Emerging Markets επιδόθηκε σε ράλι το δεύτερο τρίμηνο εξασφαλίζοντας κέρδη 17,7% σε όρους δολαρίων. Και πάλι όμως εμφανίζει απώλειες 10,4% συνολικά στο πρώτο εξάμηνο. Κέρδη 17% είχε το δεύτερο τρίμηνο και ο S&P 500, ο πλέον αντιπροσωπευτικός δείκτης των αμερικανικών μετοχών, που πλέον βρίσκεται 6% χαμηλότερα από τις αρχές του έτους.
Ούτε το Χρηματιστήριο Αθηνών θα μπορούσε να γλιτώσει από το τρενάκι του τρόμου. Ο Γενικός Δείκτης παρουσιάζει απώλειες 30% στο πρώτο εξάμηνο, έχοντας βιώσει ακατάσχετη αιμορραγία τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο. Οι απώλειες αυτές θα ήταν πολύ μεγαλύτερες εάν το δεύτερο τρίμηνο δεν είχε εξασφαλίσει κέρδη άνω του 13%. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το Reuters σε όρους δολαρίων οι ελληνικές μετοχές καταγράφουν απώλειες 39,6% για το 2020 και είναι εκείνες με την τρίτη χειρότερη επίδοση στις αναδυόμενες αγορές. Ισχυρότερο πλήγμα έχουν δεχθεί μόνο η Βραζιλία με απώλειες 39,9% και η Κολομβία με απώλειες 47,2%.
Για το πετρέλαιο η εφετινή πορεία έκρυβε ακόμη μεγαλύτερα σκαμπανεβάσματα και από τις μετοχές. Το δεύτερο τρίμηνο η τιμή του μπρεντ απογειώθηκε 80% στην καλύτερη επίδοση από το 1990, όταν οι αγορές ανησυχούσαν για τις επιπτώσεις του Πολέμου στον Κόλπο. Ακόμη και έτσι όμως η τιμή εξακολουθεί να είναι σχεδόν 40% χαμηλότερα από τις αρχές του έτους.
Για τον χρυσό από την άλλη η πορεία ήταν σταθερά ανοδική, με κέρδη 9,2% στο δεύτερο τρίμηνο και 15,8% στο σύνολο του εξαμήνου. Μάλιστα το τελευταίο διάστημα οι αναλυτές αναθεωρούν προς τα επάνω τις εκτιμήσεις του για την πορεία του, εκτιμώντας ότι μέσα στους επόμενους 12 μήνες θα σπάσει το φράγμα των 2.000 δολαρίων η ουγκιά.
Και τώρα τι; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό ψάχνουν οι επενδυτές. Η αλήθεια είναι πως μάλλον κανείς δεν μπορεί να τους την δώσει. Όχι μόνο γιατί οι ίδιοι έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι δεν δρουν πάντα ορθολογικά, αλλά και γιατί ο Covid-19 παραμένει ένας μεγάλος άγνωστος. Θα μπορέσει η ανθρωπότητα να τον θέσει σύντομα υπό έλεγχο ή θα βιώσουμε ένα δεύτερο ή και τρίτο κύμα; Και τι θα γίνει σε αυτή την περίπτωση; Θα επιστρέψουμε στα lockdown ρίχνοντας την οικονομία εκ νέου σε τεχνητό κώμα για να σώσουμε τα ζωτικά της όργανα; Οι κυβερνήσεις περιμένουν και αυτές την απάντηση από την επιστημονική κοινότητα.
