Ένα σχέδιο ενότητας με στόχο την οικονομική ανασυγκρότηση μετά το πλήγμα της πανδημίας του Covid-19 θα αναζητήσουν οι ηγέτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη σύνοδο κορυφής, η οποία πραγματοποιείται μέσω βιντεοδιάσκεψης. Όπως έχουν καταστήσει σαφές Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, θεαματική πρόοδος δεν αναμένεται όσον αφορά τη γεφύρωση των διαφορών για το άνευ προηγουμένου πακέτο στήριξης των οικονομιών τους. Ο ίδιος ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ σημείωσε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναζητούν σε αυτή τη σύνοδο κυρίως τις κατευθυντήριες γραμμές σε σχέση με ορισμένα βασικά σημεία της πρότασης της Κομισιόν για τη σύσταση του Tαμείου ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ.
Η σύνοδος των αρχηγών-κρατών και κυβερνήσεων των 27 άρχισε στις 11:00 (ώρα Ελλάδας) με κεντρική θεματική την ανασυγκρότηση των οικονομιών στην Ε.Ε., οι χώρες-μέλη της οποίας θρηνούν πάνω από 100.000 νεκρούς εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού και είναι αντιμέτωπες με ύφεση που δεν αποκλείεται να απειλήσει τη συνοχή, τη σταθερότητα και την παγκόσμια θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης μιλά για «κρίση άνευ προηγουμένου, με τεράστιο αντίκτυπο, κοινωνικό, οικονομικό, αλλά στη βιωσιμότητα της Ε.Ε.». Για να φανεί «ότι η Ευρώπη προστατεύει» τα μέλη της, εξηγεί, «δεν γίνεται να καθυστερούμε: οι καθυστερήσεις το μόνο που θα κάνουν είναι τα πράγματα δυσκολότερα και ακριβότερα», πρόσθεσε.
Επί τάπητος, το προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027, ύψους 1,1 τρισ. ευρώ και το συνδεδεμένο με το Ταμείο ανάκαμψης, το οποίο αναμένεται να εξασφαλίσει κεφάλαια μέσω της - ιστορικής - έκδοσης κοινού χρέους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στήριξη θα προσφερθεί κυρίως στα κράτη εκείνα που υπέστησαν τα πιο βαριά πλήγματα, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, αλλά μένουν ακόμη να επιλυθούν πολλές διαφωνίες ώστε να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη ομοφωνία.
Αυτό που επιδιώκεται είναι «να συμφωνήσουμε τουλάχιστον σε μερικά βασικά στοιχεία της πρότασης», εξήγησε άλλος Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Ο χρόνος μετράει και πρέπει να έχουμε καταλήξει σε συμφωνία τον Ιούλιο, πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές» πρόσθεσε, προφανώς εννοώντας τη θερινή διακοπή της λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμών.
Ο ευρωπαϊκός Νότος θέλει στήριξη το συντομότερο δυνατό, ιδίως δωρεές και δανεισμό με ευνοϊκούς όρους και χωρίς όρους για μακροοικονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ενώ ο προσηλωμένος στη δημοσιονομική πειθαρχία βορράς (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία) θέλει να υπάρξει μόνο δανεισμός και αυτός υπό συγκεκριμένους όρους. Οι χώρες στην ανατολική πτέρυγα της Ε.Ε. κρίνουν από την πλευρά τους ότι ανακατευθύνονται στον νότο υπερβολικά πολλοί πόροι και δεν θέλουν να χαθεί η εστίαση στη γεωργία και στο κλείσιμο του αναπτυξιακού χάσματος με την πλούσια δύση.
Δεν υπάρχει συμφωνία για το πώς θα αποπληρωθεί το χρέος που θα εκδοθεί από την Κομισιόν, κάτι που ισχύει επίσης για διάφορες άλλες διαστάσεις του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ιδίως εκπτώσεις που θέλει η Γερμανία και άλλες χώρες οι οποίες συνεισφέρουν καθαρά σε αυτόν, αλλά βρίσκουν αντίθετες χώρες του νότου.
Αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες, μετά τις αρχικές αντιδράσεις στην πανδημία του κορωνοϊού, που προκάλεσαν διαφορές, διαφωνίες και αντεγκλήσεις - για τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας, για τα ιατρικά μηχανήματα, για το εάν η Ε.Ε. θα προσέφερε δάνεια ή δωρεές - θέλουν σήμερα να προβάλλουν ενωτική εικόνα. Αλλά οι περισσότεροι αναγνωρίζουν πως θα χρειαστούν τουλάχιστον άλλες δύο σύνοδοι, η τακτική και πιθανόν μια έκτακτη, τον επόμενο μήνα με τους ίδιους παρόντες στις Βρυξέλλες προτού καταλήξουν σε συμφωνία. Αυτή η συμφωνία θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει εφαλτήριο για να σημειωθεί πρόοδος στα σχέδια για περισσότερη ολοκλήρωση, μετά την οδυνηρή εμπειρία του Brexit.
«Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα κοινά σχέδια εδώ και δεκαετίες», υπογράμμισε Ευρωπαίος διπλωμάτης. Η συζήτηση αφορά πιθανόν κάτι «ιστορικό», πρόσθεσε.
Όμως για τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, μένει «ακόμη δρόμος μέχρι τη συμφωνία και απαιτείται σκληρή δουλειά». Ο Μισέλ αναγνωρίζει την πολυπλοκότητα του θέματος, δεδομένου ότι το ταμείο ανάκαμψης συνδέεται με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027, ωστόσο, τονίζει ότι έχει προετοιμαστεί το έδαφος για μια συζήτηση σε βάθος, ώστε να διευκρινιστούν τα ζητήματα που προκαλούν και τις διαφωνίες.
Γερμανική προσπάθεια συμβιβασμού με τον ευρωπαϊκό Νότο
Η Γερμανία - με παρεμβάσεις της τελευταίας στιγμής - φέρεται ότι θα προσπαθήσει, λόγω της μεγαλύτερης συνεισφοράς της στον κοινοτικό προϋπολογισμό, να πετύχει κάποιο συμβιβασμό ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Νότο που θέλει περισσότερες επιχορηγήσεις και τον Βορρά που ζητά περισσότερα δάνεια, με την ΕΚΤ να παίρνει σαφώς θέση μέσω του αντιπροέδρου της Λουίς ντε Γκίντος υπέρ των επιχορηγήσεων που θα βοηθήσουν τις υπερχρεωμένες χώρες του ευρώ, ωστόσο οι πληροφορίες διίστανται ως προς την τελική θέση που θα έχει το Βερολίνο.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, αν και σημείωσε χθες την ανάγκη για γρήγορες και αποφασιστικές διαδικασίες, έσπευσε να περιορίσει τις προσδοκίες για συμφωνία, τονίζοντας ότι «οι αποφάσεις θα μπορούν να ληφθούν στην πρώτη Σύνοδο Κορυφής με φυσική παρουσία» και επαναλαμβάνοντας την έκκλησή της για ευρωπαϊκές και όχι εθνικές συμπεριφορές από τα κράτη - μέλη.
«Η υπέρβαση της κρίσης θα είναι αποφασιστική για την ευημερία των πολιτών και για τον ρόλο της Ε.Ε. στον κόσμο. Η απάντηση στις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας δεν επιτρέπεται να είναι η επιστροφή μας προηγούμενες συμπεριφορές. Γνωρίζουμε ότι άλλοι ενεργούν τώρα πολύ δυναμικά», δήλωσε η κυρία Μέρκελ, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την ανάγκη να μην προκληθεί ρήγμα μεταξύ των κρατών - μελών και να μην εξασθενίσει η εσωτερική αγορά της Ε.Ε.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από ΑΜΠΕ, Reuters, AFP
