Του Γιάννου Μητσού
Senior Advisor ΜΜΕ, Θέσεων & Ενημέρωσης, ΣΕΒ
Κάθε εποχή φέρνει τα δικά της χαρακτηριστικά και προκλήσεις και κάθε κρίση έρχεται με τις δικές της παράλληλες επιπτώσεις, αλλά και τις δικές της αχτίδες ελπίδας. Αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να διατηρούμε τη δυνατότητα προσαρμογής μας σε συχνά απρόβλεπτα δεδομένα. Από τη στιγμή που κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι ξημερώνει αύριο, το καλύτερο που μπορεί να κάνει είναι να προετοιμαστεί όσο το δυνατόν πιο κατάλληλα. Για παράδειγμα, τα capital controls, μπορεί να ήταν καταστροφικά για την οικονομία, αλλά συνέβαλλαν στη δραστική αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών. Αντίστοιχη κατάσταση ζούμε και σήμερα. Ο κορονοϊός και οι περιορισμοί που επιβάλλονται έχουν συμβάλει στην εκτίναξη της τηλεργασία και της τηλεκπαίδευσης. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι προφανές πως χωρίς ψηφιακές δεξιότητες είναι δύσκολο να είναι κανείς αποτελεσματικός, όπως και είναι δύσκολο να πραγματοποιήσει ηλεκτρονικές συναλλαγές.
4η βιομηχανική επανάσταση και κορονοϊός, μας θέτουν συνδυαστικά ερωτήματα τα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε αν θέλουμε να λύσουμε την εξίσωση ώστε εργαζόμενοι και επιχειρήσεις να μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις. Για παράδειγμα, η διεύρυνση της τηλεργασίας αναδεικνύει ζητήματα επάρκειας των ψηφιακών γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούνται για την εκτέλεση καθημερινών εργασιών, θέτει νέα ερωτήματα για το περιεχόμενο εργασίας και τα αντικείμενα απασχόλησης, ενώ, προκύπτουν και προβληματισμοί ως προς την καταλληλότητα των ήδη χρησιμοποιούμενων τεχνολογικών λύσεων, διαδικασιών και ευρύτερων συστημάτων διοίκησης των επιχειρήσεων.
Όμως, η ψηφιοποίηση αλλάζει τον κόσμο. Σε καταγραφή του World Economic Forum, το 38% των ερωτηθέντων ανέμενε επέκταση του ανθρώπινου δυναμικού του σε νέους ρόλους, έως το έτος 2022, ενώ το 25% υπολόγισε στη δημιουργία νέων ρόλων. Η αυτοματοποίηση σημαίνει πως ένας τυπικός εργάτης θα εξελιχθεί σε επιβλέπων κάποιων αυτοματοποιημένων διαδικασιών, μια δουλειά με σαφώς υψηλότερες ανάγκες σε ψηφιακές δεξιότητες.
Ο διάλογος στην αγορά εργασίας, πρέπει να αντανακλά αυτή την πραγματικότητα. Γι’ αυτό, ο ΣΕΒ προχώρησε σε μελέτη αντιστοίχισης επαγγελμάτων με ψηφιακές δεξιότητες και στην καταγραφή των απαραίτητων δεξιοτήτων σε κάθε επάγγελμα. Διαπιστώθηκε πως για το 45% των επαγγελμάτων, ο βαθμός ψηφιοποίησης είναι τέτοιος που καθιστά απολύτως απαραίτητες τις ψηφιακές δεξιότητες. Παράλληλα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ταξινόμηση Δεξιοτήτων, Ικανοτήτων, Προσόντων και Επαγγελμάτων – ESCO συνολικά καταγράφονται 137 ψηφιακές δεξιότητες, τεχνολογικές και «ήπιες» (“soft skills”), που κατατάσσονται σε 5 βασικές κατηγορίες: ψηφιακή επεξεργασία δεδομένων, ψηφιακή επικοινωνία και συνεργασία, δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου, ασφάλεια και επίλυση προβλημάτων. Στο ανθρώπινο δυναμικό η Ελλάδα καταλαμβάνει την 25η θέση στην ΕΕ στις ψηφιακές δεξιότητες και την 27η στην αντιστοίχιση δεξιοτήτων και επαγγελμάτων, σύμφωνα με τον ESI (European Skills Index) του CEDEFOP.
Για να αντιστρέψουμε αυτή την κατάσταση πρέπει να δούμε το θέμα συνολικά σε μια συνολική στρατηγική ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων. Ο ΣΕΒ εντόπισε 7 βασικούς πυλώνες για το σχεδιασμό μιας τέτοιας στρατηγικής: ενίσχυση επενδύσεων, ευρεία συνεργασία των συστημάτων εκπαίδευσης, σύνδεση τους με την αγορά εργασίας και συνεργασία δημόσιων υπηρεσιών κατάρτισης με επιχειρήσεις λογισμικού και τεχνολογικών λύσεων για τον προσδιορισμό των εκπαιδευτικών στόχων και τη διαμόρφωση του στοχευμένων προγραμμάτων, ενίσχυση του ρόλου των μεγάλων επιχειρήσεων ως φορείς επανακατάρτισης, ενίσχυση της καινοτομίας στην εκπαίδευση και διάχυση στις επιχειρήσεις των δυνατοτήτων της τεχνολογίας με κλαδική και περιφερειακή εξειδίκευση. Είναι όλα θέματα που ήδη συζητούνται στο δημόσιο διάλογο, και είναι κρίσιμο να μην τα δούμε ούτε φοβικά, ούτε τεχνοφοβικά.
