Μετά το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE (συνολικού ύψους 100 δισ. ευρώ) και την πιστωτική γραμμή του ESM (240 δισ. ευρώ), από τον Ιούνιο θα τεθεί σε εφαρμογή και το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων της Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Πρόκειται για τον τρίτο και τελευταίο πυλώνα του πακέτου των μέτρων συνολικού ύψους 540 δισ. ευρώ που αποφασίστηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Χθες οι αναπληρωτές υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. κατέληξαν σε συμφωνία για τις λεπτομέρειες του συγκεκριμένου προγράμματος και σήμερα το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ αναμένεται να «ανάψει το πράσινο φως».
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα παροχής ρευστότητας κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Με βάση την απόφαση του Eurogroup της 9ης Απριλίου, θα δημιουργηθεί ένα ταμείο εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ, με συνεισφορές από τα κράτη-μέλη, το οποίο θα οδηγήσει στην «κινητοποίηση» πόρων ύψους 200 δισ. ευρώ. Τα χρήματα θα δοθούν σε επιχειρήσεις οι οποίες κρίνονται βιώσιμες και πλήττονται από την κρίση. Από το συγκεκριμένο πρόγραμμα η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα μπορέσει να λάβει περίπου 3,5 δισ. ευρώ. «Θέση τη χώρας μας είναι οι πόροι να κατευθυνθούν κυρίως προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για τη στήριξη της ρευστότητας και της οικονομικής δραστηριότητας στην παρούσα, ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική συγκυρία» είχε δηλώσει ο Χρήστος Σταϊκούρας μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 15 Μαΐου.
Η πιστωτική γραμμή του ESM
Η Αθήνα κρατά κλειστά τα χαρτιά της για το κατά πόσο θα επιλέξει να προσφύγει στον ESM με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα να δηλώνει ότι αυτή την στιγμή δεν ενδιαφέρει την Ελλάδα.
Ωστόσο, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας απαντώντας χθες σε ερωτήσεις των μελών της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής της Βουλής, σημείωσε ότι «πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε σταγόνα μηδενικού επιτοκίου που μας δίνεται». Όπως τόνισε η προσφυγή στον ESM δεν είναι μνημόνιο ενώ έδωσε έμφαση στην μηδενικό επιτόκιο με το οποίο μπορεί μια χώρα να λάβει στήριξη μέσω της πιστωτικής γραμμής.
Ο γενικός γραμματέας του ESM Νικόλα Τζιμαριόλι μιλώντας σε ιταλικό τηλεοπτικό σταθμό περιέγραψε τα βήματα που θα ακολουθηθούν από τη στιγμή που μία χώρα αποφασίσει να λάβει στήριξη από τον ESM:
- Το κράτος-μέλος υποβάλει το σχετικό αίτημα για να λάβει ποσό ίσο με το 2% του ΑΕΠ
- Ακολουθεί μία αξιολόγηση, η οποία όμως ήδη έχει πραγματοποιηθεί από την Κομισιόν σε συνεργασία με την ΕΚΤ και τον ESM, και όλες οι χώρες είναι επιλέξιμες. Η σχετική διαδικασία διαρκεί 2-3 εβδομάδες. Κατόπιν τα χρήματα μπορούν να διατεθούν στο κράτος-μέλος.
- Τα χρήματα όμως δεν δίνονται στο σύνολο τους, αλλά εκταμιεύονται σε δόσεις που αντιστοιχούν στο 15% του ποσού κάθε μήνα. Όπως εξηγεί ο Νικόλα Τζιμαριόλι, αυτό συμβαίνει καθώς «πρέπει να συγκεντρώσουμε αυτά τα κεφάλαια από τις αγορές».
- Πριν εκταμιευθούν τα χρήματα, θα έχει οριστεί και συμφωνηθεί με τη χώρα που αιτείται το δάνειο, η λίστα με τις δαπάνες και τα αντίστοιχα ποσά. Πρόκειται για άμεσες και έμμεσες δαπάνες για τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης όπως π.χ. η κατασκευή νοσοκομείων. «Οι δαπάνες πρέπει να συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη, αλλά υπό μία ευρεία έννοια, μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην αναδιοργάνωση των συστημάτων υγείας» συμπλήρωσε ο κ. Τζιμαριόλι.
- Ο «έλεγχος» θα πραγματοποιείται με ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της χώρας και κυρίως της Κομισιόν, η οποία ουσιαστικά θα επαληθεύει ότι τα χρήματα δαπανήθηκαν για το σκοπό που έχει συμφωνηθεί με τα αντίστοιχα ποσά.
- Η διάρκεια αποπληρωμής του δανείου είναι 10 χρόνια.
Αν και ήδη κάποιες χώρες, όπως η Κύπρος, έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν να εκμεταλλευθούν το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ακόμα δεν έχει υποβληθεί κάποιο επίσημο αίτημα στον ESM. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει αρκετός χρόνος καθώς η προληπτική πιστωτική γραμμή θα είναι διαθέσιμη έως το τέλος του 2022.
Ραλλού Αλεξοπούλου
