Την ώρα που οι κυβερνήσεις πολλών κρατών μελών πιέζουν για την έκδοση κοινού χρέους και προσπαθούν να κάμψουν τις γερμανικές αντιστάσεις, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέλει να ενεργοποιήσει ακόμη ένα ισχυρό όπλο: μία ευρωπαϊκή bad bank για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, που ύστερα από πολλά χρόνια διαρκούς μείωσης κινδυνεύουν να φουσκώσουν και πάλι επικίνδυνα εν μέσω της βαθύτατης ύφεσης, που πυροδοτεί η πανδημία.
Το ταμπού της έκδοση κοινού χρέους υπάρχουν ελπίδες ότι θα σπάσει, μετά και τις πρόσφατες δηλώσεις της Άγκελα Μέρκελ, που άνοιξαν το παράθυρο για ένα τέτοιο εργαλείο ακόμη και εάν το ονομάσουμε διαφορετικά. Μπορεί να σπάσει και εκείνο της πανευρωπαϊκής bad bank την ώρα που εδώ και χρόνια δεν είναι δυνατή η ολοκλήρωση άλλων στοιχείων της τραπεζικής ένωσης όπως το ενιαίο δίχτυ ασφάλισης καταθέσεων; Τα πράγματα σίγουρα δεν είναι εύκολα. Και τούτο γιατί πέραν των Γερμανών, αντιδρά στο ενδεχόμενο αυτό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ωστόσο αυτή η κρίση που είναι διαφορετική από όσα έχουμε ζήσει έως τώρα και ξυπνά μνήμες από όλες τις μεγάλες κρίσεις των τελευταίων δύο δεκαετιών. Αναγκάζει τους πάντες να αναθεωρήσουν και δεν αποκλείεται να υποχρεώσει και τις Βρυξέλλες σε μία διαφορετική οπτική. Ήδη η Κομισιόν στηρίζει με σθένος άλλες ιδέες για την ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση στην πανδημία και την βαθιά ύφεση. Γιατί λοιπόν λέει όχι σε αυτήν;
Σύμφωνα με τους Financial Times έχουν και στο παρελθόν διατυπωθεί φόβοι ότι ένα τέτοιο όπλο θα ερχόταν σε σύγκρουση με τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων. Αλλά και αυτοι χαλαρώνουν αισθητά σήμερα. Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα; Η επίσημη απάντηση προς το παρόν είναι ότι οι αξιωματούχοι της Επιτροπής πιστεύουν ότι υπάρχουν καλύτεροι τρόποι για τη διαχείριση της πρόκλησης των κόκκινων δανείων, αλλά αποφεύγουν να πουν ποιοι ακριβώς είναι αυτοί. Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ διαφωνούν. Μεταξύ αυτών και ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος δήλωσε στους FT: «Το μάθημα της κρίσης είναι πως μόνο με μία bad bank μπορείς να απαλλαγείς γρήγορα από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια».
Όπως εξηγεί ο κ. Στουρνάρα αυτή θα μπορούσε να είναι είτε ευρωπαϊκή είτε εθνική. Θα πρέπει όμως να έρθει άμεσα. Περιθώρια για καθυστερήσεις αυτή τη φορά δεν υπάρχουν. Ειδικά για την Ελλάδα το πρόβλημα είναι οξύτατο, αφού η κρίση έρχεται να θέσει σοβαρά εμπόδια στα σχέδια των τραπεζών να απαλλαγούν από το μεγάλο αυτό βαρίδι. Ο όγκος των κόκκινων δανείων στη χώρα μας έχει μειωθεί αισθητά, αλλά παραμένει στο 35% του συνόλου και είναι με διαφορά το υψηλότερο στη ζώνη του ευρώ. Τα σενάρια κάνουν πια λόγο για κίνδυνο σημαντικής αύξησης, το ύψος της οποίας θα εξαρτηθεί από το βάθος της ύφεσης.
Οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν τις συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο να έχουν παγώσει. «Τίποτα δεν κινείται» σχολίαζε χαρακτηριστικά αξιωματούχος στη βρετανική εφημερίδα. Αν όμως τα κράτη- μέλη πιέσουν για λύσεις σε εθνικό επίπεδο, ίσως οι Βρυξέλλες σκεφτούν ξανά ως λιγότερο επικίνδυνη την πανευρωπαϊκή λύση.
