Του Γιάννου Μητσού, ΣΕΒ, Senior Advisor ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης
Η εξέλιξη του κορονοϊού Covid-19, πέραν του προφανούς, δηλαδή της απειλής της δημόσιας υγείας, δημιουργεί και την ανάγκη διαχείρισης κρίσιμων πτυχών της οικονομικής δραστηριότητας προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή συνέχισή της. Καθημερινά αναφύονται προβλήματα που σταδιακά επηρεάζουν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτή η καθολικότητα της διατάραξης επηρεάζει κάθε επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους, κλάδου, ή νομικής μορφής. Τα τεκταινόμενα στη γειτονική Ιταλία, είναι απολύτως ενδεικτικά των οικονομικών κινδύνων από την επέκταση του κορονοϊού Covid-19.
Στην οικονομία, αντιμετωπίζουμε την πιεστική ανάγκη των επιχειρήσεων να διασφαλίσουν τη συνέχιση των δραστηριοτήτων τους έτσι ώστε να παραμείνουν οικονομικά ενεργές και αποδοτικές, και τη φυσική αντίδραση των εργαζομένων να προφυλάξουν τους ίδιους και τις οικογένειες τους από οποιοδήποτε κίνδυνο. Η αναγνώριση του κατεπείγοντος και της ύψιστης σημασίας του ζητήματος δεν αρκεί για τη διαχείριση του, αλλά πρέπει να συνοδεύεται και από τα κατάλληλα μέτρα για προστασία της δημόσιας υγείας και διατήρηση της οικονομικής δραστηριότητας.
Σε αυτή την κατεύθυνση, η τηλεργασία μπορεί να αποτελέσει μια κρίσιμη, νέα σχετικά πρακτική. Πρόκειται για μια νέα μορφή οργάνωσης της εργασίας που, μέσα από την αξιοποίηση των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας επιτρέπει την εργασία από απόσταση αντικαθιστώντας τη φυσική παρουσία στον τόπο εργασίας. Πρόκειται για μια πρακτική με σχετικά ευρεία διάδοση στην ΕΕ όπου οι τακτικά τηλεργαζόμενοι αποτελούν το 8,3% του συνόλου των μισθωτών. Στη Δανία, το ποσοστό είναι 19.8%. Στην Ελλάδα, μόνο το 5% των εργαζομένων είναι τακτικά τηλεργαζόμενοι γεγονός που μας κατατάσσει στη 18η θέση.
Όμως, η τηλεργασία μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη στις επιχειρήσεις, απελευθερώνοντας παράλληλα τους εργαζόμενους να οργανώσουν την επαγγελματική τους πορεία, με τρόπους που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους και στην ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.
Βέβαια, προκειμένου να αυξηθεί η τηλεργασία, πρέπει να δημιουργούν μια σειρά προϋποθέσεις, σε όρους υποδομών, εξοπλισμού και δεξιοτήτων, στην οργάνωση της εργασίας, αλλά και στην αντιμετώπιση της πολυπλοκότητας και ακαμψίας της εργατικής και φορολογικής νομοθεσίας.
Πρώτο βήμα είναι η προετοιμασία και η διασφάλιση της λειτουργίας των υποδομών για την εκ των πραγμάτων επιβαλλόμενη εργασία από το σπίτι – τηλεργασία. στην Ελλάδα. Η επέκταση της τηλεργασίας απαιτεί διασφάλιση των τεχνολογικών υποδομών των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της ασφάλειας των δεδομένων. Σύγχρονα εργαλεία χαμηλού κόστους (cloud) ή και δωρεάν (βασικές εφαρμογές τηλεργασίας) μπορούν να απαλύνουν σημαντικά τα κόστη προσαρμογής.
Δεύτερο, απαιτείται μια αλλαγή νοοτροπίας στην οργάνωση της εργασίας με σύγχρονα συστήματα αξιολόγησης, έμφαση στα αποτελέσματα και απομάκρυνση από το μοντέλο ταύτισης της εργασίας με τη φυσική παρουσία.
Τρίτο, και ίσως κυριότερο, είναι η προσαρμογή στην ανάγκη ευελιξίας. Για παράδειγμα, η προσωρινή ελαστικοποίηση των διαδικασιών αναγγελιών στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ είναι ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση. Όμως από την άλλη, το φορολογικό πλαίσιο των μη μισθολογικών παροχών παραμένει ασαφές και εγκυμονεί κινδύνους υπέρμετρης φορολογικής επιβάρυνσης των τηλεργαζομένων (πχ αν δαπάνες για παροχή τηλεργασίας όπως ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός θεωρηθούν από τις φορολογικές αρχές ως παροχή σε είδος). Είναι κρίσιμο να απαλλαχθούν ρητά οι τηλεργαζόμενοι από φορολογική επιβάρυνση για πληρωμές που στην ουσία αποτελούν παραγωγικές δαπάνες της επιχείρησης. Αντίστοιχα, πρέπει να αναζητηθούν λύσεις για τη λειτουργική ευελιξία του ωραρίου με τρόπο που και να τη διασφαλίζει και να μην θίγει τα προβλεπόμενα όρια εργασίας, σχόλης και ανάπαυσης.
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και των capital controls, παγιώθηκε μια νέα πρακτική, η χρήση πιστωτικών καρτών και πλαστικού χρήματος, που μέχρι τότε δεν τύχαινε εμπιστοσύνης. Αντίστοιχη κατάσταση αντιμετωπίζει και η τηλεργασία σήμερα με πρωτεύων ζήτημα την έλλειψη εμπιστοσύνης στην απουσία φυσικής παρουσίας, και το συνακόλουθο ασαφές πλαίσιο.
Όμως, η τηλεργασία μπορεί να κάνει τη διαφορά, τόσο ως προς τον περιορισμό της διάδοσης του κορονοϊόυ, όσο και στον περιορισμό των αρνητικών του συνεπειών στην οικονομική δραστηριότητα και την παραγωγή.
