Στην Ελλάδα η έννοια των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων έχει καταχρηστικά χρησιμοποιηθεί ως διαδικασία επιδοματικής πολιτικής και παροχών προς συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων, χωρίς σαφή, επιστημονικά κριτήρια επιλογής, παρατήρησε ο υπουργός Απασχόλησης, Βασίλης Μαγγίνας, μιλώντας σήμερα στην κοινή συνεδρίαση των Διαρκών Επιτροπών Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής.
Όπως είπε ο κ. Μαγγίνας, σήμερα, ο Κανονισμός Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ αριθμεί 537 επαγγέλματα (156 εργασίες και 381 ειδικότητες), με τον αριθμό των δικαιούχων να ανέρχεται σε περίπου 700.000.
Αφού αναφέρθηκε στο καθεστώς που ισχύει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ο υπουργός παρατήρησε πως στην Ελλάδα, ο κατάλογος των 537 επαγγελμάτων, υπήρξε αποτέλεσμα πιέσεων, άναρχης κατάταξης και πολλές φορές, «φωτογραφικών» και εντελώς αποσπασματικών ρυθμίσεων.
Όπως σημείωσε, η εκτεταμένη χρήση του όρου στην ελληνική πρακτική, εκθέτει διεθνώς το κύρος της χώρας, η οποία εμφανίζει το 32% και πλέον του εργατικού της δυναμικού, να εργάζεται κάτω από συνθήκες, δια νόμου αναγνωριζόμενες ως «Ιδιαζόντως Βαρείες και Ανθυγιεινές» και άρα ακατάλληλες.
Για το λόγο αυτό, ο κ. Μαγγίνας χαρακτήρισε αναγκαίο τον εκσυγχρονισμό του σχετικού καταλόγου, «με την αφαίρεση ασχολιών και ειδικοτήτων που είτε χαρακτηρίζονται παρωχημένες ή ακόμη και μη υφιστάμενες στη σημερινή εποχή είτε δεν δικαιολογείται η παρουσία τους στη λίστα με βάση τα σημερινά δεδομένα και τις εξελίξεις στον τομέα της ιατρικής, της τεχνολογίας και, συνακόλουθα, της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας».
Από την άλλη πλευρά, σημείωσε, «είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να εξεταστεί η είσοδος στον κατάλογο των ΒΑΕ νέων ασχολιών ή ειδικοτήτων, οι οποίες θα πληρούσαν τους σχετικούς όρους και προϋποθέσεις».
Ο υπουργός εκτίμησε ότι το πόρισμα της 12 μελούς Επιτροπής που συγκροτήθηκε για τον επανακαθορισμό των επαγγελμάτων και των εργασιών που θα υπάγονται στον Κανονισμό Βαρέων και Ανθυγιεινών επαγγελμάτων, θα υποβληθεί έως το τέλος του χρόνου και θα λαμβάνει υπόψη του όρους, που αντιστοιχούν σήμερα σε επιστημονικά προσδιοριζόμενα και μετρήσιμα μεγέθη, διεθνώς αποδεκτά.
Οσον αφορά την πορεία του διαλόγου στο Ασφαλιστικό, ο υπουργός Απασχόλησης επανέλαβε ότι η συμμετοχή στο διάλογο αποτελεί πράξη ευθύνης. «Κάποιοι -σημείωσε- αρνούνται να ακούσουν τα μηνύματα αυτά. Αρνούνται το διάλογο. Επιλέγουν το λαϊκισμό και την παραπληροφόρηση. Προτιμούν τον εύκολο ρόλο του ανέξοδου σχολιαστή, στη θέση του συνομιλητή. Αυτός όμως δεν είναι ρόλος ευθύνης».
«Τη στασιμότητα την επιλέγουν όσοι στερούνται προτάσεων, όσοι αρνούνται το διάλογο», παρατήρησε ο κ. Μαγγίνας και επανέλαβε ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην αναμόρφωση του Ασφαλιστικού Συστήματος με τρόπο ήπιο, χωρίς ανατροπές και σε βάθος χρόνου.
Παράλληλα τόνισε κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να μειωθεί καμία σύνταξη και ότι δεν αλλάζουν οι χρόνοι και τα μεγέθη ή ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων. «Θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουν ορισμένοι ότι και η παραπληροφόρηση έχει τα όριά της», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Απασχόλησης.
Προαιρετική, με κίνητρα, παραμονή στην εργασία
Ένα από τα πλέον σημαντικά μειονεκτήματα της ισχύουσας ασφαλιστικής νομοθεσίας, είναι η έλλειψη ουσιαστικών κινήτρων παραμονής στην εργασία, τόνισε ο υπουργός Απασχόλησης.
Αυτό, σημείωσε, έχει ως αποτέλεσμα την επιλογή της πρόωρης συνταξιοδότησης, η οποία αφενός μεν επιβαρύνει σημαντικά τους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς της Χώρας, αφετέρου έχει δυσμενή επίπτωση στους ίδιους τους συνταξιούχους, οι οποίοι ανακαλύπτοντας ότι το ποσό της πρόωρης σύνταξης δεν είναι επαρκές για την αντιμετώπιση των αναγκών διαβίωσης, προσπαθούν εκ νέου να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Όπως επεσήμανε ο κ. Μαγγίας, η ελεύθερη επιλογή, του κάθε πολίτη για τη διάθεση του χρόνου του, δεν μπορεί να εντάσσεται και να υπακούει σε ιδεοληπτικές προσεγγίσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε ο υπουργός, η Κυβέρνηση εξετάζει την υιοθέτηση σειράς ρυθμίσεων, όπως:
1. Καθιέρωση ουσιαστικής προσαύξησης της σύνταξης για τους ασφαλισμένους που παραμένουν στην εργασία τους, επί 3 έτη, μετά τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης και του οριζόμενου αντίστοιχα χρόνου ασφάλισης.
Όπως διευκρινίστηκε, η προσαύξηση θα ισούται με 3,3%, αντί του 2%, για κάθε έτος παραμονής στην εργασία, με ανώτατο όριο το 10% και θα υπολογίζεται στο οργανικό ποσό της σύνταξης τους ή, για τους δικαιούχους κατώτατων ορίων, επί του κατώτατου ορίου καταβαλλόμενης σύνταξης, κάτι που σημαίνει ότι το ποσοστό αναπλήρωσης 70% σύμφωνα με το Νόμο Ρέππα, θα καταλήγει στο 80% για τους συγκεκριμένους δικαιούχους.
2. Μείωση των εργατικών εισφορών κλάδου κύριας σύνταξης των ασφαλισμένων, οι οποίοι, παρότι έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο για πλήρη σύνταξη χρόνο ασφάλισης, επιλέγουν να παραμείνουν στην εργασία τους μετά τη συμπλήρωση του 60ου έτους οι γυναίκες και του 65ου οι άνδρες.
3. Η ισχύουσα ρύθμιση της 37ετίας, δεν μεταβάλλεται, αλλά εξετάζεται να συνδυασθεί με α) το συνυπολογισμό χρόνου ασφάλισης που έχει διανυθεί τόσο σε φορείς αυτοτελώς απασχολούμενων όσο και μισθωτών (επέκταση δηλαδή της διαδοχικής ασφάλισης), β) το συνυπολογισμό του χρόνου στρατιωτικής θητείας και γ) τη δυνατότητα συνυπολογισμού του πλασματικού χρόνου απόκτησης παιδιών, που θα αναγνωρίζεται στις μητέρες ως Κοινωνική Θητεία.
Προτάσεις για την προστασία της μητρότητας
O κ. Μαγγίνας χαρακτήρισε αποσπασματικά τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα για την ενίσχυση της οικογένειας και τη διευκόλυνση των εργαζόμενων μητέρων.
Όπως χαρακτηριστικά είπε, στην προστασία της μητρότητας και της οικογένειας «δεν συμβάλλει η πρόωρη έξοδος από την εργασία μιας μητέρας, της οποίας το παιδί διανύει το 15ο - 16ο ή 17ο έτος της ηλικίας του, περίοδος που την έχει πολύ λιγότερο ανάγκη από τα πρώτα βρεφικά χρόνια, όπως άλλωστε υιοθετεί η Ευρωπαϊκή Πρακτική».
Στο πλαίσιο αυτό, όπως είπε ο υπουργός, η κυβέρνηση εξετάζει:
1. Καθιέρωση του δικαιώματος αναγνώρισης πλασματικού χρόνου για κάθε παιδί, σε όλους τους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς Μισθωτών, Αυτοαπασχολούμενων και τον ΟΓΑ
2. Αύξηση του αναγνωριζόμενου πλασματικού χρόνου. Ο χρόνος που πλέον θα αναγνωρίζεται, θα ανέρχεται κατ’ ανώτατο όριο σε 5 έτη (1 για το πρώτο παιδί και 2 για κάθε επόμενο παιδί και μέχρι το τρίτο). Ο χρόνος αυτός θα είναι επιπλέον του χρόνου γονικής άδειας ανατροφής παιδιών.
3. Ουσιαστική αξιοποίηση του αναγνωριζόμενου χρόνου, ο οποίος θα χρησιμοποιείται εκτός από τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.
4. Δραστική μείωση των εισφορών που καταβάλλουν οι ασφαλισμένες μητέρες, κατά το πρώτο έτος μετά τη γέννηση του κάθε παιδιού και μέχρι το τρίτο. Η εν λόγω μείωση θα αφορά κάθε γέννηση που θα χωρήσει με την ψήφιση του νέου νόμου.
Σε ό,τι αφορά το σύστημα απονομής αναπηρικών συντάξεων, ο υπουργός είπε ότι εξετάζεται η θέσπιση των παρακάτω ρυθμίσεων:
1. Επέκταση του θεσμού του Ειδικού Σώματος γιατρών Υγειονομικών Επιτροπών Αναπηρίας, που σήμερα λειτουργεί μόνο στην Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη και στις υπόλοιπες Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές. Έτσι, θα επιτευχθεί ο ενιαίος τρόπος της υγειονομικής κρίσης σε όλες τις Υγειονομικές Επιτροπές της Επικράτειας και θα εξαλειφθεί το φαινόμενο της εντοπιότητας των γιατρών στις μικρές κοινωνίες, με τα συνακόλουθα αποτελέσματα.
2. Αναθεώρηση και επικαιροποίηση του «Κανονισμού Εκτίμησης Βαθμού Αναπηρίας» (ΚΕΒΑ).
Ο ισχύων Κανονισμός χρήζει επικαιροποίησης και αναθεώρησης, υπογράμμισε ο κ. Μαγγίνας. Από το 2006, συστάθηκε Ειδική Συντονιστική Επιτροπή με έργο τη μελέτη του συστήματος τροποποίησης, συμπλήρωσης και εκσυγχρονισμού του Κανονισμού αυτού καθώς και προσαρμογής του, στα διεθνή πρότυπα ταξινόμησης και αξιολόγησης της αναπηρίας.
3. Εντατικοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος των γιατρών και γραμματέων των Υγειονομικών Επιτροπών Αναπηρίας, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2006.
4. Ενίσχυση του δειγματοληπτικού ελέγχου γνωματεύσεων Υγειονομικών Επιτροπών Αναπηρίας.
5. Εξετάζεται ακόμη η αναθεώρηση του θεσμού της λεγόμενης Ασφαλιστικής Αναπηρίας και η επικράτηση του θεσμού της Ανατομοφυσιολογικής Αναπηρίας.
«Είναι απαράδεκτο το φαινόμενο να υπάρχουν περιοχές της Χώρας, στις οποίες το ποσοστό των συντάξεων αναπηρίας ξεπερνά το 25% του συνόλου των συντάξεων», τόνισε ο κ. Μαγγίνας.
