Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο απώλειας της ηγετικής θέσης του κλάδου ναυτιλιακού εξοπλισμού και ναυπηγείων, σε παγκόσμιο επίπεδο, κρούουν οι Έλληνες Κατασκευαστές Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO).
Ο κλάδος απευθύνεται σε περίπου 300 ναυπηγεία και διαθέτει περισσότερους από 28.000 κατασκευαστές ναυτιλιακού εξοπλισμού, ενώ παράγει συνολική αξία παραγωγής 114,8 δισ. ευρώ και αποτελεί το 23,8% της παγκόσμιας αξίας παραγωγής ναυτιλιακής τεχνολογίας (482,5 δισ. ευρώ). Παράλληλα δημιουργεί θέσεις εργασίας άμεσες και έμμεσες (κυρίως υψηλής ειδίκευσης) για περισσότερα από 1 εκατ. άτομα στην Ευρώπη.
Όμως ο ανταγωνισμός, κυρίως από την Ασία, εφαρμόζει ειδικές τομεακές στρατηγικές και προγράμματα, τα οποία -σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά πεπραγμένα- περιέχουν μια «εργαλειοθήκη» πολιτικών με εκτεταμένες μαζικές κρατικές ενισχύσεις (περιλαμβανομένης της ενίσχυσης λειτουργίας και της βοήθειας διάσωσης για μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις ή δραστηριότητες), οικονομικά κίνητρα, αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και, πιο πρόσφατα, δημιουργία μεγάλων εταιρειών ετερογενών δραστηριοτήτων («εθνικοί πρωταθλητές»).
Μάλιστα, επισημαίνει η HEMEXPO, ο πρόσφατος τερματισμός των συζητήσεων μεταξύ των μεγάλων χωρών της ναυπηγικής και κατασκευαστικής βιομηχανίας αποτελεί το απόλυτο παράδειγμα.
Σύμφωνα με την πρόεδρο των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού Ελένη Πολυχρονοπούλου: «Είναι πλέον προφανές ότι δεν υπάρχει προοπτική μιας “διεθνούς” λύσης για την αποκατάσταση των κανονικών συνθηκών ανταγωνισμού στη ναυπηγική βιομηχανία, παρά τις καλύτερες προσπάθειες της Ε.Ε. Αυτό καθιστά την πρόταση του ευρωπαϊκού κλάδου για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών προϊόντων, πιο επίκαιρη από ποτέ».
Στην Ελλάδα ο κλάδος των κατασκευαστών ναυτιλιακού εξοπλισμού έχει αναδυθεί τα τελευταία χρόνια και αποτελεί παράδειγμα επιχειρηματικής εξωστρέφειας. Οι εταιρείες μέλη των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO) έχουν πετύχει να κερδίζουν περίπου το 50% των εσόδων τους από εξαγωγικές δραστηριότητες, ενώ σύμφωνα με όλες τις μελέτες οι δυνατότητες αύξησης της παραγωγής και εισόδου νέων εταιρειών στον τομέα είναι μεγάλες.
Τα εμπόδια
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους στην HEMEXPO, οι ευρωπαϊκές εταιρείες ναυτιλιακής τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο νέους ή πρόσθετους εμπορικούς φραγμούς, οι οποίοι ενισχύουν την τοπική βιομηχανία εις βάρος των ευρωπαϊκών εταιρειών. Επιπλέον, πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν υποστεί τις αρνητικές συνέπειες των πρόσφατων εμπορικών πολέμων.
Ταυτόχρονα, η Ευρώπη εξακολουθεί να εφαρμόζει μια πολιτική ανοικτής αγοράς έναντι ξένων εταιρειών (εκτός Ε.Ε.), επιτρέποντάς τους να εμπορευτούν ελεύθερα στην εσωτερική αγορά, να αγοράζουν ευρωπαϊκές εταιρείες, να πωλούν ξένα προϊόντα στην Ευρώπη ή να λαμβάνουν οικονομικά κίνητρα από την Ευρώπη. Ως εκ τούτου, ενώ οι ευρωπαϊκές εταιρείες ναυτιλιακών τεχνολογιών αντιμετωπίζουν αυξανόμενες δυσκολίες να δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, οι ξένες (εκτός Ε.Ε.) εταιρείες μπορούν να κάνουν ελεύθερες επιχειρήσεις στην Ευρώπη.
Η κυβέρνηση
Στο πρόσφατο ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κίνα, η ελληνική πλευρά έθεσε το ζήτημα στους Κινέζους αξιωματούχους. Όπως έχει σημειώσει ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης: «Στις συνομιλίες που είχαμε με τον πρόεδρο του Ομίλου Cosco του εξέφρασα την άποψη ότι δεν μπορούν οι Έλληνες εφοπλιστές να έχουν ναυπηγήσει τα τελευταία 15 χρόνια πάνω από 1.000 πλοία αξίας 64 δισ. ευρώ και να μην μπορούν οι Έλληνες κατασκευαστές ναυτιλιακού εξοπλισμού να μπουν στη λίστα των κινεζικών ναυπηγείων». «Αυτό που θα επιδιώξουμε», σημειώνει ο υπουργός, «είναι να προωθήσουμε τους Έλληνες κατασκευαστές ναυτιλιακού εξοπλισμού στα κινεζικά ναυπηγεία, διότι και τα ελληνικά εξαρτήματα είναι και ποιοτικά και μπορεί να γίνουν και ανταγωνιστικά».
Προτάσεις
* Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι εταιρείες κατασκευής ναυτιλιακού εξοπλισμού και οι ναυπηγικοί όμιλοι προτρέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη:
* Να αναγνωρίσουν τη ναυτική τεχνολογία ως στρατηγικό τομέα για την Ευρώπη.
* Να υιοθετήσουν μια ολιστική και συνεκτική ειδική τομεακή στρατηγική, με αποτελεσματικές και συγκεκριμένες πολιτικές και χρηματοδοτικά μέσα, που θα επιτρέψουν στον τομέα να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες προκλήσεις.
* Να υποστηρίξουν την εδραίωση της σημερινής παγκόσμιας ηγετικής θέσης της Ευρώπης στον τομέα της σύνθετης ναυπηγικής βιομηχανίας και της προηγμένης κατασκευής θαλάσσιου εξοπλισμού.
* Να ενισχύσουν τις πολιτικές προβολής του τομέα της ναυτιλιακής τεχνολογίας, είτε μέσω ενός Ευρωπαϊκού Συντονιστή ή μέσω μιας συντονιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
