Από την έντυπη έκδοση
Των Φάνη Ζώη, Δανάης Αλεξάκη, Σοφίας Εμμανουήλ
Δύσκολα, δηλαδή όπως κινήθηκε και όλο το 2019, κινήθηκε η αγορά και την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, με τον τζίρο στα εμπορικά καταστήματα αισθητά χαμηλότερο από πέρυσι, ενώ η αγορά τροφίμων κινήθηκε ομαλά.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των εμπόρων, μπορεί τις προηγούμενες ημέρες που βρισκόταν σε ισχύ το εορταστικό ωράριο ο κόσμος να ανταποκρίθηκε, να βγήκε στην αγορά, να έκανε βόλτες γεμίζοντας τους κεντρικούς δρόμους, τις καφετέριες και τα εστιατόρια, όμως για μια ακόμη φορά η αγορά δυσκολεύθηκε γιατί το περίσσευμα των καταναλωτών, όπως υποστηρίζουν οι έμποροι, ήταν μικρό.
Κύκλοι της αγοράς απέδιδαν τον μειωμένο τζίρο από το καταναλωτικό κοινό στην αύξηση των τιμών των κρεάτων, μια και ήταν ακριβότερα κατά 20%-22% σε σχέση με πέρυσι. Έτσι δεν υπήρχε μεγάλη προσφορά και οι τιμές ανέβηκαν κατακόρυφα.
Από την άλλη, έχουν μειωθεί σημαντικά οι διαθέσιμες ποσότητες χοιρινού κρέατος, καθώς η Κίνα, που τροφοδοτούσε με εκατομμύρια χοιρίδια κάθε χρόνο την Ευρώπη, φέτος δεν μπόρεσε να στείλει τις συνηθισμένες ποσότητες (ούτε τις μισές) λόγω της γρίπης των χοίρων που έχει αφανίσει όλα τα χοιρινά της χώρας. Έτσι, οι καταναλωτές δεν ψώνιζαν και αν ψώνιζαν, έπαιρναν μικρές ποσότητες.
Στα μόνα είδη που οι τιμές διατηρήθηκαν στα περσινά επίπεδα ήταν τα είδη αρτοποιίας. Από τα εμπορικά καταστήματα, δούλεψαν περισσότερο εκείνα που πουλάνε ηλεκτρονικά είδη. Τα μαγαζιά με είδη ένδυσης-υπόδησης είχαν κίνηση, αλλά ο τζίρος ήταν χαμηλότερος.
Σούπερ μάρκετ
«Ομαλή» χαρακτηρίζεται από τα στελέχη των σούπερ μάρκετ η κίνηση που καταγράφηκε στις αλυσίδες την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, με τα πρώτα μηνύματα για τον εορταστικό τζίρο να δείχνουν «διατήρηση» της δυναμικής του αντίστοιχου διαστήματος το 2018. Συνολικά τα σούπερ μάρκετ εμφανίζουν καλύτερη εικόνα σε σχέση με την υπόλοιπη λιανική.
Όμως, πληροφορίες αναφέρουν ότι φέτος ορισμένες αλυσίδες εμφάνισαν επιδόσεις κατώτερες των προσδοκιών τους κατά την εορταστική περίοδο, γεγονός που αναμένεται να πυροδοτήσει νέο γύρο έντασης στη διεκδίκηση των καταναλωτών μεταξύ των παιχτών της αγοράς στη φετινή χρονιά. Σε γενικές γραμμές οι πωλήσεις την περίοδο 21/12 έως 31/12 αποτελούν παραδοσιακά μια τονωτική ένεση για τον τζίρο των σούπερ μάρκετ, αντισταθμίζοντας την όποια «πίεση» καταγράφεται πριν και μετά την εορταστική περίοδο. Συνεπώς ο Δεκέμβριος αποτελεί έναν ιδιαίτερο σημαντικό μήνα στο σύνολο των εσόδων του κλάδου. Η μη επίτευξη ισχυρών επιδόσεων το συγκεκριμένο διάστημα «κοστίζει» ακριβά στις αλυσίδες.
Με βάση τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών IRI, το ενδεκάμηνο του 2019 έκλεισε με αύξηση εσόδων 2,2% (σ.σ.: οι μετρήσεις αφορούν τα προϊόντα με σταθερό barcode και δεν περιλαμβάνουν τα επί ζυγίω και τα προϊόντα bazaar, χωρίς τη Lidl και τη νησιωτική Ελλάδα).
Η επίδοση αυτή κινείται σε ακολουθία με τη γενική πρόβλεψη της IRI ότι το 2019 θα «κλείσει» για τις αλυσίδες με τα έσοδα από τα προϊόντα σταθερού barcode να ενισχύονται κατά 2,1%. Τα πρώτα μηνύματα για την πορεία του Δεκεμβρίου δεν φέρεται να ανατρέπουν αυτήν την πρόβλεψη, καθώς η αίσθηση είναι ότι δεν καταγράφηκαν «εκπλήξεις» στην αγορά. Βέβαια μέσα σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον η διατήρηση των περσινών επιδόσεων δεν καθησυχάζει τους ισχυρούς παίχτες.
Οι αναλυτές αναμένουν ότι φέτος θα καταγραφεί ακόμα πιο περιορισμένη ανάπτυξη στον τζίρο των αλυσίδων, που θα κυμανθεί στο 1,4%.
«Παλιές καλές μέρες»
Άρχισαν ήδη εκπτώσεις και προσφορές στα πολυκαταστήματα, αμέσως μετά τα Χριστούγεννα, κατά τα πρότυπα του εξωτερικού, κι ας αρχίζουν επισήμως οι χειμερινές εκπτώσεις τη δεύτερη Δευτέρα του έτους, δηλαδή στις 13 Ιανουάριου. Στην πραγματικότητα διανύουμε μία διαρκή περίοδο εκπτώσεων και προσφορών -εντός ή εκτός εισαγωγικών-, όπως τονίζουν οι έμποροι. «Χειμερινές και θερινές εκπτώσεις, ενδιάμεσες εκπτώσεις τον Μάιο και τον Νοέμβριο, Balck Friday, Cyber Monday κ.λπ., που δεν παράγουν αποτέλεσμα για τους μικρούς εμπόρους», όπως οι ίδιοι λένε, ζητώντας επιστροφή στις παλιές καλές μέρες των εκπτώσεων.
Προσδοκίες από τις χειμερινές εκπτώσεις
Η περίοδος των εκπτώσεων που έπεται καλλιεργεί προσδοκίες στον επιχειρηματικό κόσμο για τόνωση του τζίρου σε συνέχεια μιας εορταστικής περιόδου που δεν «γέμισε» τα ταμεία των επιχειρήσεων σε όλο το φάσμα της αγοράς, καθώς το περιορισμένο εισόδημα των καταναλωτών, οι καιρικές συνθήκες και οι διαδοχικές εκπτωτικές περίοδοι «μετατόπισαν» το ενδιαφέρον.
Πέρα από τα e-shops, τα καταστήματα σε εμπορικά κέντρα και αλυσίδες προσιτής μόδας πρωταγωνίστησαν απορροφώντας μεγάλο μέρος του εορταστικού τζίρου, σημαντικός όγκος του οποίου μετατοπίστηκε στους μήνες Νοέμβριο και Ιανουάριο, όπως παρατηρούν παράγοντες της αγοράς - λόγω από τη μια μεριά των φθινοπωρινών εκπτώσεων που συνδυάζουν το δεκαήμερο προσφορών με την Black Friday και από την άλλη των χειμερινών εκπτώσεων που αρχίζουν επισήμως από τις 13 Ιανουαρίου.
Έτσι, αν και τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μια σαφή άνοδο των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο στο δεκάμηνο του 2019 (Ιανουάριος - Οκτώβριος), με τον δείκτη κύκλου εργασιών τον Οκτώβριο να σημειώνει ετήσια αύξηση 6,6%, θα πρέπει να αναμένονται και τα πιο πρόσφατα δεδομένα για ασφαλέστερα συμπεράσματα. Ενδεικτικές είναι και οι επισημάνσεις των επιχειρηματιών, οι οποίοι αυτές τις ημέρες οριστικοποιούν του οικονομικούς απολογισμούς τους για το 2019 και εμφανίζονται στην πλειονότητά τους συντηρητικοί όταν καλούνται είτε να σχολιάσουν τις επιδόσεις της κλειόμενης χρήσης είτε να προβλέψουν τις επιδόσεις των πωλήσεων των εταιρειών τους κατά τη νέα χρονιά.
Αυτή είναι η εικόνα σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων, από την ένδυση και τα παιδικά είδη μέχρι τα είδη οικιακού εξοπλισμού και την εστίαση.
Οι συγκυρίες
Στον κλάδο της ένδυσης υπάρχει ένας επιπλέον παράγοντας που επηρεάζει την καταναλωτική συμπεριφορά κι έχει να κάνει με τον καιρό, ο οποίος ήταν πολύ καλός για την εποχή μέχρι και λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, ενώ άλλαξε απότομα στη συνέχεια. Αυτό είναι μια κακή συγκυρία για τα είδη της χειμερινής σεζόν που είναι στις βιτρίνες των καταστημάτων, όπως σημειώνουν στελέχη από τον χώρο της ένδυσης. Η τάση αυτή επηρέασε κυρίως τα είδη μέσης και υψηλής τιμής πριμοδοτώντας την ίδια στιγμή τα fast fashion brands.
Αν και επισήμως οι χειμερινές εκπτώσεις αρχίζουν στις 13 Ιανουαρίου και τελειώνουν τέλη Φεβρουαρίου, άτυπα έχουν αρχίσει με προσφορές σε συγκεκριμένα είδη. Έτσι, οι επιχειρήσεις του λιανεμπορίου καλύπτουν την ανάγκη για ενίσχυση του ταμείου τους στο κλείσιμο της οικονομικής χρήσης, προωθούν είδη της προηγούμενης σεζόν και αντλούν ρευστότητα για κλείσιμο παραγγελιών εν όψει της επόμενης σεζόν.
