Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Με «αέρα» από τον εκλογικό θρίαμβο, αλλά και την άνετη νίκη στην ψηφοφορία της Βουλής για το ν/σ του Brexit ο Μπόρις Τζόνσον διαμηνύει στους 27 πως δεν πρόκειται να αποδεχθεί συμμόρφωση στους κανόνες της Ε.Ε. στο πλαίσιο μίας εμπορικής συμφωνίας, την οποία ευελπιστεί να κλείσει μέσα σε 11 μήνες από την έξοδο στις 31 Ιανουαρίου έως και την εκπνοή της μεταβατικής περιόδου στα τέλη του 2020. Αλλά οι Βρυξέλλες δεν είναι διατεθειμένες να υποκύψουν σε τελεσίγραφα εσωτερικής κατανάλωσης. Έχουν και εκείνες το δικό τους μήνυμα: Η Βρετανία έχει περισσότερα να χάσεις από ένα no deal στο εμπορικό μέτωπο από ό,τι η κοινότητα. Ποια είναι όμως τα αγκάθια εκείνα, που κάνουν τους αναλυτές να ανησυχούν ότι οι δύο πλευρές δεν θα καταλήξουν σε μία ουσιαστική εμπορική συμφωνία;
Αν και ο Μπόρις Τζόνσον μιλάει συνεχώς για την πρόθεσή του να υπογράψει μία «φιλόδοξη» συμφωνία, που θα ρυθμίζει τις εμπορικές σχέσεις με την Ε.Ε., το γεγονός ότι ξεκαθαρίζει πως αυτό «δεν θα γίνει μέσω εναρμόνισης με τους κοινοτικούς κανόνες, αλλά διατηρώντας τον έλεγχο της νομοθεσίας μας» τον φέρνει εκ νέου σε σύγκρουση με τους 27. Οι Ευρωπαίοι προειδοποιούν πως για να γίνει αυτό απαιτούνται σοβαρές, εις βάθος διαπραγματεύσεις για τις οποίες το διάστημα των 11 μηνών είναι εξαιρετικά περιορισμένο.
Για τον Βρετανό πρωθυπουργό η 31η Δεκεμβρίου 2020 είναι «κόκκινη γραμμή» και δεν είναι η μόνη που θέτει. Για αυτό και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε σήμερα εκ νέου ότι οι δύο πλευρές κινδυνεύουν να βρεθούν στα τέλη του επόμενου έτους «στο χείλος του γκρεμού». «Μία τέτόια εξέλιξη θα έπληττε τα συμφέροντά μας, αλλά θα επηρέαζε τη Βρετανία πολύ περισσότερο» προειδοποιήσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού όπως εξήγησε οι 27 θα συνεχίσουν να επωφελούνται από την ενιαία εσωτερική αγορά, την τελωνειακή ένωση και τις 70 διεθνείς συμφωνίες με εμπορικούς εταίρους. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα έχει τίποτα από όλα αυτά την επομένη της εκπνοής της μεταβατικής περιόδου.
Για τις αγορές που αισθάνθηκαν ικανοποίηση ότι η μεγάλη νίκη Τζόνσον θάβει για πάντα τον κίνδυνο του no deal, δηλαδή μίας άτακτης εξόδου την 31η Ιανουαρίου, χωρίς συμφωνία, ο κίνδυνος αυτού του νέου no deal στο εμπορικό μέτωπο είναι εξίσου τρομακτικός. Οι πιο αισιόδοξοι πιστεύουν ότι οι δύο πλευρές θα κάνουν μικρές υποχωρήσεις της τελευταίας στιγμής προκειμένου να αποφύγουν τα χειρότερα. Σε αυτή την περίπτωση όμως θα έχουμε μία «ρηχή», περιορισμένης κλίμακας συμφωνία, που περισσότερο θα μπορεί να διαφημιστεί από το Λονδίνο για πολιτικούς λόγους παρά θα βοηθά ουσιαστικά την οικονομία. Ο Τζόνσον εδώ φαίνεται να βγάζει για ακόμη μία φορά το «εγχείριο Τραμπ» και την τακτική που ακολούθησε ο Αμερικανός πρόεδρος στις διαπραγματεύσεις με την Κίνα.
Αλλά υπάρχει μία σημαντική διαφορά. Ο ισχυρός παίχτης εδώ εφόσον δεν υπάρξει διχασμός στους 27 είναι η Ε.Ε. και όχι η Βρετανία. Και επιπλέον τα επιχειρήματα του Τραμπ κατά του Πεκίνου γίνονται πιο εύκολα αποδεκτά, αφού δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ που εγκαλούν όλα αυτά τα χρόνια την κινεζική πλευρά για αθέμιτες πρακτικές.
Ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές που θέτει η Ε.Ε. από τη δική της πλευρά; Ισότιμο πεδίο σε δικαιώματα εργαζομένων και καταναλωτών, σεβασμό των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις και ισχυρά πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος. Επιμένει δε να διατηρήσει την πρόσβαση σε βρετανικά ύδατα για αλιεία.
Σε επίπεδο κλάδων οι προβολείς πέφτουν σε αυτόν του αυτοκινήτου. Σύμφωνα με το Bloomberg αξιωματούχοι της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Αυστρίας, της Τσεχίας και της Ρουμανίας έχουν πριοσδιορίσει με σαφήνεια πως η αυτοκινητοβιομηχανία είναι ο σημαντικότερος τομέας, που πρέπει να προστατευθεί. Να σημειωθεί δε ότι η Γερμανία εξάγει πέντε φορές περισσότερα αυτοκίνητα στη Βρετανία από όσα εισάγει.
Το 2018 η Βρετανία εισήγαγε σχεδόν 1,5 εκατ. οχήματα γερμανικών, γαλλικών και ιταλικών σημάτων, που κατασκευάστηκαν σε άλλες χώρες της κοινότητας, με την αξία τους να υπολογίζεται σε 35 δισ. ευρώ.
Για τη Γαλλία, την Ιταλία, αλλά και μικρότερες χώρες όπως η Δανία, η Λετονία και η Ελλάδα εξαιρετικά κρίσιμος είναι ο κλάδος των αγροτικών προϊόντων. Αυτός καίει και τους Βρετανούς, πάντως. Μία απουσία συμφωνίας σε αυτό το μέτωπο θα πυροδοτούσε τεράστια προβλήματα και στις δύο πλευρές.
