Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Αντιμέτωποι με την υποχρέωση να καταβάλουν υπέρογκα ποσά φόρων και προσαυξήσεων θα βρεθούν εν μέσω των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς χιλιάδες μισθωτοί εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι, οι οποίοι έλαβαν το 2013 αναδρομικά ποσά αποδοχών, που τους οφείλονταν από τα έτη 2001 έως 2012, αλλά δεν τα δήλωσαν στις φορολογικές δηλώσεις που υπέβαλαν το 2014 κι έτσι δεν φορολογήθηκαν γι’ αυτά μαζί με τα υπόλοιπα εισοδήματα του έτους 2013.
Ειδικότερα, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης προχώρησαν την ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων για τον εντοπισμό των συγκεκριμένων φορολογουμένων, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, μέσα στον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους, ενώ οι υποθέσεις παραγράφονται στις 31-12-2019 (επειδή αφορούν το έτος 2013).
Από τη συγκεκριμένη διασταύρωση, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης εντόπισαν περίπου 200.000 περιπτώσεις μισθωτών (ιδιωτικών-δημοσίων υπαλλήλων) και συνταξιούχων οι οποίοι εισέπραξαν εντός του 2013 αναδρομικά ποσά αποδοχών (καθυστερούμενα από τους εργοδότες, επιδικασθέντα από δικαστήρια κ.λπ.), τα οποία αφορούσαν έτη από το 2001 έως το 2012, αλλά δεν τα είχαν συμπεριλάβει στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του έτους 2014, που υπέβαλαν για το 2013, παρά το γεγονός ότι, στις βεβαιώσεις αποδοχών που είχαν αποσταλεί ηλεκτρονικά στο σύστημα TAXISnet, τα ποσά αυτά είχαν συμπεριληφθεί.
Μόλις δε την περασμένη Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου, η Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης απέστειλε σε όλες τις ΔΟΥ της χώρας τρισέλιδο έγγραφο (το υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου ΔΕΑΦ Α 1174594 ΕΞ 2019) με το οποίο ενημέρωσε τους προϊσταμένους των συγκεκριμένων υπηρεσιών ότι τους αποστέλλονται αρχεία με τους ΑΦΜ και τα λοιπά στοιχεία των εν λόγω φορολογουμένων μαζί με τα ποσά των αναδρομικών που δεν δήλωσαν. Με το ίδιο έγγραφο, η Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης κάλεσε τους προϊσταμένους και τους αρμοδίους υπαλλήλους των ΔΟΥ να προχωρήσουν άμεσα σε έλεγχο και εκκαθάριση των υποθέσεων των φορολογουμένων αυτών, ξεκινώντας από τις περιπτώσεις με τα μεγαλύτερα ποσά.
Η εντολή προς τους εφοριακούς ήταν να ολοκληρώσουν τους ελέγχους το συντομότερο δυνατό, εντός των ελαχίστων εργασίμων ημερών που απομένουν μέχρι το τέλος του 2019, ώστε τα ειδοποιητήρια με τα οποία θα καταλογίζονται οι επιπλέον φόροι εισοδήματος, οι προσαυξήσεις και τα πρόστιμα να εκδοθούν και να σταλούν στους φορολογούμενους το αργότερο μέχρι τις 31-12-2019 και οι υποθέσεις να μην υποπέσουν σε παραγραφή.
Κίνδυνος παραγραφής
Ωστόσο, επειδή ο αριθμός των υποθέσεων είναι πολύ μεγάλος -υπολογίζονται σε 200.000, όπως ήδη αναφέραμε- και ο χρόνος που απομένει πλέον στις ΔΟΥ να επεξεργαστούν τα στοιχεία που τους αποστέλλονται, να εκδώσουν τα ειδοποιητήρια πληρωμής και να τα αποστείλουν στους φορολογούμενους είναι πλέον ελάχιστος, οι περισσότερες από τις υποθέσεις αυτές υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να παραγραφούν.
Στις ΔΟΥ όλης της χώρας γίνεται αυτή τη στιγμή αγώνας δρόμου από τους υπαλλήλους στα αρμόδια Τμήματα Φορολογίας Εισοδήματος και στα Τμήματα Ελέγχων, προκειμένου να προλάβουν να ελέγξουν και να εκκαθαρίσουν τουλάχιστον τις υποθέσεις με τα μεγαλύτερα ποσά αδήλωτων αναδρομικών, να εκδώσουν τα εκκαθαριστικά σημειώματα με τους επιπλέον φόρους εισοδήματος, τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα και να τα αποστείλουν στους φορολογούμενους πριν τις 31-12-2019, δηλαδή ουσιαστικά εν μέσω εορτών, ώστε να αποφευχθεί η παραγραφή.
Τα ποσά των αναδρομικών για τα οποία οι παραλήπτες των ειδοποιητηρίων αναμένεται να φορολογηθούν με καθυστέρηση 5 ετών φθάνουν σε χιλιάδες ευρώ ανά περίπτωση. Τα πιο υψηλά ποσά ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ (υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων με αδήλωτα αναδρομικά της τάξεως των 30.000 και των 50.000 ευρώ). Ως εκ τούτου, αναλόγως υψηλά αναμένεται να είναι τα ποσά των φόρων εισοδήματος και των προσαυξήσεων που θα κληθούν να καταβάλουν χιλιάδες μισθωτοί και συνταξιούχοι φορολογούμενοι όταν θα λάβουν τα ειδοποιητήρια.
Υψηλά θα είναι και τα ποσά των τόκων και των προσαυξήσεων, καθώς αυτά υπολογίζονται με 0,73% ανά μήνα κι έχουν περάσει ήδη περισσότεροι από 60 μήνες από την ημερομηνία που άρχισαν να «μετρούν». Υπολογίζεται, εξάλλου, ότι οι υποθέσεις με τα πολύ μεγάλα ποσά που θα ελεγχθούν και θα εκκαθαριστούν κατά προτεραιότητα ανέρχονται σε περίπου 70.000-80.000.
Πρόστιμο σε τροποποιητική που μειώνει το χρεωστικό υπόλοιπο
Πρόστιμο ύψους 100 ευρώ και όχι 250 ευρώ επιβάλλεται στις περιπτώσεις υποβολής τροποποιητικής δήλωσης με την οποία μειώνεται το αρχικό χρεωστικό υπόλοιπο.
Αυτό γνωστοποιήθηκε αρμοδίως με σχετική απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, στην οποία επισημαίνεται ότι η έννοια της τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος καταλαμβάνει την τροποποίηση στοιχείων που άπτονται άμεσα της φορολογητέας ύλης.
Αυτό μάλιστα διευκρινίζεται και από τη με αριθ. πρωτοκόλλου Δ12Α 1164337 ΕΞ 2014 εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με την οποία «3. ... τροποποιητικές δηλώσεις πρέπει να υποβάλλονται όταν γίνεται μεταβολή στη δηλούμενη φορολογητέα ύλη ή δηλώνεται νέα φορολογητέα ύλη ή τροποποιούνται ή συμπληρώνονται ουσιαστικά στοιχεία της δήλωσης, σύμφωνα με την οικεία απόφαση που καθιερώνει τον τύπο και το περιεχόμενό της. 4. Όμως, δεν απαιτείται η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης όταν στα πλαίσια και κατά τη διάρκεια του διενεργούμενου ελέγχου παρέχονται από τον φορολογούμενο διευκρινίσεις ή προσκομίζονται από τον φορολογούμενο υποστηρικτικά έγγραφα ή άλλα στοιχεία ή υποβάλλονται έγγραφα τα οποία παραλαμβάνει η φορολογική αρχή με απλή αίτηση του φορολογούμενου.
Επειδή στην ως άνω ερμηνεία του περιεχομένου της τροποποιητικής δήλωσης συνηγορεί και η υπ’ αριθ. 14/2016 Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ., η οποία έγινε αποδεκτή από τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων με την ΠΟΛ.1114/2016 “Διευκρινίσεις σχετικά με την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων με βάση τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.)” και στην οποία υπογραμμίζεται ότι στην έννοια της προβλεπόμενης κατ’ άρθρο 19 του ν. 4174/2013 τροποποιητικής δήλωσης στεγάζεται πλέον τόσο η υπό την ισχύ της παραγράφου 1 του άρθρου 62 του ν. 2238/1994 συμπληρωματική δήλωση, με την οποία ο φορολογούμενος επαύξανε τις φορολογικές υποχρεώσεις του, όσο και η κατά την παραγράφου 4 του άρθρου 61 του ίδιου νόμου ανακλητική δήλωση, με την οποία ο φορολογούμενος απέβλεπε στη μείωση των υποχρεώσεών του που προέκυπταν από την αρχική του δήλωση.
Αμφότερες δε οι κατηγορίες αυτές δηλώσεων (συμπληρωματική και ανακλητική) συνδέονταν, υπό το καθεστώς του ν.2238/1994, με την επαύξηση ή μείωση της φορολογητέας ύλης και όχι με την τροποποίηση λοιπών πληροφοριακών στοιχείων της δήλωσης, με την οποία, μάλιστα, δεν παραβιάζεται καμία φορολογική διάταξη».
Αντιδρούν οι εφοριακοί
Σε ό,τι αφορά στο timing των ελέγχων και του καταλογισμού των φόρων και των προστίμων, πρέπει να σημειωθεί ότι μέσα στις ελάχιστες εργάσιμες ημέρες που απομένουν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου το έργο των ΔΟΥ είναι ήδη επιβαρυμένο από την προσέλευση φορολογουμένων για διάφορες υποθέσεις όπως τέλη κυκλοφορίας, κατάθεση πινακίδων, μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές ακινήτων κ.λπ..
Με αφορμή το θέμα αυτό, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στις ΔΟΥ (ΠΟΕ-ΔΟΥ) εξέδωσε χθες ανακοίνωση με την οποία κατηγορεί τη Φορολογική Διοίκηση ότι μεθοδεύει «να μετακυλίσει στους εργαζόμενους τις τεράστιες ευθύνες της ηγεσίας για την παραγραφή χιλιάδων υποθέσεων μη δηλωθέντων αναδρομικών που έλαβαν περίπου 200.000 φορολογούμενοι το έτος 2013».
Αναφέρει επίσης ότι «είναι ανήθικο να στέλνεται την 18.12.2019 στις εφορίες όλης της χώρας έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης με την ένδειξη ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ και θέμα την έκδοση πράξεων διοικητικού προσδιορισμού φόρου με βάση στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η διοίκηση εδώ και πάρα πολύ καιρό, ώστε να παραγραφούν στα χέρια των συναδέλφων».
Η ΠΟΕ-ΔΟΥ διευκρινίζει εξάλλου ότι «οι υποθέσεις που η κάθε υπηρεσία έχει παραλάβει υπερβαίνουν σε αρκετές περιπτώσεις τις 4.000 και πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους, διότι διαφορετικά παραγράφονται, με σημαντική ζημία για το ελληνικό Δημόσιο, με απόλυτη και μοναδική ευθύνη της διοίκησης».
