Από την έντυπη έκδοση
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Επιστημονική ομάδα της ARTION
με την καθοδήγηση του Γιώργου Δαλιάνη www.artion.gr
Μεταφορά φορολογικής κατοικίας από τον ένα σύζυγο
Για την περίπτωση που ένας εκ των συζύγων αιτείται τη μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας ενώ ο άλλος παραμένει φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, πέραν των δικαιολογητικών που εν γένει απαιτούνται για τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας, θα πρέπει επιπλέον να προσκομίσει επιπλέον και τα κάτωθι δικαιολογητικά, από τα οποία να προκύπτει ότι ο αιτούμενος τη μεταβολή πράγματι βρίσκεται εκτός Ελλάδος και έχει οργανώσει τη ζωή του στην αλλοδαπή κατά τρόπο μόνιμο ή διαρκή:
- στοιχεία για την απασχόλησή του στην αλλοδαπή, από τα οποία αποδεικνύεται ο μόνιμος ή μακροπρόθεσμος χαρακτήρας της απασχόλησης,
- στοιχεία για την ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού στην αλλοδαπή,
- στοιχεία για την ύπαρξη ιδιόκτητης ή μισθωμένης κατοικίας του και λογαριασμών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στην αλλοδαπή καθώς και
- στοιχεία για την απόκτηση φορολογικού, ασφαλιστικού ή αντίστοιχου μητρώου στην αλλοδαπή (πχ ΑΜ κοινωνικής ασφάλισης).
Στην περίπτωση αυτή, είναι δυνατή η μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του ενός μόνο εκ των συζύγων και η εν συνεχεία υποβολή χωριστών δηλώσεων, ακόμη και εάν ο σύζυγος που μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία έχει εισοδήματα και στην Ελλάδα (βλ. ΣτΕ 330/2018).
Υπενθυμίζουμε ότι σε περίπτωση απόρριψης αιτήματος φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια ΔΟΥ γεννάται ακυρωτική διαφορά που υπάγεται απευθείας στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας και δεν χωρεί η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της ΔΕΔ, καθώς η τελευταία είναι αρμόδια μόνο για τις διαφορές ουσίας (πρόστιμα, καταλογισμοί, κ.λπ.).
Συναλλαγές με ακίνητα και επιχειρηματική δραστηριότητα
Με βάση τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ως «επιχειρηματική συναλλαγή» θεωρείται κάθε μεμονωμένη πράξη με την οποία πραγματοποιείται συναλλαγή ή και η συστηματική διενέργεια πράξεων στην οικονομική αγορά με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Σε περίπτωση συναλλαγών που αφορούν ακίνητα, κάθε 3 ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός 2 ετών θεωρούνται συστηματική διενέργεια πράξεων. Από το Φορολογικό έτος 2018 και επόμενα δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, η πώληση από φυσικό πρόσωπο περιουσιακού στοιχείου το οποίο έχει αποκτηθεί αιτία κληρονομιάς ή με χαριστική αιτία από συγγενείς μέχρι δεύτερου βαθμού ή έχει διακρατηθεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 5 ετών.
Με άλλα λόγια μπορεί να θεωρηθούν επιχειρηματική δραστηριότητα 3 συναλλαγές επί ακινήτων αν γίνουν εντός διετίας, π.χ. αγορά κτήματος από φυσικά πρόσωπα, και πώλησή τους ή ανέγερση διαμερισμάτων από ένα φυσικό πρόσωπο και πώληση τριών εξ αυτών, εντός διετίας.
Επισημαίνουμε ότι με βάση το προγενέστερο καθεστώς του Ν. 2238/1994 (δηλαδή πριν από την 1/1/2014) ίσχυε ότι: «Επιχείρηση αποτελεί και μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη που αποβλέπει στην επίτευξη κέρδους, καθώς και η πώληση μέσα σε δύο χρόνια από την απόκτηση εξ επαχθούς αιτίας εδαφικών εκτάσεων που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως και έχουν μεγάλη αξία».
Σημειωτέον ότι το κέρδος από επιχειρηματική συναλλαγή φορολογείται με βάση την κλίμακα του άρθρου 15 του Ν. 4172/13 επιβαρύνεται δε και με έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης εφόσον συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις καθώς και με τις ανάλογες προσαυξήσεις αν διαπιστωθεί έπειτα από έλεγχο.
Κατάθεση σε κοινό λογαριασμό και δωρεά
Η κατάθεση σε κοινό λογαριασμό δεν μπορεί να θεμελιώσει εκ προοιμίου την ύπαρξη άτυπης δωρεάς μεταξύ των συνδικαιούχων. Θέμα άτυπης δωρεάς τίθεται εφόσον ο συνδικαιούχος, ο οποίος δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να εισφέρει στον κοινό λογαριασμό, κάνει χρήση του ποσού του λογαριασμού, γεγονός πραγματικό και ελεγκτέο σε κάθε περίπτωση από την αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Για παράδειγμα, η μεταφορά χρηματικού ποσού από και προς κοινό λογαριασμό μεταξύ των αυτών προσώπων και η επιστροφή του ίδιου χρηματικού ποσού στον αρχικό λογαριασμό, χωρίς ενδιάμεσα να έχει γίνει χρήση (του) ποσού αυτού από κάποιον από τους συνδικαιούχους, δεν μπορεί να θεμελιώσει την ύπαρξη άτυπης δωρεάς. (βλ. ΠΟΛ 1033/21-2-2013 και ΔΕΔ 2301/2018 που απάλλαξε συνδικαιούχο κοινού λογαριασμό από τον μη νομίμως επιβληθέντα φόρο δωρεάς).
Δημοφιλή Ερωτήματα
Υποχρέωση για καταχώριση πληροφοριών στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων έχουν και εταιρείες που βρίσκονται σε πτώχευση, εκκαθάριση ή ειδική εκκαθάριση ή σε παρόμοιες διαδικασίες αφερεγγυότητας. Στις περιπτώσεις αυτές, τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων καταχωρίζονται σε ειδική μερίδα του Κ.Μ.Π.Δ. από τον σύνδικο της πτώχευσης, τον διαχειριστή αφερεγγυότητας, τον εκκαθαριστή ή τον ειδικό εκκαθαριστή.
