Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Εκτεταμένες διασταυρώσεις στοιχείων από 5 διαφορετικές πηγές πληροφοριών για τον εντοπισμό φορολογουμένων που δήλωσαν ανακριβώς τα στοιχεία των κατοικιών, των λοιπών κτισμάτων, των οικοπέδων και των αγροτεμαχίων τους στο Ε9 με προφανή σκοπό να πληρώσουν λιγότερο ΕΝΦΙΑ από αυτόν που αναλογεί στην ακίνητη περιουσία τους αναμένεται να διενεργήσουν εντός των προσεχών μηνών οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ σκοπεύουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες διασταύρωσης των στοιχείων των δηλώσεων Ε9, τα οποία έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα TAXISnet, μέσω της εφαρμογής του e-περιουσιολογίου, με τα δεδομένα:
* των δηλώσεων του Εθνικού Κτηματολογίου η υποβολή των οποίων ολοκληρώνεται εντός του 2019 σχεδόν στο σύνολο της χώρας.
* των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος (των εντύπων Ε1) όπου όλοι οι φορολογούμενοι υποχρεώνονται να αναγράφουν αναλυτικά στοιχεία για τις κατοικίες που χρησιμοποιούν είτε τις ιδιόκτητες είτε τις ενοικιαζόμενες είτε τις δωρεάν παραχωρηθείσες.
* των εντύπων Ε2, τα οποία συνοδεύουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και στα οποία οι φορολογούμενοι δηλώνουν τα στοιχεία των ακινήτων που εκμισθώνουν ή παραχωρούν δωρεάν καθώς και τα στοιχεία των κτισμάτων που είναι «κενά».
* του Μητρώου Βραχυχρόνιας Διαμονής στο οποίο δηλώνονται τα στοιχεία των ακινήτων τα οποία εκμισθώνονται βραχυπρόθεσμα, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας Airbnb ή άλλης παρόμοιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
H πραγματική κατάσταση
Στόχος των υπηρεσιών της ΑΑΔΕ είναι να εντοπίσουν όλες τις περιπτώσεις φορολογουμένων που δεν έχουν αποτυπώσει στις δηλώσεις Ε9 την πραγματική κατάσταση της ακίνητης περιουσίας τους, είτε αποκρύπτοντας ολόκληρα ακίνητα είτε δηλώνοντας σκοπίμως ανακριβή στοιχεία για την έκταση των ακινήτων τους σε τετραγωνικά μέτρα ή για το είδος του εμπραγμάτου δικαιώματός τους ή για το ποσοστό συνιδιοκτησίας τους κ.λπ., με προφανή σκοπό να περιορίσουν τη φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας τους και:
α) να γλιτώσουν από την πληρωμή του πραγματικά αναλογούντος σ’ αυτήν Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) κατά τα έτη 2014-2019 ή ακόμη και να αποφύγουν την πληρωμή του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) για τα έτη 2010-2013.
β) να εμφανιστούν με συνολική αξία ακίνητης περιουσίας χαμηλότερη από τα ισχύοντα όρια περιουσιακών κριτηρίων για τη λήψη διαφόρων κοινωνικών επιδομάτων ή για την απαλλαγή τους από τον ΦΑΠ ή και τον ΕΝΦΙΑ, ακόμη και για την υπαγωγή στις ευνοϊκές διατάξεις προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς που προβλέπει ο νόμος Κατσέλη.
γ) να αποφύγουν υψηλά ποσά τεκμηρίων διαβίωσης για ιδιοκατοικούμενα σπίτια και να γλιτώσουν από την πληρωμή μεγάλων ποσών φόρου εισοδήματος.
Επιπλέον, σκοπός της διασταύρωσης δεδομένων είναι να εντοπιστούν περιπτώσεις φορολογουμένων που οφείλουν στο Δημόσιο μεγάλα ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών και έχουν αποκρύψει ακίνητά τους με το να μην τα δηλώσουν στο Ε9, για να μην τα εντοπίσουν, τα κατάσχουν και τα βγάλουν σε πλειστηριασμούς οι αρμόδιες φοροεισπρακτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ (η Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης, τα Ελεγκτικά Κέντρα και οι ΔΟΥ).
Οι συνέπειες της... ανακρίβειας
Οι φορολογούμενοι που θα εντοπισθούν μετά τη διασταύρωση να έχουν αποκρύψει ακίνητα ή να τα έχουν δηλώσει λανθασμένα με σκοπό τον περιορισμό της φορολογητέας ύλης θα βρεθούν αντιμέτωποι με:
* την επιβολή επιπλέον κύριου ΕΝΦΙΑ
* την επιβολή συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, εφόσον διαπιστωθεί ότι με την αποκάλυψη της πραγματικής εικόνας της ακίνητης περιουσίας τους η συνολική φορολογητέα αξία της ανεβαίνει πάνω από το αφορολόγητο όριο των 200.000 ευρώ
* την επιβολή επιπλέον συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, εφόσον ήδη είναι υπόχρεοι πληρωμής του συγκεκριμένου φόρου
* την επιβολή ΦΑΠ για τα έτη 2010-2013, εφόσον με την αποκάλυψη της πραγματικής εικόνας της ακίνητης περιουσίας τους διαπιστωθεί ότι η συνολική φορολογητέα αξία της περιουσίας αυτής βρισκόταν πάνω από το αφορολόγητο όριο του ΦΑΠ το οποίο ήταν 300.000 ευρώ το 2010 και 200.000 ευρώ τα έτη 2011-2013
* τον καταλογισμό τόκων εκπρόθεσμης καταβολής ΕΝΦΙΑ ή και ΦΑΠ
* τον καταλογισμό υπέρογκων προστίμων για την υποβολή ανακριβών δηλώσεων φορολογίας ακινήτων (για ΕΝΦΙΑ ή και για ΦΑΠ)
* τον κίνδυνο να κριθούν αναδρομικά ως μη δικαιούχοι κοινωνικών επιδομάτων και παροχών (επιδομάτων θέρμανσης, κοινωνικού μερίσματος, κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης κ.λπ.) επειδή θα διαπιστωθεί ότι η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας τους ήταν τελικά υψηλότερη από τα όρια των περιουσιακών κριτηρίων που είχαν προβλεφθεί για τη χορήγηση των συγκεκριμένων παροχών και να κληθούν να επιστρέψουν εντόκως τα ποσά που έλαβαν, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα
* τον κίνδυνο να κριθούν αναδρομικά ως μη δικαιούχοι μερικής (κατά 50%) ή ολικής (κατά 100%) απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, επειδή θα διαπιστωθεί ότι η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας τους ήταν τελικά υψηλότερη από το όριο που προβλεπόταν για τη χορήγηση της απαλλαγής και να κληθούν να πληρώσουν αναδρομικά και εντόκως τα ποσά του ΕΝΦΙΑ που γλίτωσαν.
Εξάλλου, όσοι φορολογούμενοι εντοπιστούν από τις διασταυρώσεις να έχουν δηλώσει για τα ιδιοκατοικούμενα σπίτια και τα ιδιοχρησιμοποιούμενα λοιπά κτίσματά τους λιγότερα τετραγωνικά μέτρα από τα πραγματικά στις δηλώσεις Ε9 και στις δηλώσεις Ε1 θα θεωρηθεί ότι υπέβαλαν και ανακριβείς δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με σκοπό να αποφύγουν τα υψηλά τεκμήρια διαβίωσης και εν τέλει να αποφύγουν την πληρωμή μεγάλων ποσών φόρου εισοδήματος.
Τέλος, στις περιπτώσεις φορολογούμενων που έχουν σημαντικού ύψους ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση και έχουν αποκρύψει ακίνητα για να τα γλιτώσουν από τις κατασχέσεις, ο εντοπισμός των ακινήτων αυτών θα έχει ως συνέπεια την άμεση κατάσχεση και τον πλειστηριασμό τους.
Χωρίς πρόστιμα οι διορθώσεις στο E9
Οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να διορθώσουν χωρίς πρόστιμα τα στοιχεία των ακινήτων τους, που είναι δηλωμένα στο TAXISnet. Με διάταξη που ψηφίστηκε την περασμένη άνοιξη οι ιδιοκτήτες των ακινήτων έχουν τη δυνατότητα να γνωστοποιήσουν στη Φορολογική Διοίκηση τα σωστά περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων τους, όπως αυτά προκύπτουν από τη διαδικασία υποβολής δηλώσεων στο Εθνικό Κτηματολόγιο, υποβάλλοντας εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 στο σύστημα TAXISnet χωρίς να επιβαρυνθούν με το πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής των 100 ευρώ.
Η δυνατότητα αυτή παρέχεται μέχρι την ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, όπως αυτή προκύπτει από σχετική Διαπιστωτική Πράξη του Δ.Σ. του ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο», η οποία κοινοποιείται προς τον υπουργό Οικονομικών.
Τελικός σκοπός είναι η πλήρης ταύτιση των πληροφοριακών στοιχείων για την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων πολιτών τα οποία περιλαμβάνονται στο «Περιουσιολόγιο» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και στο Εθνικό Κτηματολόγιο.
Οι παγίδες επιβολής πρόσθετου ΕΝΦΙΑ
Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία από τη διόρθωση των στοιχείων των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στο Ε9 προκύπτει υποχρέωση καταβολής επιπλέον ΕΝΦΙΑ (π.χ. λόγω αύξησης των τετραγωνικών μέτρων της επιφάνειας ενός ή περισσότερων ακινήτων) ο φορολογούμενος θα καλείται να καταβάλλει τον φόρο αυτό προσαυξημένο με τόκους υπολογιζόμενους με ποσοστό 0,73% για κάθε μήνα που παρήλθε από την ημέρα ηλεκτρονικής έκδοσης του πρώτου αρχικού εκκαθαριστικού σημειώματος ΕΝΦΙΑ μέχρι την ημέρα υποβολής της τροποποιητικής δήλωσης.
Όσοι φορολογούμενοι δεν υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να διορθώσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους στο Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ, ώστε τα στοιχεία αυτά να ταυτίζονται πλήρως με αυτά του Εθνικού Κτηματολογίου, θα εντοπιστούν από μελλοντικές διασταυρώσεις στοιχείων που θα γίνουν μεταξύ των δύο αρχείων και στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι εξαιτίας της μη διόρθωσης των στοιχείων πλήρωναν για ένα ή περισσότερα έτη ΕΝΦΙΑ λιγότερο από αυτόν που όφειλαν κανονικά θα καλούνται να καταβάλουν τα διαφυγόντα ποσά αναδρομικά μαζί με υπέρογκες προσαυξήσεις της τάξεως του 10%-50% και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής υπολογιζόμενους με 0,73% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.
