Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Νέα αυστηρή προειδοποίηση απευθύνουν αναλυτές ότι ο «εθισμός» στο φθηνό χρήμα θα προκαλέσει «τρομερή ζημιά» στην παγκόσμια οικονομία, κάτι που φαίνεται να βρίσκει απήχηση και σε ορισμένους κύκλους τόσο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) όσο και της Φέντεραλ Ριζέρβ.
Αναλυτές που συμμετείχαν σε συνέδριο του Forbes στη Σιγκαπούρη διαμήνυσαν ότι τα μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια θα πλήξουν ανεπανόρθωτα την οικονομία σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, επισημαίνοντας ότι ο «εθισμός» στο φθηνό χρήμα έχει γίνει πλέον πρόβλημα, καθώς οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο βαδίζουν σε ένα δρόμο ολοένα και πιο χαμηλών επιτοκίων.
Τα μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια μπορεί να «δηλητηριάσουν» το επιχειρηματικό περιβάλλον και να πλήξουν τα κέρδη των τραπεζών, καθώς τα αρνητικά επιτόκια σημαίνουν ότι οι τράπεζες καταβάλλουν περισσότερα χρήματα στην κεντρική τράπεζα προκειμένου να διακρατεί τα υπερβάλλοντα κεφάλαιά τους.
Οι αναλυτές καλούν τους διαμορφωτές πολιτικής να αντιστρέψουν την κατάσταση και να καταστήσουν βασική τους προτεραιότητα τη νομισματική πολιτική. Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι ανησυχούν ότι εάν ο εμπορικός πόλεμος κλιμακωθεί και εάν το Brexit δεν καταφέρει να γίνει με τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν χθες Ε.Ε. και Βρετανία, τότε οι κορυφαίες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη θα συνεχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια, χρησιμοποιώντας τα ως μέσο για να στηρίξουν την οικονομία.
Αυτό όμως καθιστά τη νομισματική πολιτική «λιγότερο αποτελεσματική» στο να στηρίζει την ανάπτυξη και γι’ αυτό οι αναλυτές κάλεσαν τις κυβερνήσεις να παίξουν έναν πιο ισορροπιστικό ρόλο, λαμβάνοντας και μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής.
Τραμπ vs Έβανς
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένως ζητήσει χαμηλά επιτόκια λέγοντας τον Σεπτέμβριο ότι η Fed θα πρέπει να μειώσει το βασικό επιτόκιό της στο μηδέν ή ακόμη και σε αρνητικό έδαφος, ενώ φάνηκε να επαινεί τη Γερμανία για τα αρνητικά επιτόκιά της στα κρατικά της ομόλογα.
Ωστόσο, ο διοικητής της περιφερειακής κεντρικής τράπεζας του Σικάγο, Τσαρλς Έβανς, ο οποίος είχε σθεναρά στηρίξει τις δύο προηγούμενες επιτοκιακές μειώσεις της Fed, δήλωσε τώρα ότι ίσως η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ κάνει μία παύση στον κύκλο μείωσης των επιτοκίων της, κάτι που πιθανότατα να συμβεί μετά τη συνεδρίαση της 29ης-30ης Οκτωβρίου, σε συνάρτηση πάντα με τις οικονομικές εξελίξεις.
Ευρωπαϊκή... αρμονία
Άμεση αλλαγή πολιτικής ζητούν και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών Γερμανίας, Γαλλίας, Ολλανδίας και Αυστρίας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι οποίοι έχουν επικρίνει τα μέγιστα την πολιτική του απερχόμενου προέδρου της ΕΚΤ Μάριου Ντράγκι, ζητώντας από τη νέα πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ που αναλαμβάνει από τον επόμενο μήνα τα ηνία να επανεξετάσει αυτή τη στρατηγική.
Βεβαίως πολλοί οικονομολόγοι διερωτώνται εάν η ΕΚΤ μπορεί να ξεφύγει από τον σημερινό της δρόμο στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει μία νέα οικονομική επιβράδυνση στην Ευρωζώνη. Ως εκ τούτου, αρκετοί πιστεύουν ότι η Λαγκάρντ θα προσπαθήσει να επιτύχει μία αρμονία ανάμεσα στη νομισματική και στη δημοσιονομική πολιτική, για παράδειγμα η ΕΚΤ να συνεχίσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα με αντάλλαγμα επενδύσεις σε υποδομές.
Για λήψη μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής μίλησε μία ημέρα νωρίτερα και ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ, ως συμπλήρωμα στα μέτρα νομισματικής πολιτικής της ίδιας της κεντρικής τράπεζας. Ο ίδιος ανέφερε ότι είναι έτοιμος να λάβει μέτρα για να στηρίξει τον τραπεζικό δανεισμό σε περίπτωση νέας επιβράδυνσης της βρετανικής οικονομίας.
