Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι διαφωνίες δεν είναι σπάνιες στην 20ετη ιστορία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ωστόσο ελάχιστες φορές στο παρελθόν τόσο μεγάλος αριθμός στελεχών πρώτης γραμμής στάθηκαν απέναντι στην απόφαση του επικεφαλής, όπως συμβαίνει σήμερα με το δεύτερο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) και μάλλον για πρώτη φορά βλέπουμε έναν τόσο ανοιχτό «πόλεμο» με δημόσιες αιχμές και αντεγκλήσεις. Κάτι ανάλογο έχουμε και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, γεγονός που αποκαλύπτει πόσο αμφιλεγόμενα έχουν πια καταστεί τα «όπλα» της νομισματικής πολιτικής.
Όλοι γνωρίζαμε εξ αρχής ότι το πιο ισχυρό «γεράκι» της ΕΚΤ, ο Γερμανός Γενς Βάιντμαν, θα πει «όχι» σε ένα νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, για το οποίο επανειλημμένα στο παρελθόν είχε πει ότι ισοδυναμεί με έμμεση κρατική ενίσχυση και πυροδοτεί όχι μόνο «ηθικό κίνδυνο» (αποθαρρύνει τις κυβερνήσεις από το να εφαρμόσουν αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις), αλλά και ισχυρότατες πιέσεις στις τράπεζες και τους αποταμιευτές. Για τη Γερμανία που ζει ακόμη με το «φάντασμα» του υψηλού πληθωρισμού και των συνεπειών του δεν είναι παράδοξη αυτή η στάση, ακόμη και εάν σήμερα η οικονομία της είναι στο χείλος της ύφεσης και ο δείκτης τιμών καταναλωτή πολύ χαμηλότερα του στόχου. Όταν ο τέως υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επέρριπτε στην υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική την ευθύνη για την... άνοδο της ακροδεξιάς, εξέφραζε σημαντική μερίδα της γερμανικής κοινής γνώμης.
Αυτό που όμως δεν περίμεναμε ήταν να βγει μπροστά στην επίθεση κατά της τελευταίας απόφασης του Ντράγκι για μηνιαίες αγορές ομολόγων ύψους 20 δισ. ευρώ από το Νοέμβριο ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό. «Δεν ήμουν υπέρ της επαναφοράς του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, γιατί πιστεύω ότι προς το παρόν δεν χρειάζονται αγορές ομολόγων» δήλωσε σε ομιλία του στο Paris School of Economics ο άλλοτε σύμμαχος του Ιταλού Ντράγκι. Αν και πρόσθεσε ότι συμφωνεί με τις άλλες αποφάσεις (μείωση του καταθετικού επιτοκίου και ένα κλιμακωτό επιτόκιο, που θα απαλύνει τις παρενέργειες των αρνητικών επιτοκίων για τις τράπεζες) η διαφωνία του εκπλήσσει- δεδομένου μάλιστα ότι τα μακροοικονομικά δεδομένα για την Ευρωζώνη είναι ολοένα και πιο αρνητικά.
Σύμφωνα με το Reuters το 1/3 των μελών του Δ.Σ. ήταν κατά της απόφασης για το QE, εκτιμώντας ότι γεννά κινδύνους φούσκας στις αγορές, αλλά και στέλνει το λάθος μήνυμα. Μεταξύ αυτών ο Αυστριακός Ρόμπερτ Χόλτσμαν και ο Ολλανδός, Κλάας Κνοτ, που εξέφρασαν και αυτοί δημοσίως την διαφωνία τους όπως ο Γάλλος ομόλογός τους.
Ο Ντράγκι υπεραμύνθηκε χθες, Δευτέρα, της απόφασης, που φέρεται να βρίσκει σύμφωνη και την διάδοχό του, Κριστίν Λαγκάρντ. Ωστόσο τόσο και οι δύο αξιωματούχοι είχαν ένα ένα μήνυμα προς τις κυβερνήσεις, με το οποίο θα συμφωνήσουν μάλλον και τα «γεράκια». Ο υποτονικός πληθωρισμός και η αναιμική ανάπτυξη δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποκλειστικά μέσω της νομισματικής πολιτικής. Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν έχουν μαγικό ραβδί και υπερδυνάμεις και μπορούν να καθυστερήσουν, αλλά όχι να αποτρέψουν μία νέα παγκόσμια ύφεση. Όσοι οι εμπορικές αντιπαραθέσεις, οι γεωπολιτικές εντάσεις και άλλες εξελίξεις λειτουργούν ως βαρίδι στο ΑΕΠ οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να κάθονται με σταυρωμένα μέσα. Το μείγμα πολιτικής πρέπει να αλλάξει, διαμηνύουν Ντράγκι και Λαγκάρντ.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όσοι έχουν περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών πρέπει άμεσα να αυξήσουν τις δαπάνες τους (βλ. Γερμανία) ενώ άλλοι πρέπει να αναζητήσουν τη λύση σε ελάφρυνση των βαρών, αλλά και σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Αν σε κάτι έχουν πάντως δίκαιο τα «γεράκια» είναι πως ο «κρότος» του μπαζούκας έκανε στο παρελθόν τις κυβερνήσεις να μην ακούν καλά το μήνυμα.
naftemporiki.gr
